Kur korumalı mevduatla (KKM) ilgili beklenen yeni istisna düzenlemesi yürürlüğe girdi. Düzenleme 28 Mayıs 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7407 sayılı “Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 12'nci maddesi ile yapıldı.

Bu istisna, 31.12.2021 tarihli bilançolarda yer almadığı için eski düzenlemeye göre istisnalardan yararlanamayan dövizlerden, 31.3.2022 tarihi itibariyle kayıtlarda mevcut olanlarının KKM’ye dönüştürülmesi halinde istisnaların biri hariç tümünden yararlanılmasına imkân veriyor.

Önce eski düzenlemeyi kısaca hatırlayalım.

Eski düzenlemeden kastım, Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) geçici 14'üncü maddesinin ikinci fıkrası. Bu düzenlemeye göre, 31.12.2021 tarihinde mevcut dövizlerin, 25.2.2022[1] tarihinden 31.12.2022 tarihine kadar, en az 3 ay vadeli KKM hesaplarına dönüştürülmesi halinde şu gelirler kurumlar vergisinden istisna ediliyor:

*Dövizlerin TL'ye çevrildiği tarihte dönüşümden doğan kur farkı gelirleri (geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle TL'ye çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı) ,

*Kur korumalı TL hesapların vade tarihinden önce sonra eren geçici vergi ve kurumlar vergisi dönem sonlarında tahakkuk ettirilen faiz ve kâr payları,

*Vade sonunda elde edilen faiz, kâr payları ve döviz kuruna bağlı olarak doğabilecek kazançlar (destek ödemeleri).

31 Mart 2022 tarihindeki dövizlere de istisna uygulanabilecek!

31.12.2021 tarihi itibariyle bilançolarda mevcut olmayan dövizler için eski düzenlemeye göre istisnalardan yararlanmak mümkün olmadığı için yeni bir düzenleme yapılması ihtiyacı doğmuştu.

Beklenen düzenleme 7407 sayılı Kanunla KVK’nın geçici 14'üncü maddesine eklenen dördüncü fıkra ile yapıldı.

Buna göre, kurumların 31 Mart 2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraların 2022 yılı sonuna kadar en az 3 ay vadeli KKM hesaplarına dönüştürülmesi halinde, yukarıda saydığım istisnaların, dönüşümden doğan kur farklarına ilişkin olanı (yani birinci sıradaki) hariç diğer tüm istisnalardan yararlanılabilecek.

Yani, dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar (destek ödemeleri dahil) kurumlar vergisinden müstesna olacak.

31.12.2021 tarihinde mevcut dövizler için dönüşüm kur farklarına istisna tanınmışken, 31.3.2022 tarihinde mevcut olan dövizler için neden kur farkı istisnası tanınmadığını anlayamıyorum.

Buna göre, 31.12.2021 tarihinde örneğin 500 bin USD Doları olan kurum, bu dövizi 30 Mayıs 2022 tarihinde KKM’ye çevirdiğinde, 2022 birinci geçici vergi dönem sonundan (yani 31.3.2022 tarihinden) dönüşüm tarihi olan 30 Mayıs 2022 tarihine kadarki kur farkı gelirleri için istisnadan yararlanabilecekken, 31.3.2022 tarihinde aynı tutarda dövizi olan ve bunu 30 Mayıs’ta KKM’ye çeviren kurum bu istisnadan yararlanamayacak. Böyle bir farklılık/haksızlık yaratmanın haklı bir gerekçesi olduğunu düşünmüyorum. Bu durumun Meclis Genel Kurulu'nda düzeltileceğini tahmin ediyordum, ancak düzeltilmedi.

Merkez Bankası düzenlemelerine göre KKM’ye dönüştürülmesi mümkün bulunan tüm yabancı para türleri için bu istisnalar uygulanabilecek.

Ayrıca Cumhurbaşkanı'na istisnayı 30.6.2022 ve/veya 30.9.2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar itibarıyla da uygulatma yetkisi verildi.

Sonuca etkisi olmamakla birlikte, bir eleştirimi ifade etmek isterim. Yeni düzenlemede geçen 31.3.2022, 30.6.2022 ve 30.9.2022 tarihli bilançolar ifadeleri doğru değil, bunların yerine ilgili tarihler itibarıyla “kayıtlarda mevcut” ifadesi kullanılsaydı daha doğru olurdu. Çünkü prensip itibarıyla bu tarihlerde bilanço çıkarmak zorunlu değil. 

Vade sonunda yenilenen hesaplar da istisnalardan yararlanacak!

7407 sayılı Kanunla başka bir düzenleme daha yapıldı. KVK’nın geçici 14'üncü maddesine eklenen beşinci fıkrayla, geçici 14 üncü madde kapsamda KKM’lere ilişkin istisnaların, 2022 yılı sonuna kadar yenilenen hesaplara da uygulanacağı hükme bağlandı.

Buna göre, gerek eski gerekse yeni düzenlemeler kapsamında, 31.12.2021 ve 31.3.2022 tarihi itibarıyla mevcut dövizler için açılan KKM hesaplarının 2022 sonuna kadar vade sonlarında yenilenmesi (yani KKM’lerde kalması) halinde, yenilenen hesaplara da bu istisnalar uygulanacak.

Hep eleştirecek değilim, bu dikkatli düzenlemeye katkıda bulunanları alkışlıyorum. Eğer eski düzenleme kapsamında açılan hesaplara bu imkân tanınmamış olsaydı, büyük haksızlık olurdu.

Peki, yeni düzenleme kapsamında, 31.3.2022 tarihi itibarıyla mevcut dövizlerini 7407 sayılı Kanunun yayımlanmasından (yani 28 Mayıs’tan) önce KKM’ye dönüştürenler bu istisnalardan yararlanabilecek mi?

Maliyenin eski düzenleme kapsamında çıkardığı tebliğdeki yaklaşıma göre, 28 Mayıstan önce KKM’ye dönüşümün sağlandığı durumlarda da yeni düzenleme kapsamında istisnalardan yararlanmak mümkün olacak.

Yeni düzenlemeler ile KKM hesapları için getirilen bu istisnaların amacı, hesap sahiplerinin vade sonlarında dövize dönmemelerini, KKM hesaplarında kalmalarını sağlamaya çalışmak. Koşullara göre ileride yeni düzenlemelerle sürelerin uzatılması söz konusu olabilir. Anlayacağınız KKM istisnaları uzun süre gündemimizde kalmaya devam edecek gibi… 

[1] 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken son tarih.