IŞİD’in Suriye’nin kuzeydoğusundaki Rakka’yı ele geçirmesinden bu yana kentteki yaşam belirtisi yok oldu. Kentin neşesi ve canlılığı yerini karanlığa bıraktı. Kadınların ve erkeklerin giydiği kıyafetler, duvarlar, binalar, tabelalar, herşey siyah. IŞİD’in Şeriat uygulamaya başlamasının ardından burada herkes artık aynı görünüyor.
Takma isimle kendini Hala olarak adlandırılmak istenen 25 yaşındaki genç kadın, yerle bir olan kentteki hayatını ve IŞİD’in Rakka’da uyguladığı kuralları Deutsche Welle’ye anlattı. Hala, “Benim bütün hayatım Rakka’da geçti, burada üniversite eğitimi aldım. Benim ruhum bu kente bağlı” diyor. Kentin geçmişte de liberal olmadığını, ancak yeterli özgürlükleri bulunduğunu söyleyen Hala, “Hiçbir zaman hicab giymedim, ama bu sorun değildi” diye sözlerini sürdürüyor. Hala, IŞİD’in kenti ele geçirmesi, Suriye ve Irak’ta kontrolüne aldığı bölgelerin başkenti yapmasının ardından herşeyin değiştiğini söylüyor.
Sürekli yeni kısıtlamalar
IŞİD, Rakka’da önce kadınlara siyah peçe takmaları, başlarını tamamen örtmeleri, ayrıca siyah eldiven ve siyah bol kıyafetler giymeleri zorunluluğu getirmiş. Ardından kurallar daha da sıkılaştırılmış. Kadınların sadece siyah giyebileceği kuralı getirilmiş. Parfüm kullanmaları ve pazarda yüksek sesle konuşmaları da yasak. Cihatçılar okulları ve üniversiteleri de kapatmış. Yanlarında bir erkek akrabası olmadan kenti de terk edemeyen kadınların Rakka dışında üniversiteye gitmesine izin verilmiyor.
Hala, “Sokakta, pazarda ya da hatta evinde kurallara uymayan kadınları yakalamak için de El Hansa Tugayları görevlendirildi” diyor. El Hansa Tugayları, IŞİD’le savaşmak için yurtdışından gelen yabancı kadınlar için de aynı kuralları gözetiyor. Hala, Tugaylar için “IŞİD için kadınların hayatına karışmaktan daha iyisini yapamazlar” diyor. Hala, kurallara uygun giyinmediği için sokakta defalarca uyarıldığını belirtiyor. Sokağa çıktığında onlardan nefret ettiğini belirten Hala, “Pazar yerinde coplanan çok sayıda kadın gördüm. Kimileri de İslami kurallara uygun giyinmedikleri için tutuklandı” diye Rakka’daki hayatı aktarıyor. Hala için ev bir hapishaneye, bir mezarlığa dönüşmüş.
Değiştirilen kurallar ve gelenekler
IŞİD, Rakka’da kadınları baskı altına almakta sınır tanımıyor. Kentteki kuralları ve gelenekleri Şeriat’ı kendi yorumuna göre sürekli değiştiriyor. “Beni seven birisiyle evlendiğimi hayal ederdim. Normal bir genç kız gibi. Ama bunlar de değişti” diyen Hala, evlenmek isteyen genç kadınları önce erkeğin annesi ve kızkardeşinin onaylaması gerektiğini belirtiyor. Hala, “Hiçbir zaman evleneceğiniz kişiyi yalnız göremezsiniz. Ancak evlendikten sonra onu görebilirsiniz” diyor.
Yalnız kadınların seçenekleri ise çok daha kısıtlı. Bu nedenle Hala, geleneksel yollarla da olsa evlenmeye karar vermiş. Hayatını değiştirmek için tek olanağın bu olduğunu söylüyor. Hala yalnız değil. Birçok genç kadın yeni bir hayat için evlenmeye zorlanıyor. Dehşet dolu bir hayattan kaçmak için bir IŞİD militanı ile evlenmek zorunda kalıyorlar. Ancak evlendikten sonra da pazar yerine yalnız gitmeleri ya da yürüyüşe çıkmaları düşünülemez bile.
Kırbaçlanma ve tutuklanma
Rim, Hala’nın evinden çok uzakta yaşamıyor. IŞİD’in yönetimi ele geçirmesinden bu yana ailesi mali olarak çökmüş. Hava saldırıları yüzünden evlerini terk etmişler. Bir erkek kardeşi de öldürülmüş. 21 yaşındaki genç kadın annesi, babası ve kardeşleri ile birlikte yaşıyor. Rim, Deutsche Welle’ye ünivesitede aldığı İngilizce eğtimini sadece bir yıl sürdürebildiğini anlatıyor. IŞİD üniversiteyi kapatmış ve ailesi de onun başka bir yerdeki eğitim masraflarını karşılayamamış. Böylece eğitim hayatı sona ermiş. Okul ve üniversitelerin yerine IŞİD’in “Genç Müslüman Kadın Forumları“ adı altında kurumlar oluşturulmuş. Bu forumlarda İslamcıların ideolojisi ve yaymak istedikleri fikirler kadınlara öğretiliyor. Forumlardan El Hansa Tugayları ve IŞİD’in tıp ve hasta bakımı okulları için adaylar seçiliyor. Bu okullarda çatışma ve bombardımanda yaralanmış IŞİD militanlarının nasıl tedavi edileceği anlatılıyor.
Genç kadın, “Buralardan kaçamıyoruz. En büyük çocuk olarak iş bulmak zorundaydım. Rakka’da bir elbise mağazasında çalışıyordum, IŞİD’in kolluk güçleri gelip arama yapıncaya, beni ve dükkanın sahibini de zina yaptığımız suçlamasıyla tutuklayıncaya kadar. İkimiz de kırbaçlandık“ diye başından geçenleri anlatıyor. Suçlamanın sebebi ise kadınların akraba ya da evli olmadığı bir erkekle birlikte çalışamaması. Hapishanede feci şekilde dövülen Rim haftalarca sırt ağrısından uyuyamamış.
“Unutmamak için aynanın karşısında gülüyorum“
Rim yaşadıklarından sonra Rakka’daki herşeyden nefret ediyor. Ancak IŞİD’in kentin çevresindeki kontrol noktalarında özel izin olmadan kimsenin Rakka’yı terk etmesine izin verilmiyor. Rim, kentin kuzeyindeki kırsaldan YPG’nin kontrolündeki bölgelere geçmeye çalışmış. Ancak Rim’in kimse ona yardım etmediği kaçma denemesi başarısızlıkla sonuçlanmış.
21 yaşındaki genç kadın şimdi annesi ve kızkardeşi ile birlikte bir terzide çalışıyor. Rim, her duygusunu bastırmaya çalışıyor. Hatta seyrek de olsa gülmek istediğinde bile. Rim, “Sıklıkla aynanın önüne geçiyorum, gülüyorum ya da gülümsüyorum. Sadece unutmamak için. Evet, kendi talihsizliğime gülüyorum. Ölüyüz, ama hala nefes alıyoruz“ şeklinde sözlerini tamamlıyor.
