Eserlerini çoklu okumalara açık bırakacak şekilde dokuyan Wes Anderson’ın son filmi Büyük Budapeşte Oteli’ni “okumak” ister miydiniz? 9 dalda Oscar adayı olan film artık kitapçı raflarında. Kitapta eleştirmen Ali Arıkan'ın bir denemesi de yer alıyor..
Yılın en dikkat çeken filmlerinden, Wes Anderson imzalı The Grand Budapest Hotel/ Büyük Budapeşte Oteli’ni artık okumak da mümkün olacak. Sinema eleştirmeni Matt Zoller Seitz, The Wes Anderson Collection: The Grand Budapest Hotel (Wes Anderson Koleksiyonu: Büyük Budapeşte Oteli) adlı kitabında filmin çekim sürecini, esin kaynaklarını ve göndermelerini anlatıyor.
Geçen yıl yayımlanan the Wes Anderson Collection başlıklı kitabıyla Anderson sinematografisi hakkında ayrıntılı bir inceleme sunan Matt Zoller Seitz, bu sefer Anderson’ın son filmi Büyük Budapeşte Oteli'ni masaya yatırıyor. Zoller Seitz Anderson’la yaptığı söyleşilerle yönetmenin dünyasını keşfe çıkarken, filmin kamera arkasını da kitabın sayfalarına taşıyor. Anderson, söyleşilerde sadece filmin çekilme sürecine ışık tutmakla kalmıyor; ayrıca Zweig’ın yanısıra sinemacı Ernst Lubisch gibi Büyük Budapeşte Oteli’ne ilham veren isimlerden, müzikalleri neden hiç sevmediğinden, yazma alışkanlıklarından ve sinemaya yaklaşımından da bahsediyor.
Kitapta, filmin kostümlerini tasarlayan Milena Canonero, müziklerini besteleyen Alexandre Desplat, başrol oyuncusu Ralph Fiennes, yapım tasarımcısı Adam Stockhausen ve görüntü yönetmeni Robert Yeoman ile yapılan kapsamlı söyleşiler de yer alıyor. Ayrıca sinema eleştirmenleri Ali Arıkan, Steven Boone, David Bordwell, Olivia Collette ve Christopher Laverty tarafından kaleme alınan inceleme yazıları da Anderson sinemasına ve filme eleştirel bir gözle yaklaşıyor. Ali Arıkan “Worlds of Yesterday/ Dünün Dünyaları” başlıklı metninde, Stefan Zweig edebiyatı ve Viyana’nın tarihinde Büyük Budapeşte Oteli’nin izlerini arıyor.
Matt Soller Zeitz ile 10 yılı aşkın bir süredir tanıştıklarını ve aralarında iyi bir “yazar- editör” ilişkisi olduğunu söyleyen Arıkan, kitaba dâhil olma sürecini şöyle anlatıyor: “The Grand Budapest Hotel çıkınca Matt, Wes Anderson Collection’a bir ‘fasikül’ eklemek istediğini söyledi. Bildiğiniz gibi, filmde dünyanın her bir tarafına dağılmış ve birbirlerine zor anlarında yardım eden bir Concierge’ler Cemiyeti var. Bundan esinlenerek The Grand Budapest Hotel ile ilgili olan kitap için Matt birkaç yazardan yardım aldı. Stefan Zweig’ın filmle olan bağlantısı konusunda epey konuşmuştuk. Zweig'la ilgili bölümü de benim yazmamı istedi. Ben de Dünün Dünyası’ndan esinlenerek ismini Dünün Dünyaları koyduğum uzun bir deneme yazdım. Ona ek olarak da Zweig’ın eserlerinden yapılan alıntıları ben seçtim.”
Arıkan kitapta yer alan denemesinde, Zweig’ın hikâyelerinde görülen çok katmanlı anlatıların filmin anlatım diline etkisi hakkında şunları yazıyor: “(Stefan) Zweig’ın kaleme aldığı biyografi ve monografiler belirli, düzgün anlatılar içerirken, hikâyeler matruşka bebeklerini andırır: Uzak zamanlarda, ırak diyarlarda geçen, farklı anlatıcılar tarafından dillendirilen hikâye içinde hikâyeler… Büyük Budapeşte Oteli, her biri öyküyü ileri götüren ve bu süreçte olayları bir söylenceye dönüştürecek şekilde soyutlaştıran sözkonusu anlatıcılar cümbüşünü sunarak (Zweig’ın hikâyelerinde görülen) bu boyutu kullanır. Hikâyeler şu şekilde sürer: anlatılır ve yeniden anlatılır ve yeniden anlatılır, ta ki geriye hikâyenin yalnızca özü kalana dek.”
The Wes Anderson Collection: The Grand Budapest Hotel, ABD’de Abrams yayınevi etiketiyle raflardaki yerini aldı.
Büyük Budapeşte Oteli, bu yıl 87’ncisi düzenlenecek Oscar Ödülleri’ne En İyi Film, En İyi Özgün Senaryo ve En İyi Yönetmen de dâhil olmak üzere dokuz dalda aday gösterildi. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından verilen Oscar Ödülleri, 22 Şubat’ta Los Angeles’ta düzenlenen törenle sahiplerini bulacak. (K24)
