İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun öngördüğü işlemlerden sorumlu Kamu İhale Kurumu'nun (KİK) kanunen zorunlu olmasına karşın Sayıştay'ın görüşünü almadan çok önemli düzenlemeler yaptığı tespit edildi. 17 yıl boyunca yaklaşık 190 kez değiştirilen Kamu İhale Kanunu’nu uygulamakla görevli KİK’nin yaptığı düzenlemelerin birçoğunu Sayıştay’ın görüşünü almadan yaptığı, denetçilerin uygun görmediği düzenlemeleri bile hayata geçirdiği ortaya çıktı.
BirGün'den
Hüseyin Şimşek'in haberine göre Sayıştay 2018 Yılı Denetim Raporu'nda KİK'te yaşananları ortaya koyan Sayıştay, kurumun geçen yıl çıkardığı mali hükümler içeren önemli yönetmelik, usul ve esasların istişari görüş alınmadan Resmi Gazete’de yayımlatıldığını ifade etti. Bu yönetmeliklerden birinin taslak halindeyken Sayıştay tarafından incelenerek sakıncalı bulundu ve iade edildi. Yönetmelik buna rağmen yürürlüğe konuldu.
Sayıştay, raporun bu tespitle ilgili bölümünde şu değerlendirmelere yer verdi: "Sayıştay Kanunu’nun, Daireler Kurulunun işleyişinin düzenlendiği 27’nci maddesinin hükmü gereğince genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri, mali nitelikteki düzenlemeleri için Sayıştay'ın istişari görüşünü almak zorundalar. 2018 yılında KİK tarafından hazırlanan altı adet yönetmelik değişikliği ve üç adet fiyat farkına ilişkin esas Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konmuştur. Bunlardan Sayıştay'a gönderilmiş olan '4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 3 üncü Maddesi Uyarınca Hesaplanacak Ek Fiyat Farkı Uygulamasına İlişkin Esaslar Taslağı' Sayıştay Daireler Kurulunun kararı ile değişiklikler yapılması gerekliliği nedeniyle KİK'e iade edilmiştir."
2018 yılında Sayıştay’ın görüşü alınmadan yapılan düzenlemelerle, ihalelerde sınır değer katsayısı yeniden belirlenirken yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler ile yaklaşık maliyetin yüzde 60'ının altındaki teklifler sınır değer hesabında geçerli teklif olarak ele alınmaması hükme bağlandı. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ni de Sayıştay incelemesi olmaksızın değiştiren iktidar, bu yönetmelikle ihalelerde yaşanacak anlaşmazlıklar başta olmak üzere birçok konuda tahkim yolunun seçilmesi uygulamasına başlattı ve yargı yolunu ikinci plana attı. Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği de 2018’de yapılan yönetmelik değişiklikleri ile yeniden düzenlendi.
İSTİSNALAR SIRADANLAŞTI
AKP önceki yıllarda da çok önemli değişikliklere imza attı. İktidar, rafineri, petrol boru hattı, yol, köprü ve baraj projelerinin yanı sıra fakir ailelere yapılacak kömür yardımlarından ithal doğalgaz alımına, birçok kamu kuruluşunun acil olmayan alımlarından TOKİ, kentsel dönüşüm projeleri, FATİH Eğitim Projesi’ne kadar pek çok projede “istisna” hükmünü kullanmayı yaygınlaştırdı. Kamunun istediği ile görüşerek ihaleyi vermesine olanak sağlayan “Pazarlık” usulü de defalarca değiştirildi.
