06 Aralık 2015

Bilinmeyen tehlike genital siğiller, HPV

Cinsellik şu gamlı hayatımızda bize kendimizi iyi hissettirtiyorsa bunun yüzünden hasta olmayalım

HIV virüsü ile bulaşan AIDS hastalığının ülkemizde artmasıyla ilgili haber üzerine başka bir tehdidin de fark edilmeden çok hızlı bir şekilde yayıldığını anlatmak ihtiyacı duydum. Kendi branşımla ilgili elbette; rahim ağzı kanserleri ve buna sıklıkla sebep olan HPV virüsü yani siğiller hakkında.

Cinsellik hem en mahremimiz, hem de konuşmaktan en çok haz aldığımız konu. En çok seks esprilerine güller, en büyük yalanları ya da gizlenmeleri bu konuda yaparız. Ama nihayetinde fırsatını bulduğumuzda da konuşmaktan fazlasını yapmak isteriz. Durum böyle olunca da korunmasız cinsel ilişki konusunda malum ‘biz Türk’lere hiçbir hastalık bulaşmaz’! Bu mantalite nedeniyle ülkemizde görülme sıklığı ciddi bir artış gösteren HPV virüsü hakkında kısa bilgiler vermek faydalı olacaktır. Çünkü virüslerin ırk ya da milliyet ayrımı yapacak hafızaları olmadığı gibi bizlerin de doğduğumuz topraklardan kaynaklı geliştirdiğimiz özel bağışıklık, yani savunma sistemlerimiz yok.  

Siğiller olarak bilinen hastalığın sebebi olan virüs HPV (Human Papilloma Virus) olarak bilinir ve 100 den fazla tipi olması nedeniyle de korunması oldukça güçtür. Bulaşma şekli çoğunlukla korunmasız cinsel ilişkidir. Seks sırasında en çok korkulanın gebe kalmak fikri olduğunu düşünürsek seçilen korunma yöntemlerinin çeşitliliğinde bu tip hastalıklardan korunmanın tek yolu sadece kondom yani prezervatif kullanmaktır. Yani cinsel yolla bulaşan tüm diğer hastalıklarda da olduğu gibi o sevimsiz(!) kondom hayat kurtarıyor. Yüzde yüz korumadan bahsetmiyorum tabi. Hepatit (sarılık) B ve C, HIV (aids), Gonore (bel soğukluğu), Sifiliz (frengi), Herpes (uçuk), Clamidia ve daha bir çokları cinsel ilişki sonrası insan hayatını zehir edebiliyor. Bulaşma için hastalığa sahip biriyle, tek seferlik, korunmasız cinsel ilişki yetebilir. Çok sıkıntılı bir konu yani. Şurada bir zevkimiz vardı onu da zehir mi edeceksin doktor demezseniz anlatmaya devam edeyim.

Siğillere döneceğim tekrar çünkü her hastalık kendi başına uzun uzun anlatılabilir. Biz jinekologlar için HPV enfeksiyonu kadın sağlığını korumak açısından çok önemli, bununla paralel toplum sağlığını da korumuş oluyoruz. Bu hastalığın tespiti kadınlarda ve erkeklerde eğer genital bölgede siğiller haline gelmiş ise kolaydır. Ancak daha sinsi olanları siğillere yol açmaksızın hücrelerde değişiklik yaratanlarıdır. Bunlar da kadın hayatını tehdit eden rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) için olan değişikliklerin başlangıcıdır. Yıllık jinekoloji muayenelerinde PAP_smear alınmasının en önemli sebeplerinden biri henüz başlangıç aşamasındaki rahim ağzı değişikliklerinin basit bir testle tespitini sağlayıp, bu işi daha başındayken tedavi edebilmektir. Serviks kanseri diye adlandırılan rahim ağzı kanseri kadınlar arasındaki kanser ölümlerinin ikinci sırasındadır. Oldukça ürkütücü duran bu rakamın yaygın taramalarla azaltılması mümkündür. Erken yakalandığında rahim alma operasyonları bile yapılmadan, daha basit cerrahi tedavilerle üreme çağındaki kadınların normal hayatlarına devam edebilmelerini sağlayabiliriz. HPV enfeksiyonlarının sebep olduğu rahim ağzı kanserlerinin gelişimi 10-15 yıl almaktadır. Yani bu hastalığın fark edilmesini bekleyen ve PAP- smear testine gelmesi gereken milyonlarca kadının hayatını kurtarabiliriz.

Erkekler için sadece kozmetik gibi görünen bu sorun da basite alınmamalıdır. Anogenital (anüs, penis ve skrotum bölgesinde) kanserler erkekler için de risktir. Ayrıca baş boyun kanserlerinde de HPV etkinliği çarpıcıdır. Sıklıkla başvuru branşı erkeklerde dermatologlar ve ürologlardır. Branşlar arası hekim yönlendirmeleri günümüzde oldukça etkin yapılmakta. Diyelim ki dermatolog arkadaşım bir erkek hastasında siğillere rastladı ve tedavisini yaptı mutlaka varsa partneri için jinekolog ya da üroloğa başvuru yapmalarını söyler. Bu yazıdan sonra paranoyaklaşmamak mümkün değil ama sağlık bu sorun yok, paranoyaklaşabilirsiniz.

