ABD basını Snowden'ın The Guardian bağlantısına sordu: Gazeteci kimdir?

Çeviri: Varsan Çekiç

New York Üniversitesi Gazetecilik Profesorü ve medya eleştirmeni Jay Rosen, Edward Snowden'ın, İngiliz The Guardian gazetesindeki bağlantısı Glenn Greenwald'a, Amerikan NBC News kanalının "On Meet the Press" programında sunucu David Gregory'nin "Gazeteci kimdir?" ve "Snowden'a şu anki hareketlerinde bile yardım ve yardakçılık ettiniz. Siz Sayın Greenwald, neden bir suçla cezalandırılmamalısınız?" soruları üzerine pressthink.org sitesinde programın okumasını yaparak "Gazeteci Kimdir?" sorusuna örneklerler gösterdi.

Jay Rosen'ın pressthink.org'da yayımlanan "David Gregory tries to read Glenn Greenwald and The Guardian out of the journalism club" başlıklı metnin Türkçe çevirisi:

David Gregory The Guardian ve Glenn Greenwald'u gazetecilik klubünden çıkarmaya çalışıyor

Dün "Meet the Press" programında David Gregory "gazeteci kimdir?" sorusunu, Edward Snowden'la, ABD hükümetinin gizli raporlarını sızdıran ve hükümetten kaçmakta olan amerikalı, bağlantılı Glenn Greenwald'a yükseltti. Gregory:

Şimdiki hareketleri kapsamında bile, Snowden'a yardım ve yardakçılık ettiniz. Siz Sayın Greenwald, neden bir suçla cezalandırılmamalısınız?

Greenwald buna programda, program sonrası Twitter'da ve aynı gün katıldığı diğer programlarda karşı çıktı. On the Press programında Greenwald:

Kendisine gazeteci diyen herhangi birinin diğer gazetecilerin ağır suçlarla suçlanıp suçlanmamasına herkesin önünde kafa patlatmasının çok sıradışı olduğunu düşünüyorum. Sorundaki varsayım David, Snowden'a yardım ve yardakçılık ettiğim iddiası, tamamen kanıtsız. Eğer bu teoriyi benimsemek istersen, ABD'de kaynakları ile beraber çalışan ve gizli bilgiler alan bütün araştırmacı gazeteciler birer suçlu anlamına gelir.

Twitter'da Greenwald, "David Gregory varken kimin hükümetin gazeteciliği suç kapsamına alma denemesine ihtiyacı var?" dedi. Gregory programın hemen ardından bu tweete cevap verdi, birşeylerin risk altında olduğunu gösteren bir sekme.
Gregory:

Problem bu, kendisinin gazeteci olduğunu iddia eden birisi belli bir bakış açısı benimsemeden, bir gazetecinin soru yöneltmesine karşı çıkması. Ve bunlar tartışmanın taktiklerinin parçasıyken aslında, Greenwald kanun yapıcılar tarafından sorgulandı. Snowden durumundaki Greenwald'ın rolü hakkında sorular var. The Guardian'ın rolü hakkında sorular var. Soruyu soranı kovalamaktansa konular hakkında sorumluluğu üzerine almalı. Bunlar tatışmanın parçaları.

Gregory bize meselenin ilerlemesi için hiç bir bakış açısının olmadığını söyledi. O işini yapıyordu. Misafiri rahatsız edebilecek zor sorular soruyordu. NBC'den Chuck Todd, Greenwald'un Snowden'la ilişkisini açıklaması gerektiğine katıldı: "Greenwald'un, bilgileri almanın ötesinde bir rolü var mıydı?" 

Greenwald CNN'in "Reliable Sources" programında Howard Kurtz'la konuşmaya devam etti:

Kurtz: Zaman kısa. Eğer kamuoyu ve medya çevreleri Snowden'a karşı dönerse, onunla yakın çalışmış birisi olarak komplo tertipçiliği ile katranlanırsan diye endişelerinin olup olmadığını sormalıyım.

Greenwald: Obama hükümeti başka muhabirler için bu teori ile flört etmişti. Önceden "Meet the Press"te yaptığımız görüşmemizde David Gregory bu fikri uygun buldu. O kadar emin ki, bu bir sorun. Ancak bu beni hiçbir şekilde kısıtlamayacak ve engellemeyecek. Ben ilk yasaya inanıyorum ve basın özgürlüğü onun garantisi altındadır.

Burda olanlar hakkında bazı notlar ve yorumlarım var.

