Kültür-Sanat

Delirmeyi ve ölümü zarif bir biçimde anlatabilir misin ‘Giselle’?

08 Nisan 2024 17:30

Müziği Fransız besteci Adolphe Adam’a, librettosu J.H. Vernoy de Saint-Georges ile Théophile Gautier'e, koreografisi ise Jean Coralli ve Jules Perrot'a ait olan iki perdelik bale Giselle, dünyada ilk kez 28 Haziran 1841 tarihinde Paris’teki Ballet du Théâtre de l’Académie Royale de Musique’da sahnelendi.

İngiliz dans tarihçisi Cyril W. Beaumont tarafından “Dansın Hamlet’i” olarak da tanımlanan Giselle, delirmeyi ve ölümü zarif bir biçimde anlatmasıyla romantik balenin başyapıtlarından sayılıyor.

Dünyanın en çok sahnelenen beyaz balelerinden (Ballet Blanc) Giselle iki perdelik büyüleyici hikâyesini, büyük Alman şair ve edebiyat eleştirmeni Heinrich Heine'nin Zur Geschichte der Neuren Schönen Literatur in Deutschland (Almanya'daki Modern ve Güzel Edebiyat Tarihi Üzerine) eserinde yer alan Slav efsanesi olan ve düğün gününden önce ölen nişanlı bakireler Wili'lerden alıyor.

Giselle Balesi | İstanbul Devlet Opera ve Balesi

Bir balerinin imtihanı

Birçok önemli dans otoritesi, Giselle rolünü canlandıran balerinin perde geçişlerinde kostümünden daha fazlasını değiştirmeye ihtiyacı olduğundan rolü canlandıran kişi için önemli bir sınav olduğunu belirtiyor.

Giselle rolünün zorluğu, karakteri canlandıran balerinin hem çok iyi bir dansçı hem de karakterin duygu geçişlerini kusursuz yansıtacak bir oyuncu olması gerekliliğinden geliyor.[1]

Düğün gününden önce ölen nişanlı bakireler: Willi’ler

Doğaüstü unsurlarla örülen Giselle Balesi; dans etmeyi çok seven, genç, güzel ve bir o kadar da utangaç olan Giselle adında bir köylü kızıyla kendisini 'Loys' adlı bir çiftçi olarak tanıtan, Giselle’e delicesine âşık olan Silezya Kontu Albrecht’in trajik ve romantik hikâyesini konu alıyor.

Giselle, Orta Çağ'da, Ren yakınlarında bağlar içinde bir köyde yaşamaktadır. Silezya Kontu Albrecht, masum ve güzel bir köylü kızı olan Giselle'den hoşlanmaktadır. Kurlandiya Dükü'nün kızı Bathilde ile nişanlı olmasına rağmen, Giselle'i elde etmek için kendisini ona 'Loys' adlı bir çiftçi olarak tanıtır.

Öte yandan Hilarion adlı diğer bir çiftçi de Giselle'e aşıktır, 'Loys'un güvenilmez biri olduğuna dair Giselle'i ikna etmeye çalışır. Gerçeği öğrenen ve aklını kaybeden Giselle, zayıf kalbine yenik düşerek Kont Albrecht’in kucağında ölür.

Giselle Balesi | İstanbul Devlet Opera ve Balesi

Gece yarısı mezarlarından fırlayarak dansa başlayan ve karşılarına çıkan her erkeği yorgunluktan ölünceye kadar dans ettiren ruhlar olan Wili’ler, Kraliçeleri Myrtha'nın emriyle, Giselle'in aralarına katılması şerefine dans ederler.

Albrecht mezara çiçekler getirdiği sırada Giselle'in ruhu belirir ve Albrecht, Giselle'den af diler. Bu arada Wili’ler, Giselle'in mezarı başında yas tutan Hilarion'u köşeye sıkıştırır ve onu dans ettirerek öldürür. Ardından Willi’ler Albrecht'i hedef alır ve onu da ölünceye kadar dans etmeye mahkûm ederler.

Ancak Giselle'in Albrecht'e olan aşkının gücü onu korur. Wili’lerin güçlerini yitirdiği sabahın ilk ışıklarına dek Giselle, Albrecht ile dans eder ve ardından ruhu gözden kaybolur. Albrecht güneşin doğuşuyla yapa yalnız kalsa da sonsuz aşkın gücü onu kurtarmıştır.

Giselle Balesi | İstanbul Devlet Opera ve Balesi

TIKLAYIN | Beceriksiz kart zamparanın tövbesi: Falstaff

TIKLAYIN | 2065 kadınla beraber olan zamparanın ölümü: Don Giovanni

TIKLAYIN | Kader Tanrıçası Fortuna’ya: “Meyhanede olduk mu, aldırmayız altımızdaki toprağa!”

TIKLAYIN | Bestecisini önce öldüren sonra yücelten bir opera: Carmen


Giselle, Atatürk Kültür Merkezi’nde sahneleniyor

İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin sahnelediği Giselle, Atatürk Kültür Merkezi’nde sanatseverlerle buluşuyor.

Zeynep Sunal Öngün'ün sahneye koyduğu Giselle Balesi’nin İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası’nı Artun Hoinic yönetiyor.

Dekor tasarımını Adnan Öngün, kostüm tasarımını Gazal Erten, ışık tasarımını ise Fuat Gök üstleniyor.