Çıtır Çıtır Felsefe: poşette değil vitrinde olmalı!

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun 24 Haziran 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan kararı ile ‘muzır neşriyat’ ilan edilen Günışığı Kitaplığı’nca Çıtır Çıtır Felsefe dizisinde yayımlanmış 7 kitap ve dizinin bazı başka kitapları... 

'Muzır neşriyat' ilan edilen bu kitaplar bundan böyle 18 yaşından büyüklere poşet içinde satılabilecek.

Yayınevinin yasak kararına ilişkin Twitter hesabından yaptığı açıklama şöyle:

7 kitabımızın poşete sokulmasını kınıyoruz!

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun 24.06.2022 tarihinde (bugün) Resmî Gazete’de yayımlanan kararıyla, yayınevimizin ‘Çıtır Çıtır Felsefe’ dizisinin 7 kitabı (Aşk ve Dostluk, Cesaret ve Korku, Diktatörlük ve Demokrasi, İyi ve Kötü, Küçükler ve Büyükler, Oğlanlar ve Kızlar) ‘muzır’ ilan edilmiş, bu 7 kitabın yalnızca 18 yaşından büyüklere ve poşet içinde satılabileceğine karar verilmiştir.

Son günlerde sosyal medyada ve bazı basın organlarında, kitapların içerikleri çarpıtılarak yapılan yalan haberler ve paylaşımlar sonucunda gelinen bu noktanın ve söz konusu kararın hukukla bağdaşmadığını düşünüyor ve kınıyoruz. Kurul kararına yönelik gerekli hukuki süreci başlatıyoruz.

Ortaokul düzeyinde önerilen kitaplarımıza getirilen bu yasaklamanın, hem çocukların okuma, doğru ve yapıcı bilgi edinme haklarının engellenmesine hem de okuma kültürümüzü geriletecek etkilere neden olacağı kanısındayız.

‘Çıtır Çıtır Felsefe’ dizisinin yazarı Brigitte Labbé, kitaplarıyla çocukların eğitimine ve gelişimine sunduğu katkıdan ötürü 2019 yılında, Fransa Eğitim Bakanlığı tarafından ülkenin en yüksek devlet nişanı olan Legion d’Honneur ile ödüllendirilmiştir. Dizinin tüm kitapları, ülkemiz de dahil yayımladığı 25’ten fazla ülkede çocuklar kadar ebeveynlerin ve eğitimcilerin de başucu kitapları olmuştur.

Yayınevimiz, çağdaş çocuk ve gençlik edebiyatı alanındaki 26 yıllık saygın uzmanlığıyla özenle seçtiği, titizlikle yayımladığı nitelikli kitapları okurlarıyla buluşturmak için emek vermeye devam edecektir.

Saygıyla duyururuz.

Günışığı Kitaplığı

Brigitte Labbé, Michel Puech
Aşk ve Dostluk
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
14. baskı, 2012-2022
40 s.

Bu kitabında yazar Brigitte Labbé, insanı büyük mutluluklara ya da umutsuzluklara sürükleyen iki kavramı inceliyor: Aşk ve dostluk. Sevginin bu iki farklı biçimi üzerine tartışan kitap, kıskançlığın ve şiddetin, hiçbir şekilde sevginin uzantıları olamayacağını vurgulayarak, ülkemizin kanayan bir yarasına da parmak basıyor. Sevgi üzerinden hem başkalarını hem de kendimizi nasıl daha iyi tanıyabildiğimizi düşündürürken, kendine saygının öneminin de altını çiziyor. Çocukların sıklıkla sorduğu pek çok soruyu öyküleştiren kitap, hem sınıf hem aile içi okumalar için ideal.

Biri “Seni seviyorum,” dediğinde, gerçekten öyle hissettiğinden nasıl emin olabiliriz? Kimsede sözcüklerin doğruluğunu ölçen bir makine, itiraf edilen aşkın içtenliğini tartan bir alet yoktur! Ancak gayet iyi ölçülebilen bir şey vardır: Davranışların içtenliği. Sırf bir dostu görmek uğruna yapılan tren yolculuğu, hasta birinin başında günlerce beklemek, arkadaşına en güzel elbiseni ödünç vermek… İşte, gerçek ve içten hareketler…

Brigitte Labbé, Michel Puech
Cesaret ve Korku
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
31. baskı, 2008-2022
40 s.

