Türkiye, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün açıkladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nde bu yıl da gerileyerek Mısır, Zambiya ve Gambiya gibi ülkelerin gerisine düştü.
180 ülke arasında 115. olan Türkiye için bu, tarihin en kötü yolsuzluk algısını gösteriyor. Türkiye geçen yıl 101. sıradaydı. Listenin zirvesinde Danimarka, sonunda ise Somali yer aldı.
Şeffaflık Örgütü 1995’ten bu yana çok sayıda ülkede yolsuzluk algısını ülke uzmanlarıyla ve iş dünyası temsilcileriyle görüşerek ölçüyor.
Örgüt, Türkiye’ye dair değerlendirmesinde “Türkiye’nin 2015’ten beri hızla gerilemesi, yürütmenin çok güçlü bir hale gelmesi ile, demokratik denge ve denetleme mekanizmalarının azalmasından kaynaklanıyor” ifadelerini kullandı.
Örgüt Türkiye’de yolsuzluğu önleyecek yasaların yetersiz olduğunu, bu yasaların uygulanmasında da isteksiz davranıldığını, yargının bağımsız olmadığını aktardı.
6 Şubat depremlerinde yıkılan binalarını da hatırlatan örgüt “Şubat 2023 depremlerinin trajik sonuçları, yolsuzluğun bedelinin insanların hayatını mal olabileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Örgütün Türkiye şubesi de “Aradan gereken yaklaşık bir yıllık sürede depremden gereken dersleri çıkarabildiğimizi söylemek maalesef pek olanaklı görünmüyor" dedi.
Ülkelere 0-100 arasında bir skor verilen endekste yüksek skor, daha düşük yolsuzluk algısı anlamına geliyor.
Türkiye’nin skoru 2013’te 50 ile zirve yapmıştı. O tarihten bu yana Türkiye’nin skoru ve bu yıl Türkiye’yi geçen bazı ülkelerin skorları şöyle değişti:
Örgütün Türkiye şubesi olan Şeffaflık Derneği, basın duyurusunda “Bütçe şeffaflığı ve kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin hesap verebilirlik konularındaki temel ihlaller devam ediyor. Medya, sivil toplum ve toplumsal hareketlere karşı sürüp giden baskıcı politikalar da resmin ayrılmaz bir parçası” ifadelerini kullandı.
Türkiye, örgütün Doğu Avrupa ve Orta Asya kategorisinde yer alıyor.
Bu bölgenin ortalama puanı 35, Türkiye’nin bir puan üzerinde. Gürcistan, Arnavutluk, Belarus ve Moldova gibi ülkelerin puanı Türkiye’den daha yüksek.
Avrupa Birliği’nin ortalama puanı ise 64 ile Türkiye’nin neredeyse iki katı.
AB içinde en kötü skora sahip olan ülkeler 42 ile Macaristan, 45 ile Bulgaristan ve 46 ile Romanya.
Örgütün Türkiye’ye verdiği tavsiyeler ise şöyle:
“Yolsuzluğu kontrol altına alabilmek için ülke yönetiminde denge ve denetleme mekanizmaları güçlendirilmeli ve yargı erki hızlı bir şekilde bağımsız ve tarafsız bir yapıya kavuşturulmalıdır. Türkiye, uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülüklerini yerine getirmeli; Avrupa Birliği’ne katılım sürecine hızlı bir şekilde geri dönmeli; demokratik ilke ve değerleri hızla aşındıran uygulamalara son verilmelidir.”
Küresel zirvesinde Danimarka, Finlandiya, Yeni Zelanda ve Norveç; sonunda ise Somali, Venezuela, Suriye ve Güney Sudan yer alıyor.
