Tendeki isyan: Ya da kapılara çizilen anarşi

“Bana öyle geliyor ki beden, madde olarak beden önem taşımalıdır.

Bedenimin bana bir önemi olmalıdır.

Eğer bedenimin bir önemi vardıysa o zaman herhangi bir tekst nedir ki?”

Abhor, Empire of The Senseless [Hissizin İmparatorluğu], Kathy Acker¹

 

Nimet Arıkan. Anarşist bir sanatçı. Dövme yapıyor. Tene izler bırakıyor.

Nimet bir kitap yazdı. Tendeki İsyan. ² Hayatın taşları tatsız bir biçimde Nimet’i cezaevine ikinci kez girmek durumunda bıraktı. Nimet devlet ve devlet benzeri yapıların yarattığı bu koşulları, yani yarayı, bir kudrete, kendi için ve orada tanıştığı bambaşka hikayelerden içeri girmiş kadınlar için bir iz bırakma eylemine çevirdi.

Burada, bir yazar olarak beni, dövme ile çok içeriden bir ilişki kuran yazar Kathy Acker’ı, dövme sanatçısı Nimet’i ve toplum nezdinde ‘suçlu’ kılınmış, Nimet’in hikayelerini aktardığı kadınları bir araya getiren notalardan biraz bahsetmek istiyorum. Hepimizin ortak noktası belki de dövmelerimiz, yara izlerimiz ve kadın varsayılmamızdır.

Acker’a göre dövmeci işaretleyicidir. Yazar da aynısını yapar. Dil ile beden arasındaki ilişkiden büyülenir. Yazarlar her zaman değil ama dövmeciler her zaman bedeni takip ederler. Eğer kendinize değerler arıyorsanız gerçek değer için zemininiz bedeninizdir.

“Ama bedenin sonunun kaçınılmaz olduğu yönündeki bu kendinden geçmiş söylemleri yalanlayan, insanlık halinin sonsuz kırılganlığını hatırlatan gerçek de, bir o kadar canlıdır. En yetkili ve en iyi donanımlı hayal gücü bile harika söylemleri içinde ölümü yok edemez. Ne mutlu ki dünyanın tadını kaybetmeyecek kadar etten ve kemikteniz hâlâ!” David Le Breton, Bedene Veda³

“Ben bu hapishane dövmeleri araştırmasında gördüm ki, insanların en özgür olduğu alan yine kendisi ve kendi bedenidir. Burada da toplum baskısı olsa dakişi kendi bedeni ile ilgili hâlâ kendi kararlarını verebilecek güçte ve bedeni onun son kalesi. Tabii bu son kaleyi kişisel iradeyle, özgürce kullanmak bile cesaret işi…

Cezaevi, bu cesaretin artık korkusuzca sergilendiği istisna yerlerden biridir. Bırakalım yüksek ahlakımızı! Bizim yüksek ilkelerimiz kimin için ve neyi belirliyor?” Nimet Arıkan, Tendeki İsyan⁴

“Acı Zırhı”

“Bedene verilen zararlar, süreklilik kazandıkları takdirde, dünyaya sarılmanın tükenen işlevini yeniden güçlendiren bir ‘acı zırhı’ oluştururlar.”⁵

“Dövme bende bir uyarı olarak kalacak, bir şeye şahit olurken dövmem beni uyaracaktır. Baktıkça herkesten uzak durmamı sağlayacaktır.”

Sincap, 33 yaşında. Dövmesi: “Görmedim, Duymadım, Bilmiyorum”

“Buralarda özlem var, sevdiklerimi görmediğim için buna gerek gördüm, hep tenimde onları hissettim, saygılar canım.” Sultan, 40 yaşında.

Dövmesi: “Üç dövmem var. Sevdiklerimin ismini yaptırdım.”

“Dövmeyle ilgili günahtır dediler ama herkesin kolunda vardı, onun için ben de hasret kaldığım için güneş çizdirdim.” Güneş Kız, 26 yaşında.

Dövmesi: İki dövmesi var; dövmenin şekli güneş.

“Dövmemi köyde birkaç bayan arkadaşım ile birlikte yaptım, çarmıh şeklinde modeli var. Anlamı Kürt halkının parçalanarak çektiği acıyı ifade ediyor.”

Çarçel, 26 yaşında Dövmesi: “Çarmıh şeklinde”

“Dünyanın en büyük acısı hissetmektir ama daha da büyüğü benliğin acısıdır.”⁶

Kathy, 28 Dövmesi: Kanayan Bir Gül

“sabaha karşı sana bir şey oldu mu diye aklım çıktı neyim olman gerekiyor ki…” Noir, 18 Dövmesi: döne döne yüzen koi balıkları

"savunmak zorunda kalmasaydım savaşmazdım" hapishanede yazdığım sözlerden birini kolumdaki amazon anarşist kızın sözü olarak kazıdım koluma… Nimet Arıkan, 42

“Kader”

“İnsan canını kendisi yaktığı takdirde kaderden kurtulabileceğini umut edebilir.”⁷

“Ne mezardan korkarız, ne cezaevinden. Kaderimiz neyse onu yaşarız.”

Tümüyle isyan var dövmede. “Kader” diyor ama kadere boyun eğmekten ziyade kadere meydan okuma var.

“Dövme insanın kişiliğini yansıtır.” Özge, 21 yaşında.

Dövmesi: “Kelebek dövmesi, isim ve ayak bileğimde ‘hırçın’ yazıyor.