Korku olmasaydı, atalarımız tehlikelerden korunamaz, hayatta kalamazlardı. Arabalardan korkmak, sağa sola bakmadan karşıya geçmemizi ya da yolun ortasından yürümemizi engeller. Böylece, korku bizi korur. Ama bazen de, bizi ezmeye, elimizi kolumuzu bağlamaya çalışan bir güce dönüşür. Neyse ki cesaret, korkuyu, harekete geçmemize yarayan bir güce çevirir. Çünkü korku korkaktır; cesaret kendini gösterdiği an geri çekilir…

Brigitte Labbé, Michel Puech
İyi ve Kötü
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
44. baskı, 2006-2022
40 s.

İyi nedir? Kötü nedir? Kötü bir şeyi, kötü olduğunu bal gibi bilsek de yapabilir miyiz? Ya da biri için iyi olan, diğer herkes için iyi midir? Peki, kafede bulduğumuz bir parayı cebimize atmak mı iyidir; kafenin sahibine vermek mi, yoksa ortaya çıkıp, “Kim para kaybetti?” diye bağırmak mı?..

Brigitte Labbé, Michel Puech
Oğlanlar ve Kızlar
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
30. baskı, 2006-2021
40 s.

Çevrildiği tüm ülkelerde, her yaştan okuru felsefeyle buluşturan “Çıtır Çıtır Felsefe” dizisinin dördüncü kitabı cinsiyetleri ve ayrımcılık kavramlarını tartışıyor. Brigitte Labbé’nin Paris Sorbone Üniversitesi felsefe profesörlerinden Michel Puech danışmanlığında kaleme aldığı dizi, yaşamı ve dünyanın işleyişini anlamaya çalışan çocuklara yardımcı olacak temel sorularla kurgulanıyor.

Bir bebeğin kız mı oğlan mı olduğu ilk merak edilen şeydir. Doğa, insanlar için iki tür cinsiyet olmasına karar vermiştir: Kızlar ve erkekler. Üç, dört, on farklı cinsiyet de olabilirdi. Ya da hiç kimsenin cinsiyeti olmayabilirdi. Belki bir gün kendimizi çoğaltmamız, yani klonlamamız mümkün olacak. Ama bugün, üçüncü bir insanın doğabilmesi için bir kadın ve bir erkek gerekiyor. Ve bu iki cins arasındaki fark, doğanın yarattığı en önemli farktır…

Brigitte Labbé, Michel Puech
Diktatörlük ve Demokrasi
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
15. baskı, 2013-2020
44 s.

Kitap, toplumsal hareketlerin temel dinamiğini oluşturan ve günümüzün en önemli tartışmalarına neden olan bu kavramları, çocukların kendi yaşamlarında karşılaşabilecekleri gündelik sorunlarla örneklendirerek anlatıyor. İnsanı esaret altına alan diktatörlüğün, acı ve sıkıntıdan başka bir şey yaratmadığını gözler önüne serdikten sonra, farklılıklara rağmen birlikte yaşamayı mümkün kılan demokrasinin temel işleyişini betimliyor. Özgürlük, hukuk ve adaletin ayrılmaz birlikteliğini ortaya koyan kitap, hem sınıf hem aile içi okumalar için ideal.

İnsanlar hem birbirlerine ihtiyaç duyarlar, hem de özgür olmak isterler. O halde, birlikte yaşamak için en uygun yol hangisidir? İnsanların özgür ve hakça eşit olduğu fikrini savunan tek yol demokrasidir. Demokraside karar verdiğimiz temel şey şudur: Bize, olabilecek en büyük özgürlükleri kazandırmak için, var olan özgürlüklerimizin küçücük parçalarını kaybetmemize neden olan yasalara uymak.

Brigitte Labbé, Michel Puech
Kahkaha ve Gözyaşları
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
2. baskı, 2020-2021
40 s.

Brigitte Labbé bu kitabında, gülme ve ağlama eylemlerini çokboyutlu biçimde irdelerken, her ikisinin ardındaki anlamı gündelik yaşamdan örneklerle düşündürüyor.

Bir bebek acıktığını, susadığını, bir yerinin ağrıdığını, kucağa alınma ihtiyacını anlatmak için gerekli sözcükleri bilmez, konuşamaz. Bedeni bunları ağlayarak ifade eder. Sözcükler öğrendikçe, bedeni daha az konuşmaya başlar. Kimi zaman da susturulur… Ne mutlu ki, gülmemize, ağlamamıza, gülmekten ağlamamıza ya da gözlerimizde yaşlarla kahkahalar atmamıza engel olamayız!

Brigitte Labbé, Michel Puech
Küçükler ve Büyükler
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
12. baskı, 2013-2021
40 s.

