02 Mayıs 2025
Jim Ratcliffe
Birbiriyle hiç ilgisi olmayan iki farklı spor arasında, performansa yönelik bir iş birliği olursa, buradan nasıl bir sonuç ortaya çıkar ya da çıkabilir?
İşte bu sorulara verilecek yanıtları merak ediyorsanız, bu makale tam size göre…
Aslında iki farklı şey arasında ortak hedefe yönelik yaratılabilecek bir sinerji, toplam faydayı beklenenden daha da fazla maksimize edebilir çoğu zaman. Bunu yazmamın sebebi F1 mühendisi Michael Sansoni'nin Manchester United’da işe başlayacak olması. Daha doğrusu, Sir Alex Ferguson’dan bu yana sportif kuraklık çeken Manchester United’ın, bu başarısızlık dizisinden kurtulabilme arayışları olarak da nitelendirilebilir, bir F1 mühendisinin kulüpte istihdam edilmesi.
Bu yılın mart ayı ortalarında kırmızı şimşeklerle sözleşme imzalayan Sansonoi, yıl sonuna kadar kulüpte işe başlayacak.
Bizim futbol kulüplerinde görmediğimiz enteresan bir arayış çabası aslında bu.
Eğer gerçekten Sansoni hamlesi, Manchester şehrinin City’e göre geride kalan, bir zamanların harikulade kulübü United’ı içinde bulunduğu sportif yetersizlikten kurtarabilirse; Manchester United yönetiminin efsane olabilecek bu stratejik kararı, futbol literatüründeki altın yerini de almış olacak
Yukarıda anlattıklarımızın ışığında, Manchester United’ın ortaklarından Sir Jim Ratcliffe'in Mercedes F1 mühendisi Michael Sansoni'yi işe alma yönündeki cesur hamlesi, Old Trafford'da veri odaklı bir devrimin habercisi olacak gibi görünüyor, dersek, herhalde yanlış bir şey söylememiş oluruz.
Manchester United son beş yıldır oyuncu transferine göz kamaştırıcı yatırımlar yapmasına karşın, kulüp ne yazık ki kendisinden beklenen performansı bir türlü ortaya koyamadı ve şiddetli sportif yetersizlik içinde kıvranıyor. Kulüp halen Premier Lig'de hiç de alışık olmadıkları bir yerde, 14. Sırada bulunuyor. Bu akşam teselli babından Kupa2’de Avrupa Ligi yarı final maçının ilk ayağında deplasmanda İspanyol Atletico Bilbao’ya karşı avantaj elde etmeye çalışacaklar.
Kulübü tarihinin doruk noktasına çıkartan Alex Ferguson, çoğu zaman tribünlerde Manchester United’ın içine düştüğü bu aczi, çaresizlikle izliyor. Bir zamanlar ilmek ilmek dokuyarak oluşturduğu takımındaki kazanma ve asla pes etmeme ruhunun kaybolduğunu üzülerek izlemek durumunda kalıyor.
Manchester United’ı Premier Lig’in açık ara en başarılı takımlarından birisi yapan, değerini Avrupa’da ve dünyada katlayıp milyar dolarlık markaya ulaştıran Sir Alex Ferguson’un menejerliği bıraktığı 30 Haziran 2016’dan bu yana, kulüp transfere toplam 1 milyar 625 milyon sterlin brüt transfer harcaması yapmasına rağmen, bir türlü beklenen sportif başarıyı ortaya koyamadı.
Kulübe yeni gelenlerden çok azı nitelikli başarı olarak değerlendirilebilirken, 95 milyon euroya alınan Antonius, 85 milyon euroya alınan Jadon Sancho, 39 milyon euroya alınan Donny van de Beek ve 78 milyon euroya Rasmus Hojlund gibi isimler toplam 297 milyon euroluk bir harcamaya karşılık, kulübe pek fazla getiri sağlayamadı.
Tüm bunlar olurken, Premier Lig’de Brighton, Brentford, Nottingham Forest gibi Premier Lig’in mütevazı ekipleri, Premier Lig’de sıra dışı başarılara ulaştılar. Kısıtlı bütçe kriterlerine sadık kalarak Premier Lig’de mücadele eden bu üç takımdan özellikle Brighton ve Brentford sürekli olarak veri kullanımı sayesinde kendi performanslarını maksimize etme başarısı gösterdiler. Bu kulüplerin üstelik Old Trafford'da sergiledikleri performanslar da dikkatlerden kaçmadı.