HPV’nin çok sayıda tipi var dedim ama her tip kansere sebep olmuyor o nedenle panik butonuna basmadan önce sakin olun ve mutlaka hekime başvurun. Her siğil kanser demek değil. Peki kimler risk altında? Çok eşlilik ilk ve en önemli sebep. Bu şu anlama gelmesin aynı anda çok sayıda ilişki yürütmek, katakulliler değil yani. Bu da var tabii de onlar dedikoduya girer. Ama geçmiş ilişkilerinde bu virüsle karşılaşmış olmak ve onu bedeninizde taşımanız bulaştırıcı olmak için yeterli. Birçok virüs tipi bağışıklığın kuvvetli olması ile hastalık olmadan vücutta temizlense de önemli bir kısmı kalıyor ve hastalığı size ya da bulaşarak partnerinize geçiriyor. Bulaşın ardından hastalık genellikle 3-6 ay içinde siğil olarak kendini gösterebiliyor. Bazen karnabahar görüntüsü diye tariflediğimiz yoğunlukta olabildiği gibi kimi zaman da tek tek siğiller halinde de olabiliyor.

Siğillerin tedavileri kolaydır ama bazen tekrarlaması nedeniyle uzayıp can sıkabilir. Rahim ağzı değişiklikleri yarattığı durumlar saptandığında ise biz jinekologlar ileri testler eşliğinde tedavileri günübirlik polikliniklerde kolaylıkla yapabilmekteyiz.

Bu virüsten korunmanın altın kuralı tek
eşlilikten geçse de bu pek gerçekçi bir öneri olmayacak. Gebelikten korunmanın en kesin yolu hiç seks yapmamak gibi bir öneriye benzer. O nedenle kondom kullanmak bunu her ilişkide istinasız uygulamak gerekir. Buna rağmen kondomun kapsayamadığı alanlarda olan siğillerin bulaşması kaçınılmaz olabilir. İkinci bir öneri aşılardır. Bu aşıların da belirli tiplerdeki virüslere etkin olması nedeniyle koruma etkinlikleri sınırlıdır. Korunmak için bu aşıyı olabilirsiniz ama kendinizi yüzde yüz güvende hissetmemelisiniz. Adölesan (ergenlik) dönemden başlayarak ileri yaşa kadar kadın ve erkekler bu aşıyı üç uygulama halinde hekime danışarak yaptırabilirler.
Bir rakam daha size; her 10 kadından 8 i bu virüsle 50 yaşına kadar karşılaşıyor. Ciddi rakam değil mi? Bu yazıyı hâlâ buraya kadar okumanızın sebebi belki de.

Bulaş yolu yüzde 10 kadar cinsel ilişki dışında da olabilmekte. Başka bir tehdit de hamile kadınların doğumu sırasında saptanmadığında eğer vajinal doğum yaparlarsa bu hastalığı bebeklerine geçirmeleridir. Bu durum yeni doğan bebeklerin ağız, boğaz bölgesinde HPV enfeksiyonu ile enfekte olmalarına sebep olmaktır. Bundan sakınmanın yolu enfekte hamilelerin doğumunu sezeryan yöntemiyle yaptırmaktır.

Tüm yazıyı okumaktan sıkılıp sonunu merak edenlere öğütler kısmında;

Kadınların yıllık jinekoloji muayenelerini ve PAP-smear testlerini ihmal etmemeleri şart. Çok partnerli bir geçmişe sahip herkesin kendisini ve karşısındakini koruyabilmesi için her cinsel ilişkide kondom takmayı ihmal etmemeleri gerekmekte. HPV aşısı hakkında detaylı  bilgi için hekime başvurmakta hiçbir sakınca yok. Bu aşı için siz geç kaldıysanız da belki ergenlik dönemindeki çocuklarınız için bir ufuk açılmıştır.

Cinsellik şu gamlı hayatımızda bize kendimizi iyi hissettirtiyorsa bunun yüzünden hasta olmayalım. Korunalım.


[email protected]

 

 

 

 

 

 

 

Yazarın Diğer Yazıları

TOKİ, yuvaları yanmış hayvanlara orman da yapar mı!

Bizim hikâyemiz yeni başladı ve bizim resmi kayıtlı söndürme uçak sayımız en küçük doğal sayı. Prometheus ateşi insana verirken Türk politikacılarını hesap edemediği için yaptığına pişman olmuş olabilir. Tanrıları dize getiririz...

Benim bedenim, benim yumurtam, benim kararım

Yumurta dondurmak yani doğurganlığını istediği zamana ertelemek için kadınları kurallarla hizaya sokamazsınız. Hekim olarak itirazım var. Kadın olarak itirazım var

Bir doktor olarak Covid-19 güncem: Bir ayda hasta yakını da oldum, hasta da...

Virüs aramızda. Etkisini zayıflattığı söylense de kimi seçeceğini, ne derecede hasta edeceğini bilemezsiniz