1. Gleen Greenwald'ın bir suçla suçlanacağı veya suçlanmalı sorusu Greenwald dahil herkese sorulabilir. Diğer muhabirlerin çoğunlukla yaklaşımı ve soruları, Greenwald'ın bir dava açılmasına karşı endişesi var mı üzerineydi. Bunu yapmanın bir çok yolu var. Soruda bir problem görmüyorum.  Ancak Gregory, göstermeye çalıştığım gibi sorunun ötesine gitti.

2. Hükümetin sırlarının ortaya çıkmasını önlemek için gazetecilik uygulamalarını yasadışı kapsamına almanın atabileceği adımlardan olması, ayrıca sorulmaya değer bir sorudur. Yayında ve Twitter üzerinden Greenwald, McClatchy'nin son raporunun bağlamlarını eklemeye çalıştı:

Eski ABD isthbarat çalışanı Amerika'nın telefon kayıtlarını barındıran gizli derlemeleri ortaya çıkarmadan çok önce, Obama hükümeti güvenlik tehditlerine karşı hükümet çapında sıkı bir tedbir alınmasını, federal çalışanların birlikte çaılştıkları insanları daha yakın takip etmesi ve süphelerini rapor etmekte başarısız olanları cezalandırması için yöneticilerin cesaretlendirilmesi konusunda baskı kuruyordu.

McClatchy'nin ele geçirdiği 1 Haziran 2012 tarihli Güvenlik Departmanı strateji programı "Şu gerçeği eve vurgulayın...sızdırmak ABD'nin düşmanlarına yardım etmekle aynı değerdedir" diyor.

3. Gregory, Glenn Greenwald'a dava olasılığı önermesini öne itmeye karar verdi. "Hükümet peşinden gelmesinden endişe ediyor musun?" sorusunu geride bıraktı. Hatta aldırmayarak diyor:

Snowden gizli belgeleri ortaya çıkartarak suç işlediğini biliyor. Snowden gücün kötüye kullanımına karşı halkı uyarmak için bunu yaptığını söylüyor. Sen halkı, sana göre gücün kötüye kullanımına karşı uyarmaya çalışıyorsun. Buna yapmak için hukuka da karşı mı geliyorsun?

Sonuç şu: Greenwald'a meydan okumanınve bulaştırmadan kanun hakkında soru sormanın bir çok yolu var.

4. David Gregory sözü: Snowden'a yardım ve yardakçılık etme kapsamında... durumu tehditkâr bir hale getiriyor. David'in terimi güçlü bir etki yaratıyor. Gazeteciler ve kaynakları arasındaki normal ilişki devlet tarafından "Yardım ve yardakçılık" olarak adlandırıldığında, gazeteciliğin suç sayılması büyük ihtimalle olacaktır. Bu yüzden hükümet, ayrı bir sızıntı haberi yapan Fox News muhabiri James Rosen hakkında yaptığı yeminli beyanda benzer bir dil kullandığında, gazeteciler sinirlenmişti.

5. Washington Post'tan Erik Wemple Gregory için, "Sorusu örtülü bir federal yanlış suçlamasıyla, 'Eşinizi ne kadar zamandır dövüyorsunuz?' geleneğinde  tohumlandı" diye yazdı. New York Times'dan David Carr "Sayın Gregory, sadece kışkıtıcı davrandığını düşünebilir. Ancak sorgusuna detaylı bakılınca, tartışmalı kaynaklardan gelen önemli bilgilerin haber yapılmasının suç oluşturabilen bir şey olarak öne sürüyor."

6. Gregory Greenwald'ı normal çalışma meselesinden ayırmaya çalışıyor. Gregory, Greenwald için "kendisinin gazeteci olduğunu iddia eden birisi" dedi. Belki öyle, belki değil. Bildiğimiz kadarı ile Glenn bir polemikçi, bir bakış açısına göre davacı. Gregory, Greenwald'a "Kimin gazeteci olduğu sorusu belki ne yaptığınla alakalı tartışmaya bağlı" dedi. "Gazetecilik nedir?" burada işin içine girdi, Gregory  Cumhuriyetçi politik danışman ve NBC katılımcısı Mike Murphy'e sordu. (Murphy hemfikir oldu.) Gregory Greenwald'ı gazeteciler klübünden çıkarmaya çalışmıyorsa, programı neden "Gazeteci kimdir?" seminerine döndürdü? 