Küçük ve büyüklerin söz ve eylem haklarının sınırlarını tartışan  Brigitte Labbé, küçük olmanın her şeyi kabullenmek anlamına gelmediğini ifade ederken, çocukların güvenle büyümesi için yetişkinlerin koyduğu kısıtlamaların gerekliliği üzerine düşündürüyor. Kitap, büyümek için zamana ve deneyime ihtiyacı olan küçüklerin, kendi haklarını koruyarak ama aynı zamanda bazı karar ve eylem anlarında desteğe ihtiyaç duyduklarını benimseyerek, yetişkin bir birey olma yolunda nasıl ilerleyeceklerini anlatıyor. Küçük ve büyük olmanın anlamını, özgürlükler, haklar, kısıtlamalar ve hayaller çerçevesinde etkileyici ve sade bir dille sorguluyor.

“Büyük olmak” ve “küçük olmak” ne anlama gelir? Kesin olan, her büyük bir zamanlar küçüktür ve her küçük de büyüyecektir. Sonra bir gün, sonsuza dek büyük, yani “yetişkin” oluruz. Bir yetişkin, yalnızca daha büyük biri değildir; o bundan sonra hep büyüktür. Ancak büyük olmak, her şeyi yapma hakkını da, gücünü küçükler üzerinde kullanma hakkını da vermez bize…

Birileri bize sürekli olarak, doğru söylemelisin, ya da yalan söylemek çok kötüdür, der. Yalan söylediğimizde cezalandırılırız. Oysa, her şey bu kadar basit midir? Yalancıktan olduğunu bile bile bir filmi seyrederken ağlayabiliriz. Bazen de, çok sevdiğimiz birini üzmemek için yalan söyleyebiliriz. Gerçek ve yalan arasında seçim yapmak her zaman kolay değildir. Yalan söylemeyip gerçeği açıklamakla, en iyi arkadaşımızı üzmemek arasında kalırsak, ne olacak?..

Brigitte Labbé, Michel Puech
Şans ve Şanssızlık
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
4. baskı, 2019-2021
40 s.

Brigitte Labbé, bu kitabında, hangi durumlarda şans ya da şanssızlıktan söz edilebileceğini gündelik yaşamdan örneklerle düşündürüyor.

Şansın ve şanssızlığın, insanlar arasında fark gözetilmeden dağıtılmasını kabullenemiyoruz. Bazen şans kötülere gülerken, şanssızlık iyileri bulabiliyor… Bilim, belirsizliği azaltmaya yardımcı olur. Onunla, şansa daha az bel bağlar, şanssızlıktan daha az korkarız. Ama sıfır risk diye bir şey de yoktur. İyi ya da kötü hiçbir sürprizin olmadığı bir yaşam ister miydik?..

Brigitte Labbé, Michel Puech
Olmak ya da Sahip Olmak
Resimleyen: Jacques Azam
çev. Azade Aslan
Günışığı Kitaplığı
Çıtır Çıtır Felsefe dizisi (8-12 yaş)
9. baskı, 2015-2021
40 s.

Tüm dünyada her yaştan okurla buluşan “Çıtır Çıtır Felsefe” dizisinin yaratıcısı Brigitte Labbé, bu kitabında bir şey olmak ve bir şeye sahip olmak konuları üzerine düşündürüyor. Bu kavramların birbirini içerdiğini anlatan yazar, bir şeye sahip olma tercihini yaparken bir şey olmayı da seçtiğimizi ifade ediyor. Kitap, insanın her zaman cesur, korkak, cömert, kibar ya da sinirli olamayacağını, bilinci ve tercihleri yönünde dönüşebileceğini vurgularken, bir çocuğa “tembelsin” demekle “tembellik etme” demenin farklı şeyler olduğunu hatırlatıyor. Belli bir etiketle yaftalanan bireyin, bu durumu içselleştirdiğini, oysa ki insanın her zaman değişme potansiyeline sahip olduğunu, gündelik yaşamdan mizah dolu çarpıcı örneklerle betimliyor. Her şeye sahip bireylerle, yaşamından ve bedeninden başka bir şeye sahip olmayan bireyler üzerine de düşündüren kitap, her yaştan okurun aklını kurcalayan önemli bir konuyu tartışmaya açıyor.

Kim bütün hayatı boyunca tek bir karakter özelliğini seçebilir ki? Bugün hayalperest ya da dikkatli, sinirli ya da düzenli olduğumuzu düşünebiliriz. Peki ya gelecek yıl? Ya da 30 yıl sonra? Hiçbir insan, bir kalemin hep mavi olması ya da bir sandalyenin hep ahşap olması gibi, her zaman cesur, korkak, dürüst, cömert, kibar, kötü, asabi ya da sakin değildir.

• 

NOT:

32 kitaplık Çıtır çıtır Felsefe dizisinin tüm kitaplarını, Günışığı Kitaplığı web sitesinde görebilirsiniz.