Kulüp başkanı Ratcliffe, United'ın finansal gücünü ve sportif yeteneğini optimize edebilmesi için veri kullanımının çok önemli bir role sahip olduğunu düşünüyor.
Kırmızı Şimşeklerin aksine, Brighton ve Brentford gibi Premier Ligin vasat kulüpleri bile, yaptıkları stratejik planlama ve akıllıca hamleler sonucunda taraftarlarının beklentileri üzerinde bir performansa ulaştılar. Sir Jim Ratcliffe bu kulüplerdeki olumlu performansın farkında ve bu farkındalığını kulüpte hissettirmek için kolları sıvamış durumda. Bu kapsamda, Manchester United’ın sportif performansındaki yetersizlikler sonrası arayışlarını devam ettiren Sir Jim Ratcliffe, kulübün yeşil sahadaki başarısızlığının önüne geçebilmek için, sıradışı bir işe imza atarak, Old Trafford'da bir veri devrimine öncülük edebilmek için Mercedes-AMG Petronas Formula One Team'den deneyimli bir performans simülasyon mühendisi olan Michael Sansoni'yi kulüp bünyesine kattı. Bu hamle ile ManUtd ilk kez tarihinde bir simülasyon mühendisi ile kulüpte veri kaynaklı bir değişim ve dönüşümü başlatıyor.
ManUtd’ın transfer ettiği Michael Sansoni ise ilginç bir kariyer gelişimine sahip. 'Sansoni’nin Southampton Üniversitesi'nden Formula 1 mühendisliğinin zirvesine uzanan yolculuğunda Sansoni, mükemmele ulaşmada amansız bir savaşçı. Bu süreçte mükemmelliğe giden yolun amansız bir arayıştan geçtiğini bilen Sansoni, Havacılık ve Uzay Bilimleri bölümünden mezun olduktan sonra Mercedes F1'e katılarak veri analizi ve performans simülasyonu alanındaki becerilerini geliştirdi. Buradaki görevi, araç performansını optimize etmek için büyük miktarda telemetri verisini incelemekti. Bu da hassasiyet, hız ve stratejik öngörü ve yetkinlik gerektiren bir görevdi.
Sansoni'nin uzmanlığı, ona Lewis Hamilton'ın performans mühendisliğine terfi etmesine olanak sağladı. Bu üstün kariyer gelişimi onu yarış günü stratejisinin ve karar almanın merkezine yerleştirdi. Sorumlulukları arasında gerçek zamanlı veri yorumlama, öngörücü modelleme ve senaryo simülasyonları vardı.
Sir Jim Ratcliffe'in yakından takip ettiği Mercedes F1 ve bu işin arka planındaki üstün nitelikli simülasyon mühendisi Michael Sansoni, sahip olduğu yetkinlik ve öngörülerle Manchester United’a çok önemli katkılar sağlayabilir; doğrudan kulübün analitik yapısının geliştirilmesine onun becerileri aktarılabilirdi.
Formula 1'den futbola bu transfer hareketi alışılmadık bir hamle olarak görünebilir. Ancak, performans optimizasyonunun temel prensipleri sporun her alanında aynı şekilde çalışıyor. Burada önemli olan mevcut verilerin, optimizasyona yönelik olarak, kullanımında optimizasyon telemetri verilerinin tutarlı bir şekilde yorumlanıp analiz edilebilmesidir. Bu bağlamda bakıldığında, F1'de milisaniyeler zaferi belirleyebilir; futbolda ise marjinal kazanımlar bir takımı vasatlıktan şampiyonluk yarışına taşıyabilir.
Sansoni'nin Manchester United'a Dört Ana Konuda katkı vermesi bekleniyor. F1 mühendisinin yoğunlaşması gereken konular ve analizler:
Gerçek zamanlı taktik analiz: Maçlar sırasında stratejik ayarlamaları bilgilendirmek için canlı maç verilerinden faydalanma.
Sakatlık ve yorgunluk tahmini: Oyuncu iş yükünü yönetmek ve sakatlıkları önlemek için tahmini modeller uygulamak.
İşe alma verimliliği: Potansiyel transferlerin veri odaklı değerlendirmeleri yoluyla keşif süreçlerinin iyileştirilmesi.
