Dünyanın en büyük futbol organizasyonu FIFA, tarihinin en kritik seçimlerinden birine gidiyor. FIFA, bugün yeni başkanını seçecek. FIFA'nın önceki başkanı 18 yıl görevde kalarak yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle FIFA'daki görevinden istifa eden Sepp Blatter'di. Aljazeera'de yer alan habere göre 10 soruda FIFA'da başkanlık seçimi.
1 ) Başkanlık için hangi adaylar yarışacak? Projeleri ne?
Şeyh Selman bin İbrahim El Halife: Bahreyn Kraliyet Ailesi’nden. Asya Futbol Konfederasyonu Başkanı ve FIFA yönetim Kurulu Üyesi. 50 yaşında. Eski futbolcu. Selman'ın seçim vaatleri şöyle: FIFA'nın ticari ve ekonomik yönüyle ilgilenen departmanla, futbolla ilgili kararlar alan bölümü birbirinden bağımsız iki ayrı yapıya ayrılacak. Bağımsızlığını koruyacak ve "barış elçisi" görevini üstlenmek. Seçilmesi durumunda "İlk Müslüman ve Avrupa ile Amerika kıtası dışından seçilen ilk FIFA Başkanı" unvanlarını da elde edecek.
Gianni Infantino: İsviçreli. UEFA Genel Sekreteri. 2000 yılından bu yana UEFA’da görev yapıyor. 45 yaşında. Avukat. UEFA Başkanı Platini'nin 'sağ kolu' Şampiyonlar Ligi'nde takım sayısını 32'den 40'a çıkarmayı planlıyor. Ülkelere katkı payını daha da artıracağını iddia ediyor.
Jerome Champagne: Fransız. FIFA’nın eski genel sekreter yardımcısı. Daha önce de Fransa diplomatik servisinde çalıştı. 57 yaşında. 2012’de “21. yüzyıl için hangi FIFA” başlıklı, 26 sayfalık bir bildirge yayımlayan Champagne, amatör ile profesyonel futbol, Avrupa ile diğer kıtalardaki futbol, kulüpler ve milli takımlar, zengin ile düşük gelirli kulüpler arasında "denge" kurulması gerektiğini savunuyor. FIFA Dünya Kupası'na katılacak takım sayısının 40'a yükseltilmesine karşı çıkan Champagne, FIFA'nın üye federasyonlara uyguladığı gelir dağılımını değiştirmek istiyor.
Prens Ali: Ürdün Kraliyet Ailesi’nden. Mayıs’taki seçimde Sepp Blatter’e karşı kaybetti. Eski bir asker. En genç aday, 40 yaşında. FIFA başkanlığı süresini, dörder yıllık 2 dönemle kısıtlamak istiyor. Daha şeffaf bir FIFA olacağının sözünü veriyor. 10 yıllık bir reform programıyla kurumun iç yapısını değiştireceğini ifade ediyor. Seçilirse eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan'ın başkanlığını yapacağı bağımsız bir gözetim grubu oluşturacağını ifade ediyor. Seçimi kazanırsa Şeyh Salman gibi "İlk Müslüman ve Avrupa veya Amerika kıtası dışından seçilen ilk FIFA Başkanı" unvanlarını alacak Prens Ali, maçlarda teknolojiden daha fazla faydalanılması gerektiğini ve kadın futbolcuların hakları için mücadele edeceğini de vurguluyor.
Tokyo Sexwale: Güney Afrikalı işadamı, politikacı. Zamanında Nelson Mandela ile birlikte cezaevinde yattı. 62 yaşında. Futboldan 8 yıl men cezası alan Sepp Blatter'i destekleyen ve Güney Afrika'nın ev sahipliği yaptığı 2010 FIFA Dünya Kupası'nda organizasyon komitesinde yer alan Sexwale, rüşvet aldığı gerekçesiyle devam eden FIFA soruşturmasında ABD'li savcılara da ifade vermişti. Sexwale, "Her zaman ırkçılıkla savaştım. Artık teni renkli birisinin FIFA'da göreve gelme zamanı geldi" diyor.
2 ) Sepp Blatter ve Michel Platini neden yok?
FIFA Etik Kurulu, 21 Aralık'ta Blatter ve Platini'yi yolsuzluk nedeniyle sekizer yıl futboldan men etti. Daha sonra bu ceza 6 yıla indi. FIFA başkanlığı için en güçlü adaylar arasında yer alan Platini, kendisine verilen ceza yüzünden yarışta yok. Blatter de bu cezadan önce başkanlıktan istifa etmişti.
3 ) Favori kim?
Yarışta iki aday öne çıkıyor. Şeyh Selman ve Gianni Infantino.
4 ) Hangi konfederasyon hangi adaya oy verebilir?
