Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği 26. Taraflar Toplantısı'nın (COP26) ilk haftası tamamlandı. Toplantı kapsamında pek çok ülkeden kömür kullanımını bırakmaya yönelik art arda adımlar geliyor. Türkiye'nin ise söz konusu konuyla ilgili henüz bir açıklama yapmamasına 15 kurumdan ortak açıklama geldi. Yapılan ortak açıklamada Türkiye'nin COP26 Toplantısı'nın bitmeden yeni kömürlü termik santrali yapmayacağını duyurması ve kömürden çıkış için tarih vermesi talep edildi.
Bahse konu açıklamaya imza veren kuruluşlar şu şekilde; Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe), Bilim Virüsü İklim Öncüleri Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, EKOSFER, Fridays For Future Türkiye, Greenpeace Akdeniz, İklim Değişikliği Politika ve Araştırma Derneği, Kömürün Ötesinde Avrupa (Europe Beyond Coal), Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL), Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA), WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), Yeşil Düşünce Derneği, Youth for Climate Türkiye, Yuva Derneği.
"Türkiye'den kömürden çıkışa dair hiçbir açıklama yok"
Yapılan açıklamada COP26 Toplantısı kapsamında devam eden görüşmeler sonucunda pek çok ülkenin kömürden çıkış konusunda adımlar attığı fakat Türkiye'den konuya dair hiçbir açıklama gelmediği belirtildi.
Deklarasyona en çok kömür kullanan ülkelerden Güney Kore, Endonezya ve Vietnam da imza atarak ilk kez kömürü kullanımdan kaldırma ve/veya yeni kömür santrali inşa etmeme sözü verdiğine dikkat çekilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Türkiye ise sessizliğini koruyor; ne yeni kömürlü termik santral yapmayacağına, ne de kömürden çıkış tarihine dair bir açıklama yaptı.
Aşağıda imzası bulunan kurumlar, Paris İklim Anlaşması’nı onaylayan ve 2053 için net sıfır karbon hedefini açıklayan Türkiye’nin atması gereken en hızlı ve gerçekçi adımın kömürü en geç 2030 yılına kadar elektrik sisteminden çıkarmak olduğu konusunda hemfikir."
Finansman hatırlatması
Açıklamada kömürden çıkış kapsamında 25 ülke ve kamu bankasının artık fosil yakıt projelerini desteklemeyi bırakıp yenilenebilir enerji finansmanına destek sağlayacağı hatırlatılarak "Güney Afrika'yla imzalanan 8,5 milyar dolarlık adil dönüşüm fonu ve İklim Yatırım Fonu ve Asya Kalkınma Bankası gibi finansal kurumların kömürden erken çıkış mekanizmaları için ayıracağı fonlarda iddialı artış taahhütleri, kömürden çıkış hedefi koyan ülkelerin finansman kaynaklarına erişimi konusunda da destek göreceğini gösteriyor" dendi.
"Mevcut politikalarla 'sıfır hedefi' yakalamak imkansız"
Açıklamada Türkiye'nin geçtiğimiz günlerde yayımladığı ‘Karbon Nötr Türkiye Yolunda İlk Adım: Kömürden Çıkış 2030’’ raporuna atıfta bulunarak, Türkiye'nin kömürden çıkış tarihini belirlemesinin zorunluluğuna dikkat çekildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Türkiye 2053 net sıfır hedefinde kararlıysa kömürden çıkış tarihi açıklamak zorunda; çünkü söz konusu rapor gösteriyor ki mevcut politikalarla bu hedefi yakalaması imkansız. Türkiye kömürden çıkış tarihini belirleyip küresel işbirliklerine ne kadar erken katılırsa, bu süreç toplumun geneli için o kadar kazançlı olacak. "
