Facebook’un, ABD Başkanı Donald Trump’ın seçim kampanyası için çalışan Cambridge Analytica şirketinin, 50 milyon kullanıcısının bilgilerini kullandığı iddialarını araştırdığını açıklamasının ardından skandal büyüyor. Şirketin CEO'su Alexander Nix, Cambridge Analytica'nın 2016'da düzenlenen başkanlık seçimlerinde önemli bir rol oynadığını söylüyor.
Facebook, politikalarını ihlal ettiği gerekçesiyle Cambridge Analytica ile çalışmaya son verirken şirketten yapılan açıklamada ise iddiaların gerçekleri yansıtmadığı öne sürüldü.
Ancak şirket yöneticilerinin Channel 4 News’ün kimliğini gizleyen muhabirlerine dünya genelindeki seçim kampanyalarını etkilemek için kullandıkları yöntemleri böbürlenerek anlattığı öne sürüldü.
"Seçim kampanyasını hakikatler üzerine kurmanın anlamı yok"
Medyascope’tan Işın Eliçin'in çevirdiği habere göre Channel 4 News’ün potansiyel müşteri kılığındaki muhabirinin çektiği gizli kamera görüntülerinde Cambridge Analytica yöneticisi Mark Turnbull şu ifadeleri kullanıyor:
“Seçim kampanyasını hakikatler üzerine bina etmenin faydası yok, çünkü özünde bütün mesele duygulardır. İki temel dürtü vardır: umutlar ve korkular; ki çoğu dile dahi gelmemiştir, bilinçaltındadır. Sizde o tepkiyi uyandıran o şeyle karşılaşana kadar -böyle bir- korkunuz olduğunu dahi bilmiyorsunuzdur. Bizim işimiz, bu derinde yer etmiş, altta yatan korku ve endişeleri bulup çıkarmak için kovayı kuyunun herkesin yaptığından daha derine daldırmak.”
"Sahre kimlikler, sahte internet siteleri..."
Cambridge Analytica’nın yöneticilerinden Alexander Nix de şu ifadeleri kullanıyor:
“Müşterilerimizin çoğu yabancı bir şirketle çalıştıkları bilinsin istemiyor (…) dolayısıyla biz de sıklıkla sahte kimlikler, sahte internet siteleri düzenliyoruz, ya da çalışmayı bir üniversitedeki araştırma projesiyle ilişkili gibi gösterebiliyoruz, turist numarası yapabiliyoruz, birçok seçenek mevcut (…) Karanlıkta, gölgelerin içinde saklanarak birçok farklı araçla çalışmaya alışığız.”
Görevden alındı
İngiliz şirket Cambridge Analytica'nın yönetim kurulu, salı akşamı yaptığı yazılı açıklamada Nix'in görevden alındığını açıkladı.
Channel 4 görüntüleri yayımlamaya devam etti
BBC Türkçe'nin aktardığına göre Channel 4, görüntüleri yayınlamaya salı akşamı da devam etti.
Bu görüntülerde görevden alınan CEO Nix'in, şirketi Cambridge Analytica'nın 2016'da düzenlenen başkanlık seçimlerinde önemli bir rol oynadığını söylüyor.
"Bütün dijital kampanyayı biz yönettik"
Gizli kamera görüntülerinde Nix, ABD Başkanı Donald Trump ile aday oldukları sırada çok defa buluştuklarını aktarıyor:
"Bütün araştırmayı yaptık. Bütün veriyi elde ettik. Bütün analizi gerçekleştirdik. Hedeflemeyi yaptık. Bütün dijital kampanyayı biz yönettik ve bizim verilerimiz stratejilerini belirledi."
‘Ukraynalaı kadınlar gönderebiliriz"
İngiliz Channel 4 televizyonunun gizli kamera çekimlerinde şirketin yöneticileri, siyasetçilerin itibarını sarsmak için “aşk tuzakları” hazırlanabileceğini ve rüşvet verilebileceğini söylerken görülüyor.