7. Ve bu yüzden 13 Haziran'da "Politikalar: bazı/Politikalar: hiç" başlıklı yazımı yazdım. Siyaset gazeteciliğinde sivrilmenin iki yolu. İkisi de baskın değil. İster hükümet içinde kaynağı olan, açık bakış açılı ya da "Bakış açısı yok, sadece haber" diyen gazeteci olsun, ister patronları tarafından köşe yazarı veya muhabir olarak adlandırılanlar olsun, ister kamuoyunu uyandırmak için belgesel yapanlar veya haber ajansı için haber yapanlar olsun, bunlar basın üyeliği ve basının korunması ile ilgili herhangi bir iddia için önemsiz nedenler.

8. Ulusal Güvenlik Dairesi eski müşaviri ve Bush hükümeti yetkilisi Steward Baker bir blog'a sahip. Blog'unda Washington Post'tan Barton Gellman'ın (Snowden ona da gitti), "Gazetecilikten avukatlığa kayıp kaymadığını" merak ettiğini yazdı. Sızıntı davalarında hükümet, gaztecinin etrafında özel önlemler almakla yükümlüdür. Ancak bir avukata? Belki o kadar değil. Görüyorsunuz insanlara ne dediğiniz çok önemli. Onları "gerçek" gazetecilikten ayırmaya çalıştığınızda bu önemlidir. David Gregory'nin bunu anladığına emin değilim

9. Edward Snowden ile etkileşimde gördüğüm kadarıyla, The Guardian kaynağını temel olarak Washington Post'a benzer şekilde idare etti. Ve "İlk yasa tarafından korunan aktivite" dayanağında, Greenwald'ın Snowden-kaynaklı gazeteciliği ile Gellman'ın Snowden-kaynaklı gazeteciliğinde bir fark görmüyorum. David Gregory aralarında fark olduğuna dair bir kanıt sunmadı. Aslında Gellman ve Post'un "yardım ve yardakçılığı" hakkında bir şey söylemedi. Neden?

10. David Gregory bilmiyor ama bakış açılı bir gazetecilik, açısızlığa çağrı stilinde bir gazetecilik ve savunuculuk gazeteciliği, kusurlu kaynak röportajı sanatında  ve yorumda iyi işler çıkarabilir. Hepsi de hikayeyi abarttığı, kaynaklara aşık olunduğu veya gerektiği yerde kuşku uygulanmadığı için eleştirilebilir. Buna Greenwald, Gellman ve diğer meslektaşları dahildir. Bu normal bir tartışmadır. "Snowden'a yardım ve yardakçılık ettiniz..." değil. Bu profesyonel normların sınırının aşıldığını akla getirir. Hangi dayanakla? Gregory saptamaya çalışmadı. Bu da onun müdahalesini garip kılan bir şey.

11. Barton Gellman, Steward Baker'ın eleştirilerine karşı savunmasında önemli bir nokta gösterdi. Gellman, bir bakıma ben bir avukatım dedi. Ancak... "Stewart Baker'ın gözden kaçırdığı benim avukatlığım, gizli güçlerin tartışmaya açılması içindir. Gazeteciler bunu yapar." Bu bir "Hiçbir yerden Görüşler" değil. Bu gazetecilerin de katılımcı olduğunu itiraf etmektir.

12. "Greenwald'ın rolü hakkında sorular var. The Guardian'ın rolü hakkında sorular var..." bu David Gregory'nin yapmak istediği neden Greenwald ve The Guardian'ın yaptıklarının kabul edilemez olduğuna dair tartışmasına bir jest. Ancak biz neden onların böyle bir yerleştirmeyi hak ettiğni öğrenemedik. Çünkü Gregory kendini programında  tartışmalar monte eden biri olarak görmüyor. Onun yerine, o sadece insanlar sorduğu için sorulması kaçınılmaz hale gelen soruları soruyor. Böyle gereksiz tekrarlara dayandıkça, Gregory'nin sesi daha zayıflıyor.

13. Doğru: Devlet gözetimi hakkında şu an, geçmişte bildiğimizden büyük ölçüde daha çok biliyoruz. Başka bir doğru: 2010'da sahip olmadığımız kamuoyu tartışması, Washington Post'un büyük haber projesi "Top Secret America" sonrası artık sahibiz. The Guardian ve Washington Post'un yaptıklarını desteklememin esas nedeni bu olsa da, faaliyetleri (ve Snowden'ın) yüzünden çok geri itim meydana geleceğini itiraf ediyorum.

Programdan kesiti izlemek için tıklayın

Metnin orjinali için tıklayın