“Sessiz bir çığlıktan başka neyim ki şimdi”

Rusya’nın en önemli şairlerinden Yevgeni Yevtuşenko, ABD’nin Oklahoma eyaletinde yaşamını yitirdi. SSCB döneminin öne çıkan şairlerinden Yevgeni Yevtuşenko, 84 yaşındaydı. Şiirlerinde savaşın ve antisemitizmin yıkıcılığına, diktatörlük karşıtlığına yer veren şair, Türkiyeli okurlar tarafından Nâzım Hikmet’le olan yakın dostlukları dolayısıyla da tanınıyordu. Nâzım Hikmet için, “iyi bir komünistti” diyen Yevtuşenko, şair için “Nâzım'ın Yüreği”' adlı bir de şiir yazmıştı.

1941 yılında Ukrayna Kiev'de, Alman askerleri tarafından yaklaşık 34 bin Yahudinin iki günde katledilmesiyle tarihe Babi Yar Katliamı olarak geçen olay üzerine yazdığı ve “Hiç anıt yok Babi Yar'da./ Tek mezar taşı o dik yamaç./ Korkuyorum./Yahudiler kadar yaşlıyım şimdi./ Şimdi bir Yahudi gibi görüyorum kendimi” dizeleriyle başlayan Babi Yar şiiri, Yevgeni Yevtuşenko’ya genç yaşta önemli bir ün kazandırdı. (Çev: Ülkü Tamer)

Şairin eşi Maria Novikova, Yevtuşenko’nun 2 Nisan’daki ölümü üzerine, “Birkaç dakika önce etrafı, yakınları ve dostları tarafından çevrilmiş olarak yaşamını yitirdi” açıklamasını yaptı ve şairin kalbinin durması sonucu uykusunda huzur içinde öldüğünü sözlerine ekledi.

Kitlelere hitap etme yeteneği ile de bilinen şair için uzun yıllar akademisyenlik yaptığı Oklahoma’daki Tulsa Üniversitesi eski rektörlerinden Robert Donaldson, “O, gözlüklü, sessiz sakin bir şairden çok bir rock yıldızı gibiydi” yorumunu yapmıştı.  

Şair, 2007 yılında Associated Press’e verdiği bir söyleşide şiirleri için, “Ben bunu politik şiir olarak tanımlamıyorum. Ben bunu insan hakları şiiri olarak tanımlıyorum; insanın vicdanını en büyük manevî değer olarak savunan şiir olarak” demişti. (The Guardian/ K24)