Performans simülasyonu: Çeşitli taktiksel zorluklara hazırlık için maç senaryolarının modellenmesi.
Ratcliffe’ın, Manchester United'daki hisse satın alma ve daha sonraki futbol operasyonları sürecinde, özellikle de kulüp üzerindeki kontrolün sağlanmasındaki yaklaşımları İngilizler için pek de nazik olmayan tutum ve davranışlar olarak değerlendiriliyor olsa da, kulüp modernizasyona olan bağlılığını gösterip bu hamlelerin gerçekleştirilmesinde geri adım atmadı. Nitekim, kulüp güncelliğini yitirmiş veri uygulamalarına yönelik eleştirilerini yapmaktan da çekinmiyor. ManUtd sahip olduğu cesameti ve başarılarla dolu parlak geçmişine rağmen, sınırlı bütçeyle harika işler çıkartan daha küçük kulüplerin analitik başarılarını taklit etme isteğini de herhangi bir komplekse girmeden vurguluyor.
Ratcliffe, Sansoni'yi işe alarak United'a veri odaklı karar alma kültürü aşılamayı ve kulübün operasyonlarını spor analitiği alanındaki çağdaş standartlarla uyumlu hale getirmeyi amaçlıyor.
Farklı bir spordan bir profesyoneli futbola, daha doğrusu Manchester United’a entegre etmek, özellikle futbolun benzersiz dinamiklerine uyum sağlamada zorluklar yaratabilir. Ancak, kulübün bir türlü üstesinden gelemediği yetersiz sportif performansın alt edilmesinde Sansoni hamlesi işe yarayabilir. Sansoni'nin geçmiş performansı, sahip olduğu birikim ve becerileri, kulübün çok ihtiyaç duyduğu bir yenilik kıvılcımı olabilir. Oyun anında yüksek baskı altındaki ekip üyelerinin, maç ortamındaki işbirlikçi deneyimleri, Sansoni’yi futbolun karmaşıklıklarında yeni şeyler keşfetmeye ve yeteneğini yeşil sahalara yansıtmaya hazırlıyor.
Michael Sansoni'nin Manchester United’a geçişi ve buradaki performansı konusunda bazı endişeler olsa da Sir Jim Ratcliffe'in sahibi olduğu Ineos Group Limited’in sergilediği küresel ticari performans bu kaygıları bir nebze de olsa azaltıyor. Zira, merkezi Londra'da bulunan yakıt, paketleme ve gıda, inşaat, otomotiv, ilaç, tekstil ve profesyonel spor alanlarında ek operasyonları olan dünyanın dördüncü büyük kimya şirketi konumundaki çok uluslu bir İngiliz şirketi Ineos Group Limited Sir Jim Ratcliffe’a ait. Mercedes F1 ve Manchester United da bu grubun diğer iştiraklerinden ikisi…Grubun mükemmelliğe değer veren birleşik bir organizasyon kültürüne sahip olması, ticari alandaki başarıları, bu geçişin sorunsuz ve daha kolay olmasına olanak sağlıyor.
Michael Sansoni'nin Manchester United’a transferi, çok uluslu bir İngiliz şirketi olan Ineos Group Limited’ın genel potansiyelinin kulübe yansıtılması ve grup sinerjisinin kulübe aktarılmasında önemli katkılar sağlayabileceği kulüp çevresinde konuşuluyor. Bu anlamda, Sansoni Manchester United için stratejik bir değişimi temsil ediyor. Veri analitiğinin futbol operasyonlarında merkezi bir rol oynayacağı gerçeğinin kavranmasına imkan verecek olan farklı bir geleceğin benimsenmesine de ortam hazırlıyor.
Diğer taraftan bu hareket, kırmızı şimşeklerin yeşil sahalarda rekabet üstünlüğüne ulaşmasında çok önemli bir adım olabilir. Veri analitiğinin kullanılarak saha içi performansın önce optimize, daha sonra da maksimize edilmesinde çok önemli bir dönüşüm ve değişime de neden olabilir. Veri analitiği alanında kulüpte uzmanlığın geliştirilerek, Manchester United’ın rekabet avantajının artırılması, kulübün sahip olduğu potansiyelinin harekete geçirilmesinde volan kayışı olabilir. Bu açıdan bu transfer yaratacağı etkiler bakımından Manchester United’ı çok yükseğe fırlatabilecek bir manivelaya dönüşebilir. Bu anlamda bu değişim ve dönüşümün hayata geçirilebilmesinde en uygun koşullar da Manchester United’da görünüyor.
