Man Booker’ın sahibi Marlon James

Britanya’nın en saygın edebiyat ödülü olarak kabul edilen Man Booker, bu yıl A Brief History of Seven Killings romanıyla Jamaika doğumlu Marlon James’e değer görüldü. Üçüncü kitabıyla ödülü alan James, aynı zamanda Man Booker’a değer görülen ilk Jamaikalı yazar oldu.

Man Booker’ın bu yılki adayları arasında A Little Life romanıyla Hanya Yanagihara, The Fisherman romanıyla Chigozie Obiomo, The Year of the Runaways romanıyla Sunjeev Sahota, Satin Island romanıyla Tom McCarthy ve A Spool of Blue Thread romanıyla Anne Tyler bulunuyordu. Ödül, Londra’nın tarihî belediye binası Guildhall’da düzenlenen törenle açıklandı. Marlon James, aynı zamanda 50 bin sterlin tutarındaki para ödülünün de sahibi oldu.

Yazar Frances Osborne, romancı John Burnside, gazeteci Sam Leith ve edebiyat eleştirmeni Ellah Wakatama Allfrey’den oluşan seçici kurulun başkanlığını üstlenen Michael Wood, kurulun iki saatten az bir sürede oybirliğiyle karar aldığını söyledi ve James’in romanını “Hakkında çok az şey bildiğimiz yakın tarihten bir kesite bizi derinlemesine götüren ve suç dünyasının sınırlarını da aşan bir suç romanı” olarak tanımladı.

A Brief History of Seven Killings, 3 Aralık 1976’da Kingston’da Bob Marley’ye karşı düzenlenen suikast girişimini merkezine alarak, Jamaika çetelerinin ve siyasetinin 30 yıllık süreç içindeki dönüşümünü gözler önüne seriyor. Jamaika İngilizcesiyle yazılan kitap, seçici kurul tarafından da “sarsıcı” olarak nitelendirildi.

Marlon James, ödül kabul konuşmasında romanının büyük oranda reggae müziğinden esinlendiğini söyledi ve ekledi: “Reggae şarkıcıları Bob Marley ve Peter Tosh, bizim ağızlarımızdan çıkan sesin de kurmacaya ve şiire uygun bir dil olduğunun ayırdına varan ilk insanlardı.” Man Booker kazanmanın “çok sürreal” bir deneyim olduğunu dile getiren James, ödülünü “edebî duyarlılıklarını” şekillendiren müteveffa babasına ithaf ettiğini söyledi.

2007’den bu yana ABD’de yaşayan ve Minnesota’daki Macalester College’da yaratıcı yazma dersi veren James, Gawker Review of Books’a verdiği söyleşide öğrencilerine aktardığı pek çok kuralı kitabında yıktığını şu sözlerle açıklamıştı: “Kitaptaki şeylerin yarısını öğrencilerimin yapmasına izin vermiyorum. Kitapta yedi sayfalık bir cümle bile var.” James, aynı söyleşide Man Booker Ödüllü kitabının yazarlığında nerede durduğunu da şöyle ifade etmişti: “Seven Killings ile birçok şeyi göze alıyordum. Muzır içerikle suçlanmayı göze alıyordum. Pornografik içerikle suçlanmayı göze alıyordum. Sırf içimden geldiği için türün (sınırlarıyla) oynamakla suçlanmayı göze alıyordum. İyi edebiyat budur veya hatta iyi bir paragraf budur gibi kabuller yerine, içimden geldiği gibi yazıyordum.”

47 yıldır verilen ödülün, kitap satışlarına doğrudan bir etkisi olduğu da tahmin ediliyor. Geçen yıl ödüle değer görülen Richard Flanagan’ın The Narrow Road to the Deep North adlı romanı, Man Booker kazandıktan sonra tüm dünyada 800 bini aşkın satış rakamına ulaşmıştı. Nielsen Book Research’ün verilerine göre; geçen ay Man Booker’ın kısa listesine kaldıktan sonra Marlon James’in romanının satışları üç misline çıkarak haftada ortalama bin kopyaya ulaştı. 

Man Booker Ödülü’nün eski kazananları arasında Hilary Mantel, Julian Barnes, Kiran Desai, Margaret Atwood, J.M. Coetzee, Ian McEwan, Arundhati Roy, A.S. Byatt, Kazuo Ishiguro, Kingsley Amis, Salman Rushdie, William Golding, Iris Murdoch, Nadine Gordimer ve V.S. Naipaul da bulunuyor.

Kurulduğu günden itibaren İngiliz Milletler Topluluğu’na mensup ülkelerin yazarlarına verilen Man Booker, iki yıldır İngilizce yazılan ve Britanya’da yayımlanan bütün eserlerin katlımına açık… (K24)