Pablo Neruda'yı yeniden gömecekler

Nobel Ödüllü Şilili şair Pablo Neruda’nın şüpheli ölümünün arkasındaki gizem perdesi aralanmayacak. Şili mahkemesi, şairin zehirlenip zehirlenmediğinin belirlenmesi amacıyla iki yıldır süren soruşturmaların sonlandırılmasını ve Neruda’nın naaşının gömülmek üzere ülkesine getirilmesini kararlaştırdı.

Diktatör Agusto Pinochet rejimi döneminde zehirlenerek öldürüldüğü iddia edilen Pablo Neruda’nın cenazesinden alınan örnekler, yaklaşık iki yıl süresince ABD, Şili ve İspanya’daki laboratuvarlarda incelendi. Uzmanlar, Kasım 2013’te Neruda’nın kemiklerinde zehirlenmeye dair herhangi bir emareye rastlanmadığını, şairin ilerlemiş prostat kanserinin yayılması sonucu öldüğünü açıkladı. Mahkeme heyeti, şüphelerin giderilememesi üzerine şairin ölümüne sebebiyet veren madensel veya ağır metaller ile hücrelere hasar veren ajan olup olmadığının araştırılması için Ocak sonunda yeni bir soruşturma açmış; şairin kemikleri incelenmek üzere bu sefer İsviçre’ye yollanmıştı.

Davaya bakan Şilili hâkim Mario Carroza, Neruda’nın cenazesinin Nisan ayında ülkesine dönmesine karar verdi. Neruda, Isla Negra’da, üçüncü karısı Matilde Urrutia’nın yanındaki mezarına defnedilecek.

Neruda ailesi ise karara farklı tepkiler gösterdi. Şairin yeğenlerinden Rudolfo Reyes mahkeme kararını kınarken, Bernardo Reyes ise cenazenin Şili’ye dönmesinden dolayı mutluluk duyduklarını açıkladı.

40 yıl sonra başlayan süreç

Dünyanın en büyük şairleri arasında gösterilen Pablo Neruda, 1971’de Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görüldü. Kanser tedavisi gören şair, 1974’teki 70’inci doğum gününü kutlamak adına sekiz yeni kitap çıkarmayı tasarlıyordu. Ne var ki, ödüllü şair Augusto Pinochet’nin iktidara geldiği askeri darbeden 12 gün sonra, 23 Eylül 1973’te hayata veda etmiş; sekiz kitap ise yazarın ölümünden sonra yayımlanmıştı.

Neruda’nın şoförü ve kişisel asistanı Manuel Araya 2011’de Meksika’da yayımlanan Proceso gazetesine verdiği demeçte, şairin Pinochet rejimi tarafından Santiago’da bulunan Santa Maria kliniğinde zehirlendiğini iddia etmişti. Mahkeme heyeti, 2013’te Araya’nın iddialarının araştırılması amacıyla Neruda’nın mezarının şairin ölümünden 40 yıl sonra açılmasına karar vermişti. (K24)