İnternette erişim engellemeyi kolaylaştıran, 5651 sayılı kanunda değişiklikler içeren düzenlemenin torba yasa tasarısı ile Meclis'e sunulmasının yankıları sürüyor.
Düzenlemeyle ilgili bir yazı kaleme alana Milliyet gazetesi yazarı Mehveş Evin, “12 maddelik tasarının detaylarıyla tartışılması hayati. Yoksa bu gidişatın sonu Çin” derken, Hürriyet gazetesi yazarı Yalçın Doğan da, “Madem çağımız ‘iletişim çağı’ ve en önemli iletişim aracı internet, o zaman çek bir sansür internete” değerlendirmesinde bulundu.
Mehveş Evin’in “İnterneti toptan yasaklayın bari” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
İnterneti toptan yasaklayın bari
Haber alma alışkanlıkları, tüm dünyada değişiyor. Hele bizdeki gibi basın özgürlüğü hızla kısıtlanan ülkelerde, internet yayıncılığı tek umut...
Ancak Türkiye’de zaten sorunlu olan internet özgürlüğü, hükümetin yeni ataklarıyla iyice kısıtlanacak:
AKP’nin, internette denetim ve yaptırımların genişletilmesine ilişkin kanun teklifi, torbalaştırılarak alt komisyonda kabul edildi...
Zaten ne çektiysek torba kanunlardan çıkmadı mı!
Nefret söylemini engellemek, özel hayatın gizliliğini sağlamak ve çocukların zararlı içeriğe erişmesini engellemek gibi amaçlarla yola çıkılsa da...
Konunun uzmanları, bu teklifin internet sansürünü daha da ağırlaştıracağını vurguluyor.
İyi de neden ve nasıl?
Muğlak ve keyfi
1. Her şeyden evvel teklif hazırlanırken, uluslararası alanda uzman uygulamacı ve akademisyenlere, STK’lara danışılmadı.
2. Yıllardır tartışılan 5651 sayılı kanunun genişletilmesi, yolsuzluk belgesi, videosu vs gibi içeriklerin yayınlanmasına engel olacak.
3. Erişim engelleme nedenlerine “nefret söylemi” de eklenecek. Ancak konuyla ilgili yasa hayli muğlak. Ne de olsa nefret söyleminin “Sünni-Türk-Müslüman” değerlerle sınırlandırıldığına defalarca tanık olduk.
4. Yer sağlayıcı yurtdışındaysa bile erişim engellenebilecek... DNS değiştirerek bir siteye girilemeyecek.
5. Sansür, URL adresi tabanlı yapılabilecek: Anahtar kelimelerle “uygunsuz içerik” belirlenip sayfa kaldırılabilecek.
Hâkim kararı yetecek
6. Hosting firmaları her kullanıcının izini sürebilecek. Tüm bu “gözetleme” eylemleri internet trafiğini aşırı derecede yavaşlatacak.
7. Hâkimler, 24 saat içinde sansür kararı verebilecek. “Zararlı” görülen içerik çıkarılmazsa, 500-1.000 TL arasında günlük para cezası kesilecek.
Dünyada, bilginin serbest paylaşımını savunmak amacıyla kurulan Korsan Parti’ye göre yeni tasarının her maddesi facia:
Muhalif fikirlere ait sitelerin “nefret söylemi” kapsamında değerlendirilmesi ve bir bir kapatılması mümkün olacak.
Popüler sosyal paylaşım siteleriyse “gerekirse” toptan engellenebilir...
Ayrıca tüzüğünü devletin belirleyeceği “Erişim Sağlayıcıları Birliği”ne üye olmak zorunlu hale getirilecek.
12 maddelik tasarının detaylarıyla tartışılması hayati. Yoksa bu gidişatın sonu Çin.
(Yeni tasarı ve eleştiriler için: tbmm.gov.tr, alternatifbilisim.org, korsanparti.org)
‘Baş belası’na sansür
Yalçın Doğan’ın Hürriyet gazetesinde yayımlanan “Baş belası’na sansür” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
İnterneti önce “en büyük baş belası” ilan ediyor Tayyip Erdoğan, ama bir süre sonra “Sosyal ağlarda güzel şeyler oluyor” diyor.
“Güzel şeyler” Bütçe Komisyonu’nda açığa çıkıyor. Oraya bir tasarı geliyor, “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri” ile ilgili. Bu tasarıya interneti denetim altına alacak maddeler yerleştiriliyor:
1- Anahtar kelime engelleme sistemi yoluyla internetten erişimi sınırlamak kolaylaşıyor. Örneğin, YouTube’un içinde anahtar kelimeler nedeniyle sakıncalı bulunan bir videoya Türkiye’den erişilemeyecek. O anahtar kelimeyi kim belirleyecek belli değil.
2- Daha beteri: Her bireyin internette faaliyeti, hangi siteleri gezdiği, hangi kelimeleri aradığı, sosyal ağlarda neler yaptığı kayda alınacak ve o kayıt bir-iki yıl saklanacak.
3- Hükümet kontrolünde “birlik” kuruluyor, erişim sağlayıcılar buraya zorunlu olarak üye olacak.
Madem çağımız “iletişim çağı” ve en önemli iletişim aracı internet, o zaman çek bir sansür internete.
Neden “Aile Bakanlığı” ile ilgili tasarıda? Tasarının genel gerekçesinden bir cümle bu soruyu karşılıyor:
“Aileyi, çocukları, gençleri, internet dahil, elektronik iletişim araçlarının suiistimal edilmesi suretiyle uyuşturucu alışkanlığı, cinsel istismar, intihara sürükleme ve benzeri kötü alışkınlara teşvik eden yayınlardan korumak için...”
Haydi, kolay gelsin.