Sir Alex Ferguson’dan sonra bir türlü kendisini toparlayamayan, zirveden uzak United'ın tekrar o eski başarılarına geri dönebilmesinde, bu transfer kulübe zaman içinde beklenenin çok ötesinde başarılar getirebilir. Michael Sansoni'nin transferi veri analitiğinin futbola uygulanması kararı, ManUtd ve futbol açısından elit bir analitik zihnin entegrasyonu olabilir. Bu sayede futbolu performansa odaklama ve takım optimizasyonunu sağlamada, bu stratejik hamle kulüpte ve futbolda önemli bir dönüşümü de beraberinde getirebilir. Bu hamle başarıya ulaşırsa, veri analitiği kullanımının sporda sağlayacağı inovasyon için bir emsal de oluşmuş olacak.
Bunlar olacak mı, hep birlikte göreceğiz. Ama ne var ki, bu transfer aklı ve stratejisi, son zamanlardaki sportif başarısızlıklarına rağmen Manchester United’ın hala neden bir elit kulüp olduğunu da bize gösteriyor.
Tuğrul Akşar kimdir? Tuğrul Akşar 1962 yılında Niğde'de doğdu. 1988'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü'nden mezun oldu. Aynı fakültenin İşletme Anabilim dalında yüksek lisansını tamamladı. 1989'dan itibaren bankacılık sektöründe yönetici olarak çalıştı. Konusunda referans olan ilk kitabı "Endüstriyel Futbol" 2005 yılında yayımlandı. 2006'da Doç. Dr. Kutlu Merih ile birlikte "Futbol Ekonomisi", 2008'de "Futbol Yönetimi" adlı kitapları çıktı. 2010'da "Futbolun Ekonomi Politiği", 2013'te "Krizdeki Futbol", 2020'de de altıncı kitabı "Endüstriyel Futbolun En Üst Aşaması: Finansal Futbol" yayımlandı. Doç. Dr. Kutlu Merih ile birlikte 2005 yılında Futbol Ekonomisi Stratejik Araştırma Merkezi'ni kurdu. Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği'nin (TKYD) oluşturduğu Kurumsal Yönetim ve Futbol Endüstrisi Çalışma Grubu'nda da yer alan Akşar, 2010'da yayımlanan "Kurumsal Yönetim İlkeleri Işığında Türk Futbol Kulüpleri Yönetim Rehberi"nin iki bölümünü kaleme aldı. "Futbol Ekonomisi" ve "Futbol Yönetimi" kitapları bazı üniversitelerde seçmeli derslerde ana kaynak olarak okutulan Akşar, Türk futbolunun sorunlarına çözüm olabilecek araştırmaları yayımlama, araştırmacılara referans sağlama, futbolun entelektüel boyutuna katkıda bulunma amacıyla www. futbolekonomi.com sitesini hayata geçirdi. Bir süre Radikal ve Cumhuriyet Spor eklerinde ve Tamsaha'da yazdı, halen Dünya gazetesinin haftalık "Ekospor" köşesinde ve Mayıs 2015'ten itibaren T24'te yazıyor. |
Azalan gelirler, kulüplerin finansal sorunlarını daha da derinleştirdi. Kulüp zararları arttı. Bozulan kulüp mali dengeleri ise, kulüplerimizin Avrupa’da başarısız sonuçlar almasına neden oluyor. Gelir dağılımındaki adaletsizlik önceki yıllara göre arttı. Bu da büyük kulüpler lehine haksız ve dengesiz rekabetin yükselmesine neden oluyor
Alex Ferguson’u futbol dünyasında tanımayan yoktur. Futbol tarihin en başarılı kupa toplayıcılarından birisi. Asla pes etmeyen karakteriyle hem saha içinde hem de saha dışında kişisel öyküleriyle bir fenomen
İyiye, güzel, adil rekabete, kaliteye, insanca yaşamanın gerektirdiği her türlü ortam ve olanağa ulaşabilmek ve bunu kalıcı kılabilmek için iyi insanlar yetiştirmek zorundayız. Sadece iyi insan olmak yetmiyor, dünya insanları yaratmalıyız
© Tüm hakları saklıdır.