Hülya Karabağlı/ Ankara
Türkiye’nin 173 yıllık bir kuruluş Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT) Genel Müdürlüğü Yasası’nı yürürlükten kaldıran tasarı için en önemli adım atıldı. Hükümetin yeni düzenlemesi bugün Meclis Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edildi. Tasarının, önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmesi bekleniyor. Tasarı, binlerce çalışanı sokaklara dökmeye devam ediyor.
43 maddelik düzenleme
Yeni düzenleme, 33 asıl, 10 geçici maddeden oluşuyor. Kurum, Posta ve Telgraf Teşkilatı’nı Anonim Şirket (A.Ş) olarak yapılandırıyor. Tasarıya göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Rekabetin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, posta sektöründe rekabete aykırı davranış ve uygulamaları resen veya şikayet üzerine incelemeye, soruşturmaya ve rekabetin tesisine yönelik gerekli gördüğü tedbirleri almaya, görev alanına giren konularda bilgi ve belgelerin sağlanmasını talep etmeye yetkili olacak.
Rekabet Kurulu, birleşme ve devralmalar dahil olmak üzere posta sektörüne ilişkin vereceği kararlarda, BTK'nın görüşünü ve düzenleyici işlemlerini dikkate alacak.
BTK, mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırılık halinde hizmet sağlayıcılarına bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde 3'üne kadar idari para cezası uygulamaya, milli güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi ve kanunlarla getirilen hükümlerin uygulanması amacıyla gerekli tedbirleri almaya, 3 aydan az olmamak üzere 6 aya kadar posta hizmeti faaliyetini durdurmaya veya yetkilendirmeyi iptal etmeye yetkili olacak.
Bir milyon liraya kadar idari para cezası
Kurum, mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırı davranan hizmet sağlayıcısının faaliyete yeni başlamış olması halinde bin liradan bir milyon liraya kadar idari para cezası ile düzenlemedeki diğer idari yaptırımları uygulayabilecek.
Kabulü yasak olan maddeleri postayla gönderenlerle posta hizmetlerinin gizliliği ve güvenliği hükümlerine aykırı hareket edenlere, gönderi ücretinin 500 katı tutarında idari para cezası uygulanacak.
‘Bakan izin verirse genel müdür yargılanabilecek’
Türk Ceza Kanunu'ndaki ''haberleşmenin engellenmesi'' ve ''haberleşmenin gizliliğini ihlal'' kapsamına giren suçların hizmet sağlayıcılarının çalışanlarınca işlenmesi halinde verilecek cezalar, 2 katına kadar arttırılacak.
Yetki belgesi almaksızın posta hizmeti verenlerin tesisleri BTK'nın talebi üzerine mülki amir tarafından kapatılacak. Yetki belgesi almaksızın posta hizmeti verenler hakkında bin günden 10 bin güne kadar adli para cezasına hükmolunacak.
PTT'nin sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olacak. Mülkiyet hakkı ile kar payı hakkı ve kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları Hazine Müsteşarlığı'nda kalmak kaydıyla, müsteşarlığın PTT'deki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından kullanılacak. Bu hak ve yetkilerin kullanımına ilişkin her türlü mali ve hukuki sorumluluk bakanlığa ait olacak.
Şirketin Yönetim Kurulu, Genel Müdür dahil 5 üyeden oluşacak. 4 üye Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı'nın, bir üye Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın teklif ettiği adaylar arasından Genel Kurul tarafından atanacak. Yönetim Kurulu üyeliğine Devlet Memurları Kanunu'nda yer alan niteliklere sahip kişiler atanabilecek.
PTT Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin, görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanmaları, ilgili Bakanın iznine bağlı olacak.
‘Emekli olmaları için fazla ikramiye’
Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü'nde 4-C'li olarak ve mevcut statülerinde PTT'de istihdamına devam olunan personelle işçi statüsünde istihdam edilen personel, istemesi halinde Yönetim Kurulunca belirlenen esaslar çerçevesinde yeni düzenleme kapsamında sözleşmeli personel statüsüne geçirilebilecek.
Emekliliğe hak kazanan, ancak yaş haddinden emekliliğine bir yıldan daha az süre kalanlar hariç, yaş haddinden emekliliğine en fazla 3 yıl kalanlar yüzde 25, 3 yıldan fazla 5 yıldan az kalanlar yüzde 30, 5 yıl ve daha fazla kalanlar emekli ikramiyelerini yüzde 40 fazlasıyla alacak.
Emekli aylığı bağlanması şartlarına 2013 yılı sonuna kadar sahip olacaklara, bu hakkı kazandıkları tarihten itibaren üç ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emekli ikramiyeleri yüzde 40 fazlasıyla ödenecek.
Komisyonda, muhalefet tasarıya karşı çıktı. İşte, değerlendirmeler:
CHP İstanbul Milletvekili Haluk Eyidoğan: Siz bu yasanın AB üyeliği uyum yasaları çerçevesinde düzenlenmesi amacıyla getirildiğini söylemiştiniz ancak serbestleşme ve rekabetin istihdam üzerinde olumlu bir etki yaratmadığı AB raporlarında belirtiliyor. PTT A.Ş., BTK’dan aldığı imtiyazlarla bu dengeyi, bu rekabet ortamında yeni tekel yapısıyla piyasada bu dengeyi sağlayabilecek mi? Bu tasarıdan ne çalışan kesim ne de PTT dışındaki kargo sektörü temsilcileri bu durumdan memnun. Sizin bünyenizde 21 Posta İşleme Merkezi var. Burada denetim, tamamıyla orada çalışan personelin elinin altında. Burada çalışan personelin herhangi bir art niyeti karşısında orada kayıtlı ve kayıtsız postanın kaybolma ihtimali bulunuyor. Özellikle bayram ve yılbaşlarında oluşan yoğunlukta bu durum daha da öne çıkıyor.
‘37 bin çalışanı ne olacak’?
CHP Adana Milletvekili Turgay Develi: Bu tasarıyla PTT’yi küresel sermayeye hizmet eder hale getiriyoruz. Burada bundan sonra görüşülecek hiçbir maddenin önemi kalmıyor. Amaç nedir? PTT’yi neden satıyoruz? 37 bin tane işçi var. 27 bin tanesi devlet güvencesinde bulunuyor. Şimdi bunların hepsi bu yasayla taşeron haline getirilecek. Bunların yerine yeni kullar, yeni köleler alınacak. 700-800 TL maaş vereceksiniz. Sendikasızlaştıracaksınız, içini boşaltacaksınız. 2 milyar lira kar eden kuruluşu yabancı sermayenin hizmetine sunacaksınız.
CHP Manisa Milletvekili Sakine Öz: Neden STK’ları ya da sendika üyelerini biz burada dinleyemiyoruz? Onlara baskılar yapıldığı duyumlarını alıyoruz. Bunların sözlerini neden kısıyoruz? Bu, komisyonun genel bir davranışı haline geldi; ben bu durumu şiddetle kınıyorum. 4. Maddeyle BTK’nın tekelleşmeye çalışmasıyla ilgili önerilerimizi sunduk. Rekabet Kurumunun yetkileri de BTK’nın yetkileriyle karışmış. BTK’dan gelen yetkilinin bu konuda dinlenmesi gerekiyor diye düşünüyorum.”
CHP Niğde Milletvekili Doğan Şafak: PTT’nin kargo hizmetlerinden, diğer kargo firmalarıyla rekabetinden dolayı, meydana gelen kaybı ortalama ne kadardır? Ben, bu tarz stratejik kurumların devletin elinde olmasından yanayım.
