Ragıp Zarakolu ile tanışmamız 1990’lı yıllara denk gelir. Yani yirmi yıldan fazla süredir tanışıyoruz. İnsan Hakları Derneği Merkez Yönetim Kurulu’nda da yıllarca beraber çalışmıştık. Zarakolu, Türkiye’de tabu olan konularda kitaplar yayınladı. Sonunda KCK davasından hapse düştü. Hapse düşmesinin esas nedeni, kendisinin de belirttiği gibi, tabu konulardaki yayın ve etkinlikleriydi. Kendisi, Dünya Yayıncılar Birliği tarafından, iyi tanınan ve saygı gören bir yayıncı-yazardır. (Burada Belge Yayınları tarafından yayınlanan kitaplar nedeniyle, yıllarca hapislerde çürütülen Ayşe ablayı -Zarakolu- da sevgiyle anıyorum.)

Ragıp ağabey tabu kıran yayıncılığının yanısıra, gazetelere de yazılar yazıyor yıllardır. Ona aşağıda metni bulunan  imza kampanyası konuda fikrini sormuştum, o da bana bu kampanyayı Belge Yayınları’nın değil, Belge Yayınları Dostlarının açtığını söyledi.

Belge Yayınları’nın şu sıralar hem maddi olarak, hem de yayınevinin arka stok bölümünde bulunan McDonald’s Sultanahmet Şubesi ile sorunları var. Şimdiye dek yayınladığı kapitalizm eleştirisi yapan kitaplarıyla dikkat çeken Belge Yayınları, şimdi de fiziki olarak kapitalizmin simgelerinden birisi ile mücadele ediyor. Aşağıdaki imza metninde konu detaylı olarak anlatılıyor.

İmza metninde soruluyor: Yoksa McDonald’s kitaba, kültüre ve tarihe karşı mı?

Zincir küresel şirketlerden olan McDonald’s, Coca Cola ve bazı diğer Amerikan markalarıyla birlikte kapitalizmin simgelerinden birisi olmuştur. Gerçekte, McDonald’s uygulamalarıyla doğaya karşıdır.

McDonald’s kapitalizmin simgelerinden birisidir. Ve onun için kitabın, kültürün ve doğanın değeri, bir hamburger kadar değildir.

Örneğin Brezilya’da Amazon ormanlarının bir bölümüne göz dikmiştir. Uluslararası çevre koruma örgütleri, özellikle Greenpeace Amazonlar Örgütü, McDonald’sı Amazon ormanlarını harap etmekle suçluyorlar. Greenpeace, Amazon ormanlarını talan edenler hakkındaki uzun raporunda McDonald’s ile ilgili konulara da yer veriyor. (Comendo a Amazônia) Amazon ormanlarında kaçak ağaç kesimi yapılarak, köle işçilerle yasadışı soya üretimi yapılmaktadır.

Yok edilen her ağaç, aynı zamanda yerlilerin kültüründen eksilmiş bir parça ve hayat tarzlarına vurulmuş bir darbedir.

İmza kampanyasının dilekçesi

Böylece, Kitabın bir Hamburger kadar bile önemi, değeri olmadığını öğrenmiş olduk. McDonald’s’ın Sultanahmet şubesinin KİTAP VE KÜLTÜR karşısındaki sorumsuz ve umursamaz tavrı aslında buraya taşındığı tarihten beri devam ediyor. Daha 90’ların sonlarındaki ilk restorasyon döneminde, McDonald’s yayınevimizin arka stok bölümünün duvarının çökmesine neden oldu ve arka havalanma pencerelerimizi, sorumsuz bir tavırla kapattı. Asansör bölümünün altında yeralan Bizans Sütunu, sorun yaratmasın diye apartman yönetimince aynı dönemde betonla kapatıldı. Oysa Kitap Klübümüzün girişine bu sütun ayrı bir anlam veriyordu. Zira, tarihle komşuyuz; Binbirdirek Sarnıçı’na olduğumuz binadan geçit de var. Bu tarihten sonra sigorta şirketleri bizi sigortalamaya yanaşmadı.

İkinci kez 2000 yılında bir su baskınına neden oldular. Eşimin kanser rahatsızlığı nedeniyle bu zararın tazmini konusu takip edilemedi. Üçüncü kez 2005 yılında su baskınına neden olup, bunu kısmen tazmin ettiler. Ve son kez 2011 yılında benim hapiste olduğum sırada ciddi bir zarara neden oldular ve bunu söz verdikleri halde dostça çözüm yoluyla tazmin etmediler. Yayınevinin Başeditörü, oğlum Deniz Zarakolu, bir düşünce suçlusu olarak 2 yıla yakın bir süredir hapiste bulunmakta. Mahkemeye gitmek zorunda kaldık. Bu kez bizi cezalandırmak istercesine, yeniden başlayan su akıntılarını giderme konusunda hiçbir çaba harcamadılar. Yalnızca ıslanan kitaplar değil, Belge stokunun bütünü oluşan rutubetten ve küf kokusundan etkilenmeye ve satılabilme özelliğini kaybetmeye başladı. Aynı adresteki Kitap Klubümüz koku ve kitapların nemlenmesi nedeniyle müşterilerini yitirdi. Mahkemeye gitmek zorunda kaldık. Bilirkişinin, yeniden su akıntısının başlamasından önce saptadığı zarar 150000 TL idi. Bu zararın gittikçe büyümesi karşısında, taşınma kararı almak zorunda kaldık. Girdiğimiz ekonomik kriz nedeniyle, taşınma olayımız da zamana yayılma durumunda kaldı. Programımızda yer alan hem ekonomik açıdan hem de insanlık açısından önemli olan kitapları çıkaramıyoruz. 10 yıldır havalandırma çıkışımızın kapatılması nedeniyle çalışanlarımız ciddi sağlık sorunları yaşadı. Böylece, Kitabın bir Hamburger kadar bile önemi, değeri olmadığını öğrenmiş olduk. Yukarı katta insanlar mutlu vakit geçirirken, bunun bedeli Kitap karşısında gösterilen bu son derece saygısız ve duyarsız tavır olmamalıydı. Kamuoyuna bu durumu üzüntü ile bildiriyoruz. YOKSA MCDONALD’S KİTABA VE KÜLTÜRE VE TARİHE KARŞI MI?

Ragıp  Zarakolu

Belge Uluslararası Yayıncılık Kurucusu, İnsan Hakları Aktivisti

Metni imzalamak için tıklayın

Twitter: @erolanar