Junot Díaz’a “vatansever değilsin” suçlaması

Pulitzer Ödüllü Junot Díaz, Dominik Cumhuriyeti’nin kayıtsız göçmenlere karşı tutumunu eleştirdiği için devlet tarafından kendisine sunulan liyakat nişanı yazardan geri alındı. Dominik Cumhuriyeti New York Başkonsolosu Eduardo Selman, Díaz’ı “vatansever olmamakla” suçladı.

New York Times’ın “modern edebiyatın en özgün ve etkileyici seslerinden biri” olarak tanımladığı ve Oscar Wao’nun Tuhaf Kısa Yaşamı adlı kitabıyla 2008’de Pulitzer Ödülü’ne değer görülen Junot Díaz, Haiti doğumlu Amerikalı yazar Edwidge Danticat ile birlikte ABD Kongresi’ne giderek hükümeti Dominik Cumhuriyeti’nin göçmen politikasına karşı harekete geçmeye çağırdı.

Dominik hükümeti, 2013’te kanun değişikliğine giderek 1929 sonrasında ülkeye gelen ve burada çalışan Haitililerin ve Haiti asıllı Dominiklilerin yurttaşlıktan çıkarılacağı yönünde bir karara imza atmıştı. Düzenleme kapsamında ülkedeki kayıtsız göçmenlerin ivedilikle kayda geçmek için işlemlere başlamaları, aksi takdirde sınır dışı edilecekleri açıklanmıştı. O günden bu yana, Dominik Cumhuriyeti’nde kitlesel sınır dışı eylemleri yaşanıyor. Ülkedeki göçmen işçiler hâlâ sınır dışı edilme endişesi yaşarken, sayıları on binleri bulan Haiti asıllı Dominiklinin de sınır dışı edilmemek için kendi imkânlarıyla ülkeyi terk ettikleri ifade ediliyor. Amerikan Devletleri Örgütü Genel Sekreteri Luis Almagro, süreç içinde pek çok kişinin devletsiz kalma riskiyle karşı karşıya olduğunu vurgulamıştı. 

Díaz ile Danticat, yaşanan durumu “insan hakları krizi” olarak nitelendiriyor; Haziran ayında Miami’de farkındalık yaratmak amacıyla bir panel düzenleyen Díaz, burada da yaşananlar için “dehşetengiz durum” ifadelerini kullanmıştı.

New York Dominik Cumhuriyeti Başkonsolosluğu, Díaz’ın tutumunu “vatansever olmamakla” suçladı ve 2009’da devlet tarafından taltif edilen liyakat nişanını yazardan geri aldıklarını açıkladı. Başkonsolos Eduardo Selman, yazılı bir açıklama yaparak “Dominik Cumhuriyeti’nin göçmenlere ilişkin alınan önlemlerin uygulanmasında dünyaya karşı şeffaf davrandığını ve insan haklarının ihlal edildiği herhangi bir durum yaşanmadığını özellikle beyan ederiz” ifadelerini kullandı.

Öte yandan, Junot Díaz, Dominik Cumhuriyeti’nin göçmenlere karşı tutumunu ilk kez eleştirmiyor. Díaz ile Danticat, 1999’da New York Times’da yayımlanan “Dominik Cumhuriyeti’nin Haitili İşçilerle Mücadelesi” başlıklı ortak makalelerinde “Sınır dışı etmeler, işçilerin insan haklarının ve hatta ülkenin kendi kanunlarının ihlalidir” yazmışlardı.

Santo Domingo doğumlu olan ve altı yaşında ailesiyle ABD’ye göç eden Junot Díaz, hâlen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde yaratıcı yazarlık dersleri veriyor ve Boston Review dergisinin edebiyat editörlüğünü yapıyor. Ve İşte Onu Böyle Kaybedersin adlı kitabı da Türkiye’de yayımlanan Junot Díaz, Amerikan Ulusal Kitap Eleştirmenleri Ödülü, PEN/ Malamud Ödülü ve Dayton Edebiyat Barış Ödülü’ne değer görüldü. (K24)