Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi Bob Dylan

Edebiyat dünyasının en büyük onuru olarak kabul edilen Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi açıklandı. Bob Dylan, "büyük Amerikan müzik geleneğinde yeni şiirsel ifadeler yarat"masından ötürü ödüle değer görüldü.

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü için 220 başvuruyu değerlendirmeye aldı. 1941'de Minnesota, ABD'de dünyaya gelen Bob Dylan, müzik dünyasının efsanevi söz yazarlarından biri olarak kabul ediliyor. Dylan'ın adı uzun yıllardır Nobel Edebiyat Ödülü için geçiyordu.

Bob Dylan'ın müzikle ilgilenmeye başladığı ilk gençlik yıllarından itibaren Amerikan folk müziği ve blues geleneğinin yanısıra, Beat jenerasyonundan ve modernist şairlerden de epey etkilendiği biliniyor. İlk albümü Bob Dylan'ı 1962'de yayınlayan Dylan, 1965'te Bringing It All Back Home ve Highway 61 Revisited, 1966'da Blonde On Blonde ve 1975'te Blood On The Tracks albümleri başta olmak üzere, eserleriyle müzik dünyasında geniş bir hayran kitlesi edindi, müzik dünyasını etkiledi. Dylan ayrıca, ressam, senaryo yazarı ve oyuncu kimliğiyle de tanınıyor.

Bob Dylan, albümlerinin yanısıra, 1971 tarihli Tarantula ve 1973 tarihli Writings and Drawings adlı kitaplarında deneysel işlerini okurla buluşturdu. Dylan, 2004'te yayımladığı Chronicles adlı otobiyografisiyle New York'taki ilk yıllarını anlatırken, dönemin popüler kültürüne dair de içeriden özgün bir bakış sundu. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, Dylan'ın ödülünü kazandığını duyurduğu basın açıklamasında, bu özelliklerinden dolayı müzisyen için "ikon" ifadesini kullandı.

Nobel Edebiyat Ödülü Komitesi Yedek Üyesi Sara Danius, ödülün açıklanmasının ardından verdiği söyleşide Dylan için “İngilizce gelenekte çok büyük bir şair. Bu geleneği benliğinde taşıyor. 54 yıldır kendini yeniden keşfetmeye, yeni bir kimlik yaratmaya devam ediyor” dedi.

Henüz Bob Dylan'la iletişime geçmediğini, kendisiyle törenden sonra konuşarak iyi haberi vereceğini belirten Danius, Dylan’ı dinlemeye başlamak isteyenlere sanatçının 1996 tarihli Blonde on Blonde albümü önerdi. Komite üyesi, bu albümün sanatçının muhteşem kafiye oluşturma yönteminin ve imgesel düşünme yeteneğinin olağanüstü bir örneği olduğunu düşündüğünü söyledi.

Ödülün Dylan’a verilmesine yönelik eleştiri beklemediğini söyleyen Danius, edebiyatta ozanlık geleneğinin çok geriye gittiğini hatırlattı. Homeros ve Sappho’nun 2500 yıl önce yazdığı metinlerin yüksek sesle veya bir müzik enstrümanı eşliğinde okunmak üzere yazıldığını hatırlatan Danius: “Bu, Bob Dylan için de geçerli. Homeros ve Sappho’yu hâlâ okuyor ve zevk alıyoruz. Dylan büyük İngilizce şiir geleneğinde çok büyük bir şair” dedi.

Nobel Edebiyat Ödülü'nün bu yıl 6 Ekim'de açıklanması bekleniyordu. Zira, Edebiyat Ödülü'nün sahibini seçen komite geleneksel olarak ödülün verileceği tarihi kesin bilgi vermese de, ödül her yıl kimya, fizik, fizyoloji/ tıp ve barış ödülleriyle aynı hafta açıklanıyor. Ödülün bu yıl bir hafta gecikmeli olarak açıklanması üzerine, komitenin ödülü kime vereceği konusunda anlaşmazlığa düştüğü söylentileri hızla yayılmıştı. Akademi üyesi Per Wastberg ise gecikmenin kurulun takviminden kaynaklandığını belirtmiş ve komite üyeleri arasında anlaşmazlık olduğu iddialarını yalanlamıştı.

Geçen yıl ödüle “çoksesli yazımı ve içinde bulunduğumuz çağın ıstırap ve cesaretini anıtlaştıran” eserlerinden ötürü Belaruslu araştırmacı gazeteci ve yazar Svetlana Aleksiyeviç değer görülmüş, Aleksiyeviç böylelikle 108 kere verilen Nobel Edebiyat Ödülü tarihinde ödülü kazanan 14'üncü kadın olmuştu. (K24)