Bilim / Teknoloji

Arçelik'ten cinsiyetçiliğe karşı proje: Eşitlik dilde başlar

"Örneğin 'Adam Gibi' kelimesi yazılırken aşağıda kırmızı harflerle uyarı verecek, 'doğru düzgün' diye değiştirecek"

04 Mart 2018 13:05

Arçelik, “Dil sürçer, sözlük eşitler” sloganıyla “Eşit Sözlük” projesini hayata geçiriyor. Mobil cihazlar ve bilgisayarlardaki cinsiyetçi ve ayrımcılık yaratan sözcük ve söylemlere kırmızı kart gösterecek. 

Türkiye’de kadın erkek arasındaki cinsiyet ayrımı ve eşitsizlik her geçen yıl derinleşiyor. Türkiye kadının işgücüne katılımında yüzde 33.8 ile OECD ülkeleri arasında son sırada yer alıyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun Küresel Cinsiyet Eşitliği Endeksinde ise 144 ülke arasında 131. sırada.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’ne sayılı günler kala birçok sivil toplum örgütü ve firma da kadın erkek eşitliğine dikkat çekmek için projeleri geliştiriyor. Cumhuriyet'ten Şehriban Kıraç'ın ahberine göre Arçelik AŞ, “Dil sürçer, sözlük eşitler” sloganıyla “Eşit Sözlük” projesini hayata geçiriyor. Arçelik mobil cihazlar ve bilgisayarlardaki cinsiyetçi ve ayrımcılık yaratan sözcük ve söylemlere kırmızı kart gösterecek. Arçelik, özellikle sosyal medyada ya da bilgisayar yazışmalarında kullanılan cinsiyetçi kelimelere karşı kullanıcıyı kırmızı harflerle uyaracak. Uygulama cep telefonlarında kullanılan T9 klavye özelliğini andırıyor.

Örneğin ‘Adam Gibi’ kelimesi yazılırken aşağıda kırmızı harflerle uyarı gelecek yerine ‘doğru düzgün’, ‘er meydanı’ yerine ‘mücadele alanı’, ‘kadın pilot’ yerine ‘pilot’ kelimesinin yazılmasını önerecek.

Kadın sayısı artacak

Arçelik Türkiye Genel Müdürü Can Dinçer, Arçelik’te şu anda orta ve üst düzey yönetici sayısının yüzde 17 olduğunu, 2020’de bu oranı yüzde 24’e çıkarmayı amaçladıklarını söyledi. Dinçer, “Teknolojinin gücünü toplumsal eşitliği sağlama yolundaki kararlılığımızla birleştirerek Eşit Sözlük ile Eşitle projesini geliştirdik” dedi. Can Dinçer, Arçelik’in bir dünya markası olduğunu, cinsiyetçi dil kullanımının sadece Türkçede bulunmadığını başka dillerde de olduğunu, Eşit Sözlük projesini faaliyet gösterdikleri diğer ülkelere de uygulamak istediklerini anlatarak, Türkiye’de de kurumların talep etmesi halinde uygulamayı onlara da ücretsiz verebileceklerini vurguladı. Arçelik Kurumsal İletişim Direktörü Zeynep Özbil de “Projeyle günlük hayatta kullanılan cinsiyetçi sözcük, ifade ve deyişlere dikkat çekerek, sözcüklerimizden çıkartıyoruz” dedi.

Sözlükte 500 kelime var

Eşit Sözlük klavyesi için yazılım geliştiren Arçelik, Eşit Sözlük uygulamasını 4 Mart’tan itibaren başta 17 bin Arçelik çalışanı olmak üzere ücretsiz olarak herkesin kullanımına sunacak. Eşit Sözlük’te şu anda 500 tane kelime var. Bu kelimeler Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi ile KOÇ-KAM Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin destekleriyle geliştirildi. Kullanıcılar da uygulamayı cep telefonlarına ya da bilgisayarlarına indirdiklerinde cinsiyetçi ayrımcı buldukları kelimeler konusunda önerilerde bulunabilecekler. Bu kelimeler uzmanlar tarafından değerlendirilecek doğru bir söylemse klavyeye eklenecek ve buradaki sözcük sayısı zamanla artacak. Bunun için kullanıcıların esitsozluk. com adresini ya da microsoft world ve outlook eklentilerinde yer alan söylem ekle butonlarını tıklamaları yeterli olacak.