7 başlıkta dünyada ve Türkiye'de bu hafta öne çıkanlar
10 Eylül 2021 13:27
20'nci yılına giren 11 Eylül saldırılarında yaşananlar, Taliban yönetimi altında Afganistan'ın geleceği, Çin'den Afganistan'a nüfuz hamlesi, çekirdek enflasyon-manşet enflasyon tartışması ve Dünyaca ünlü Fortnite Pro oyuncusu oğlunun izinden giden annenin öyküsü… BBC Türkçe, Bundle okuyucuları için haftanın öne çıkan gelişmelerini derledi.
11 Eylül saldırılarının 20'nci yılı
11 Eylül 2001 Salı günü, saldırganlar Amerikan yolcu uçaklarını kaçırmış ve New York'taki iki gökdelene çarparak binlerce kişinin ölümüne neden olmuştu.
Bu saldırılar sadece Amerika için değil, tüm dünya için yüzyılın en travmatik olaylarından biri oldu.
ABD'nin doğu kıyısında uçmakta olan dört uçak, birbiriyle bağlantılı kişilerden oluşan küçük bir ekip tarafından aynı anda kaçırıldı.
Daha sonra saldırganlar bu uçakları New York ve Washington'ın simgeleşmiş binalarına çarpmak için güdümlü füze gibi kullandılar.
Uçaklardan ikisi New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin binaları olan İkiz Kuleler'e çarptı.
'Taliban 2.0': Afganistan'ı nasıl bir gelecek bekliyor?
Taliban lideri Molla Abdulgani Baradar, yakınlarda silahlı hareketi siyasete taşıyacak bir yönetim oluşturma amaçlı görüşmeler için başkent Kabil'e vardığında, "Afganistan halkının tümünü temsil edecek kapsayıcı bir hükümet kurmak için uğraşıyoruz" demişti.
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid de Kabil'de düzenlediği ilk basın toplantısında, "Barış içinde yaşamak istiyoruz. İç düşman istemiyoruz, dış düşman da istemiyoruz" ifadelerini kullanmıştı.
Ancak Taliban'ın ne yapacağını izleyen Afganlar, yabancı hükümetler, insanı yardım örgütleri çalışan ve yöneticileri ve siyasi gözlemcilerden oluşan geniş bir kesim son günlerde konuya "Lafa değil icraata bak" diyerek yaklaşıyor.
Gelişmeleri en yakından izleyenler ise bizzat Afgan halkı kuşkusuz çünkü yaşamları en çok etkilenecek olan onlar.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ülkesinin Afganistan'a 31 milyon dolarlık gıda, Covid aşısı ve ilaç yardımı yapacağını açıkladı.
Pakistan, İran, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan'dan mevkidaşları ile görüşen Çinli bakan, bu ülkelerden Afganistan ile iş birliği yapmalarını istedi.
Çin, 15 Ağustos'ta Afganistan'ın başkenti Kabil'i ele geçirerek 20 yıl sonra ülkede yeniden kontrolü sağlayan Taliban'la uzun süre önce ilişki kurmuştu.
Temmuz ayında bir Taliban heyeti Pekin'de ağırlanmıştı.
Çinli yetkililer Taliban heyetine, ekonomik yardım vaadinde bulunmuş ancak Afganistan'ın "terör örgütleri için üs olarak kullanılmasına" izin verilmemesi gerektiğini de vurgulamıştı.
Çekirdek enflasyon: 'Satın alma gücünü manşet enflasyon belirler'
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Çarsamba günü yaptığı konuşmada TCMB'nin odağının manşet enflasyondan çekirdek enflasyona kaydığı sinyalini verdi.
Her merkez bankası çekirdek enflasyonu yakından takip eder.
Çekirdek enflasyon, gıda ve enerji gibi merkez bankası tarafından doğrudan kontrol edilemeyen kalemlerin manşet enflasyondan çıkarılmasıyla elde edilir.
Merkez bankalarının performanslarını daha iyi değerlendirebilmelerine ve manşet enflasyondaki kalıcı trendleri görebilmelerine yardımcı olur.
Ancak bu durum merkez bankalarının çekirdek enflasyonu hedeflemesi anlamına gelmez.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de 100 milyon doz aşı yapıldığını, toplum bağışıklığının ancak tam doz aşıyla sağlanabileceğini belirtti ve "Yerli aşımız Turkovac acil kullanım onayına müracaat edecek aşamaya geldi" dedi.
Bakan Koca, yerli aşıyla ilgili olarak "Bir tesiste üretimine başladığımız Turkovac aşımız bugün ikinci tesiste daha seri üretilecek altyapıya ulaştı. Onay alması halinde Ekim ayında seri üretime geçebiliriz" diye konuştu.
Aşının üçüncü faz çalışmaları Haziran ayı sonunda başladı. Bu aşamada aşı binlerce kişi üzerinde test ediliyor.
Aşıya Türk ve İngilizce "vaccine" kelimesinin birleşimi ile Turkovac adı verildi.
Binlerce kişi bugünlerde Sırbistan, Arnavutluk, Ukrayna gibi Türkiye'den vize istemeyen ülkelerde pek de hevesli olmadan en az 11 gün geçiriyor. Bunun nedeni, Türkiye'nin İngiltere'nin kırmızı listesinde olması.
Eğer Türkiye'den İngiltere'ye dönecekseniz, önce İngiltere'nin kırmızı listesinde olmayan bir ülkeye gideceksiniz, 11 gün bekleyeceksiniz. Ancak bundan sonra İngiltere'ye giriş yapabilirsiniz.
11 gün beklediğiniz ülke bu sırada kırmızı listeye girerse, bir an önce kırmızı listede olmayan başka bir ülkeye geçmeniz gerekiyor.
Üçüncü bir ülkeye gitmek istemiyorsanız, İngiltere'de 2250 sterlin ödeyerek 10 gün boyunca zorunlu otel karantinasına girmek de bir seçenek olabilir.
İngiltere, trafik ışıkları gibi işleyen sistemi 17 Mayıs'ta devreye soktu.
Vaka sayıları ve varyantlara istinaden, Türkiye o günden itibaren kırmızı listeye alındı.
Dünyanın en iyi profesyonel Fortnite oyuncularından birinin annesi, profesyonel Fortnite oyun yayıncısı olarak bir şirketle sözleşme imzaladı.
58 yaşındaki Anne Fish, "Benjyfishy" kod adıyla tanınan oğlu Benjy'ye, üç yıl önce profesyonel oyunculuğa başlamasından bu yana menajerlik yapıyordu.
İngiliz oyuncu, oyunu daha iyi anlamak için Şubat'ta Fortnite oynamaya başladığını, kısa sürede çok sayıda takipçiye ulaştığını ve bir e-spor şirketiyle sözleşme imzaladığını belirtti.
"Yıllarca düşünsem aklıma gelmezdi" diyen Fish, oynadığı oyunları Twitch üzerinden 430 bin takipçisi için canlı yayımladığını ve 165 bin takipçisi olan YouTube kanalında da bu oyunların videolarına yer verdiğini belirtiyor.
Anne Fish, bir milyon takipçiye ulaşmayı hedeflediğini söylüyor.