FIFA, 6 Konfederasyon’dan oluşuyor. Bunlardan en büyüğü 54 üyeyle Afrika. Afrika Konfederasyonu, Şeyh Salman’ı destekliyor. Asya Futbol Konfederasyonu’nun ise 46 üyesi var. Fakat Kuveyt ve Endonezya cezalı. Oy kullanamayacaklar. Onlar da Şeyh Salman’ı destekleyecek. 53 üyeli UEFA ise doğal olarak Gianni Infantino’ya oy verecek. Güney Amerika Futbol Konfederasyonu’nun 10 üyesi var. Onların da İsviçreli futbol adamını desteklemesi bekleniyor. CONCACAF yani Amerika Kıtası’nın ve Karayipler’in tercihi de büyük olasılıkla Infantino. 11 oy hakkı bulunan Okyanusya ise destek vereceği adayı açıklamadı. Batı Asya Futbol Federasyonu’nun kurucusu Prens Ali de aday. 13 üyesi var. Avustralya, Japonya ve Güney Kore bir önceki seçimde Blatter’e değil Prens Ali’ye oy vermişti. Yine aynı tercihi kullanabilirler. Fakat açıklamalara karşın oy verme işlemlerinde farklı sonuçlar çıkabiliyor.
5 ) Sürprizi kim yapar?
Prens Ali.
6 ) Seçim nasıl olacak?
FIFA’ya üye 209 ülke var. İkisi cezalı. Bunlar Kuveyt ve Endonezya. Her üyenin bir oyu var. Eğer bir aday ilk turda 138 oy alırsa başkanlığını ilan edecek. Olmazsa diğer turlara gidilecek. Oy kabinlerine cep telefonuyla girilemeyecek. Prens Ali, kabinlerin şeffaf olması yönünde bir talebi olmuş ve seçimin ertelenmesini istemişti
7) Seçim nerede yapılacak, oy işlemi ne kadar sürecek?
Seçim FIFA’nın da merkezinin bulunduğu İsviçre’nin Zürih kentinde yapılacak. Seçime 13 bin kişilik Hallenstadion ev sahipliği yapacak. Burası ülkenin en büyük salonu. Oy kullanacak futbol adamları yerel saatle 9 gibi salona gelmeye başlayacak. Öğleden sonra oy verme işlemi tamamlanacak. Akşam saatlerinde de yeni başkan belli olacak.
8 ) Burada sadece yeni başkan mı seçilecek?
Hayır. Hem başkan seçilecek hem de önemli reformlar oylanacak. Oy kullanacak kişiler aynı zamanda yolsuzluğu çözmek için çeşitli kararlar alacak.
9 ) FIFA daha önce kaç başkan gördü? Bu başkanlar hangi ülkedendi? En fazla kaç yıl koltukta kaldılar?
FIFA şu ana kadar 8 başkan gördü. Son başkan Sepp Blatter tam 1998 yılından beri bu koltuğu hiç bırakmadı. Diğer 7 başkandan 6'sı Avrupa Kıtası'ndandı. Blatter'den önce bu koltukta tam 24 yıl aralıksız oturan Joao Havelange ise Brezilyalıydı. FIFA şu ana kadar Avrupa ve Güney Amerika dışından bir başkan görmedi. Fransız, Belçikalı, İngiliz, İsviçreli ve Brezilyalı başkanlar görev yaptı.
10 ) Taraftar ne diyor? Yolsuzluk skandalları sonrası FIFA'ya ne kadar güveniyor?
Futbol araştırmaları organizasyonu "Transparency International"ın 28 ülkeden 25 bin taraftarın katılımıyla gerçekleştirdiği anket, futbolseverlerin büyük kısmının FIFA'ya güvenmediğini ortaya koydu. Ankete katılan taraftarların yüzde 69'u FIFA'ya güvenmediği yönünde görüş bildirdi. Yüzde 19'u organizasyona güven duyduğunu belirten taraftarların yüzde 12'si ise çekimser kaldı.
FIFA'ya güvenmeyen ülkeler arasında Şili yüzde 88, Arjantin, İrlanda Cumhuriyeti ve Güney Kore yüzde 80, İspanya yüzde 76, İsveç yüzde 75, Büyük Britanya yüzde 76, ABD yüzde 66, Fransa yüzde 63, İtalya yüzde 60 ile ilk 10 sırada yer aldı. Tayland yüzde 55, Japonya yüzde 53, Rusya yüzde 46, Güney Afrika yüzde 31, Katar yüzde 30 ile taraftarların FIFA'ya güvendiği ülkeler içinde başı çekti. Rusya, Tayland, Suudi Arabistan, Güney Afrika ve Fransa'daki futbolseverlerin büyük çoğunluğu, FIFA'nın itibarını yeniden kazanabileceğine inandığını belirtti.
Taraftarların yüzde 69'luk bölümü, başkanlık seçiminde futbolseverlerin de oy kullanması gerektiği konusunda fikir bildirdi.
