T24 Dış Haberler
Bugün, ABD'ye radikal İslamcı terör örgütü El Kaide tarafından düzenlenen terör saldırılarının yıl dönümü.
Saldırılarda hayatını kaybeden yaklaşık 3 bin kişi, ABD'nin çeşitli noktalarında yapılan törenlerle anılacak.
11 Eylül saldırıları sadece ABD'yi değiştirmedi, dünyayı da daha paranoyak bir hale getirdi. Uluslararası güvenlik politikalarında ve diplomaside birçok değişim yaşandı. Terör saldırıları, yakın tarihin büyük çoğunluğunu başka güçlerin boyunduruğu altında geçirmiş bölgede iki işgale yol açarak Orta Doğu'yu daha da istikrarsız bir hale getirdi.
İlk defa bir 11 Eylül yıl dönümünde Kabil, Taliban'ın kontrolünde
Afganistan, 11 Eylül'den sonra Irak'la birlikte ABD'nin işgal ettiği iki Orta Doğu ülkesinden biriydi. ABD güçleri ve yerel direnişçiler, 2001'in Kasım ayında radikal İslamcı militan grup Taliban'ın rejimini devirerek demokratik bir sistem işleme sokma girişimlerine başladı.
11 Eylül'ün 20. yıl dönümünde ise Kabil artık tekrar Taliban'ın kontrolünde. ABD askerleri bölgeden tamamıyla tahliye edildi, militan grup ise geçen haftalarda direnişin son kalesi Pençsir'i de alarak ülkenin tamamında kontrolü sağladı.
Sputnik'e konuşan bir kaynak, Taliban'ın yeni 'geçici hükümetine' bugün yemin ettireceğini iddia etmişti.
11 Eylül 2001'de ne oldu?
11 Eylül 2001'de radikal İslamcı terör örgütü El Kaide ile bağlantılı 19 terörist, yaklaşık aynı saatlerde kalkan 4 uçağı kaçırdı ve 4 ayrı hedefe intihar saldırısı düzenlemeye çalıştı.
İki uçak New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin ikiz kulelerine sokuldu. Üçüncü uçak Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı'nın ortak binası Pentagon'a çarptırıldı. Pentagon'un bir bölümü büyük zarar gördü.
Dördüncü uçak, yolcuların teröristleri durdurmaya çalışmasının ardından Shanksville, Pennsylvania'da çakıldı. Uçağın Washington'a doğru yönelmesi sebebiyle teröristlerin dördüncü uçağı Beyaz Saray veya Kapitol Binası'na sokmayı hedeflemiş olabileceği konuşuluyor.
Saldırılarda 2 bin 977 kişi hayatını kaybederken, 19 teröristin tümü de öldü. Toplamda 6 binden fazla kişi yaralandı. 11 Eylül, insanlık tarihinin en kanlı saldırısı olarak tarihe geçti. 78 farklı milletten insan hayatını kaybetti.
ABD ekonomisinin uğradığı maddi zarar 120 milyar doların üzerinde hesaplanırken, saldırıların New York şehrinde ve altyapısında yarattığı maddi hasar ise 60 milyar dolardan fazla.
Saldırılardan sonra
Gün boyunca güvenlik gerekçeleriyle sürekli bulunduğu nokta değiştirilen dönemin ABD Başkanı George W. Bush, 11 Eylül saat 19.00 sularında Beyaz Saray'a döndü.
21.00'da Oval Ofis'ten canlı yayınlanan bir konuşma yapan Bush, "Teröristler en büyük binalarımızın temellerini sallayabilirler, ancak ABD'nin temeline dokunamazlar. Yaptıkları demiri parçalayabilir, ancak Amerika'nın demir gibi kararlılığına çentik bile atamaz" dedi.
Bush, "Teröristlerle onları koruyanlar arasında hiç bir ayrım yapmayacağız" dedi.
Operasyon Kalıcı Barış; Taliban yönetimini devirmek ve terörist lider Osama bin Ladin'in Afganistan'daki terör ağını çökertmek için başlayan ABD liderliğindeki girişim, 20 yıllık bir savaşın başlangıcı oldu. Taliban'ın birçok üyesi, rejim devrildikten sonra Pakistan'a kaçtı.
2003'ün Mart ayında ABD, Saddam Hüseyin rejiminin kitle imha silahlarını yok edeceğini belirterek Irak'a girdi. Saddam rejimi devrildi.
30 Eylül 2004'te Irak Gözlem Grubu (Iraq Survey Group) Irak'taki kitle imha silahlarını bulmak için 'Duelfer Raporu' üzerinde çalışmalarına başladı. ABD, daha sonra Irak'ta kitle imha silahı bulunmadığını açıkladı.
Osama bin Ladin, 2 Mayıs 2011'de Pakistan'da saklandığı yerde ABD operasyonuyla öldürüldü.
Saldırılardan sonra Guantanamo adasında "yasadışı düşman savaşçılar" adı verilen kişilerin tutulduğu bir hapishane kuruldu. Burada El Kaide bağlantılı olduğu iddia edilen kişilere işkenceli sorgular yapıldığı ortaya çıktı.
11 Eylül saldırılarının ardından havaalanlarında ve sivil havacılıkta da güvenlik önlemleri ciddi anlamda artırıldı. Havalimanlarında aramalar, ekipmanlar ve kurallar sıkılaştırıldı. Uçaklarda kokpit kapıları, zorla açılması zorlaştırılacak şekilde tekrar tasarlandı.
Saldırılar, aynı zamanda sivil havacılık sektöründe ağır bir ekonomik krize sebep oldu.
Güvenlik önlemleri sadece havalimanları ile de sınırlı kalmadı. Birçok ülke, terör saldırılarına karşı nasıl daha fazla önlem alabileceğini incelemeye başladı. Devletler, teröristlerin hedef alabileceğini düşündüğü noktalarda güvenliği artırdı.