“Dövmemi bende bu kin olduğu sürece seviyorum, içimdeki öfke çıkmadan çıkartmam, and içtim intikamımı almadan çıkartmayacağıma.”

Kelebek, 22 yaşında. Dövmesi: Akrep

“ Korkmadım, insan ‘Anam’ yazarken korkar mı, kanadı, bilmiyorum ama o farklıydı bir an acıdan ağladım mı, hayır o değerli söz için evet.” Dilan, 22 yaşında

Dövmesi: Melek sembolü ve ‘anam’ yazısı.

“Materyalist ideallere göre yaşamayan kadın toplumdışı bir canavardır… Benim yaşadığım toplum tümüyle bombok.” Kathy, 39 yaşında

Dövmesi: Sırtında yüzen dev bir koi balığı

“Aman gül alim, canım gül alim…”⁸ Noir, 36 yaşında

Dövmesi: parmakta bir alfa, sonsuza taşınan dostluk

"her oyun alkışlanır mı?" Oyun içinde oyunları izlemek ve dahil olan insanlarla yaşamak.. Bu sözleri bedenime işleyerek tiksintimi ve şaşkınlığımı resmettim. Nimet Arıkan, 40

“Gül”e dönmek

ya da “aşkın yara izi”

“(…) aşk ilişkisi bir yara izini cinselleştirebilir ve dolayısıyla çağrıştırdığı negatif yükü yok edebilir.”⁹

“Dövmemin anlamı cezaevinde yattığım süreç. Toplum tarafından hoş karşılanmıyor ama yine de herkesin isteğine kalmış.” Badegül, 32 yaşında.

Dövmesi: Gül

“Dövmemi gördükçe sevginin unutulmayacağı aklıma geliyor.” Hatice, 32 yaşında. Dövmesi: “Eşimin ismi yazıyor lale şeklinde.”

“Eşimin adının baş harfi, onu sevdiğimi anlatmak istedim, tabii ki bu harfle sınırlı olan bir sevgi değil. Dövme yaptırmayın dinimizce günahtır.”

Ankaralı, 45 yaşında Dövmesi: Harf

“Dövme yaptırmayı gerçekten çok seviyorum, günah olduğunu bile bile yapmaktan vazgeçmiyorum.” Emine (Banu), 35 yaşında. Dövmeleri: Gül, lale, kızımın ismi, hançerli kalp, A ve E harfi…

“İnsan ölümsüzleştirmek istediklerini dövme olarak yaptırır.” Pelin, 19 yaşında.

Dövmesi: ‘Ömrüm’

“Azrail lakabımdı…” “Gülü cezaevinde gül olmadığı için, gülü kolumda yaşatmak istediğim. Onun için yaptım.” Maviş (Azrail), 22 yaşında

Dövmesi: Kolda ‘azrail’, ‘selin’ yazıları ve bir gül resmi.

“Aşk, dünyanın en yıkıcı güçlerinden biridir… aşk, herşeyi yırtıp parçalayabilir.”¹⁰ Kathy, 40 yaşında Dövmesi: omzunda gülün üstünde bir kaplan

“Senin o gülüşün…” ¹¹Noir, 39 yaşında. Dövmesi: Henüz demi gelmedi.

"kafatasıma gelincik çiçeği çizdirdim. Güçlü ve renkli bir kadın imajının ardında ne kadar kırılgan ve dokunduğunda dağılma riski olan hassaslığıma bir gönderme.." Nimet Arıkan, 46 yaşında.

“Disiplin Ve Anarşi”

“Çift tarafı keskin bir hançer, kıvrılarak dışa açılan yapraklarıyla gülün tam kalbine saplanmış.

Gül; bir kalp, kan damlaları akıyor. Bıçağın ağzıyla ucu arasında sarmaşıklanmış bir filama var “Disiplin ve Anarşi” yazıyor. Bu el çizimi figür, Kathy Acker’ın Empire of the Senseless adlı kitabının son sayfasında yer alır. Her ne kadar bu dövme tasarımı, kitabın sonuna kaydedilmişse de iğnesinin acısı ve mürekkebin zehri tüm roman boyunca hissedilir. Acker, acının kılıcını gülün hazzının içine sürer; disiplinin damarlarını bağlar ve anarşiye gem vuran düğümü çözer. İkonografi, romana ayrılmaz biçimde bağlantılandırılmış disiplin ve anarşinin, amaçlılığın ve dürtünün, kontrol ve özgürlüğün birbiriyle rekabet halindeki ilkelerini öne sürer.”¹²

“Dünyada bedenim ve başkalarının bedeni kadar sevdiğim başka şey yok. Bedenin sonunun geldiğini intiharı düşünmeksizin düşünemiyorum.”

Kathy Acker¹³

İğne izlerinin, devlet ve devlet gibi eyleyen örgütlerin, ailelerin, eşlerin, sevgililerin, terk eden ya da muhabbetine sahip çıkmayanların bu deneyimlerde yarattığı kesiklerden boşalan yere...

O esler ve havada asılı duran atonal boşluklara siz dünyanın hem neşeli hem de acılı müziklerini ve dövmelerini koyun.

Yaşayacak kapılar ve kapılara çizilen izler.

toprakta çürüyecekleri güne kadar.

Ve lubunyaların söylediği gibi,

geçmişin kederine, kaderin cilvesine geleceği neşe ile haykırın: Yaşansııın!

“Utandırılmış kadınlar olmayın, sizler hem tenin hem ruhun kapılarısınız." Walt Whiteman

“Kızıl bir kapı görüyorum ve siyâha boyansın istiyorum.”¹⁴

Haziran 2017¹⁵