50 milyon kullanıcının bilgilerini usulsüzce elde etmek ve verilerin silinmesi talep edildiğinde de silmemekle suçlanan şirket usulsüzlük iddialarını reddediyor.
Channel 4 News’un Pazartesi günü yayınlanan programında, zengin bir Sri Lankalı müşteri kılığında şirketle iletişime geçen muhabirleri Cambridge Analytica Yöneticisi Alexander Nix ile buluşuyor. Gizli kamerayla kaydedilen görüşmede Nix, internette siyasetçilerin nasıl itibarsızlaştırılabileceğine dair taktiklerini anlatıyor.
Nix, hedef alınan bireye ‘gerçek olamayacak kadar iyi bir anlaşma sunulabileceğini ve bu görüntülerin kayıt altına alınabileceğini’ söylüyor.
Nix ayrıca, ‘adayın evine çok güzel Ukraynalı kadınlar gönderilebileceğini ve bu taktiğin işe yaradığını’ anlatıyor. Şirketin yöneticisi “Size neler yapılabileceği ve daha önce neler yapıldığıyla ilgili örnekler veriyorum” diyor.
Trump için çalıştılar
Cambridge Analytica, seçim döneminde Trump kampanyasına ABD seçmenleriyle ilgili veriler sunuyordu. ABD Massachusetts Başsavcılığı konuyla ilgili soruşturma başlattı.
İddialar nasıl ortaya çıktı?
BBC’nin yansıttığı habere göre iddialar, şirketin eski bir çalışanının İngiliz Pazar gazetesi Observer'a Cambridge Analytica'nın faaliyetlerini anlatması üzerine ortaya çıkmıştı.
İddiaların temelinde Cambridge Üniversitesi Profesörü Aleksandr Kogan'ın 2013 yılında üniversite dışında özel olarak thisisyourdigitallife (busenindijitalhayatın) adlı bir kişilik testi uygulaması geliştirmesi ve bu uygulamanın kullanıcıların yanı sıra kullanıcıların arkadaşlarının da profillerine erişmesi ve bu verilerin Facebook kurallarına aykırı bir şekilde Cambridge Analytica'ya satılması var.
Zuckerberg ifadeye çağrıldı
ABD'de hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi senatörler Facebook'un kurucusu ve yöneticisi Mark Zuckerberg'i ifade vermeye davet etti.
Bir Facebook sözcüsü ise veri kullanımının bir veri sızıntısı veya hackleme sonucu gerçekleşmediğini, kullanıcıların kendi verilerini rıza vererek sunduğunu belirtti.
İngiltere Parlamentosu Dijital, Kültür, Medya ve Spor Komitesi Başkanı Damian Collins, Cambridge Analytica yöneticisi Alexander Nix'in geçen ay Avam Kamarası'nda kendilerine verdiği bilgilerin yanlış yönlendirici olduğunu açıkladı.
Avrupa Birliği'nde (AB) ise Avrupa Parlamentosu'nun (AP) yanı sıra AB'nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu da soruşturma çağrısında bulundu.
Twitter'da bir paylaşım yapan AP Başkanı Antonio Tajani, "Zuckerberg'i Avrupa Parlamentosu'na davet ettik" dedi ve ekledi: "Facebook 500 milyon Avrupalının temsilcilerinin önünde kişisel verilerinin demokrasiyi manipüle etmek için kullanılmadığını kanıtlamalı."
Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajani de Avrupa Birliği vatandaşlarının verilerinin hukuka aykırı bir şekilde kullanılıp kullanılmadığı konusunda kapsamlı bir araştırma sözü verdi.
AP Medeni Özgürlükler Komitesi, Pazartesi günü Zuckerberg'e bir mektup göndererek kendisini ifadeye davet etmişti.
İngiltere Bilgi Komisyonu da Cambridge Analytica hakkında soruşturma açılmasını istedi.
Şirketlere yönelik suçlamaların ardından Facebook hisselerinde iki günde yüzde 12 düşüş yaşandı.
