- Çin borsaları neden baş aşağı oldu?
Kısa vadeli kriz tetikçisi, imalat sanayi rakamlarının beklenenden kötü çıkmasıydı. Banka analistleri Çin ekonomisinin hızlı büyüme hayallerinin sönmeye başladığını ve konjonktürün teklemeye başlamasının yatırımcının başını ağrıttığını belirtiyorlar. Çift haneli büyüme oranları geçmişte kaldı. Pekin tahmini büyüme hızını yüzde 6,8'e çekti. Ancak bu oranın bile aşırı iyimser olduğu söyleniyor.
- Çin'deki kriz neden Alman borsasını da vurdu?
Çin, ihracatçı Alman şirketleri açısından önemli bir pazar. Çin'deki ekonomik yavaşlama ihracat ağırlıklı Alman şirketlerini endişelendiriyor. Alman borsasında hisse alıp satan yatırımcının derdi zaten başından aşkın: ABD'deki faizlerin daha da artabileceği, İran ile Suudi Arabistan arasındaki gerginlik ve Kuzey Kore'nin son nükleer denemesi de yatırımcıyı ürküttü.
- Çin'deki yavaşlama Alman birleşik borsa endeksi DAX'a nasıl yön verecek?
Çin ekonomisinin yeni yıla çalkantılarla girmesi iyi olmadı. Uzmanlar bu yıl borsa endekslerinde büyük dalgalanmalar olmasını bekliyorlar. Ancak kimse yıl sonu puan tahminini revize etmedi. DAX'ın 2016'yı 11 800 puanla kapatacağı tahmin ediliyor ki bu da 2015'e göre birleşik endeksin yüzde on oranında prim yapması anlamına geliyor. Bunda Avrupa Merkez Bankası'nın sıfır faiz politikasından ayrılmayacak olması ve işsizliğin son dört yılın en düşük seviyesine inmesi de rol oynuyor.
- Türbülans en çok hangi branşları etkiler?
Çin öncelikle Alman otomotivcilik şirketleri açısından son derece önemli bir pazar. Egzoz skandalı yüzünden başı dertte olan Volkswagen ve aynı holdinge bağlı Audi şirketi Çin'deki satış rakamlarına bağımlı. 2015'te Çin'de satış rekoru kıran Daimler ile BMW gibi tedarikçi şirketlerin de borsa değerini koruyamamasından Çin'deki olumsuz gelişme sorumlu.
- Çin borsasının çökmesiyle Fed'in ucuz para politikasını terk etmeye başlaması arasında ilişki kurulabilir mi?
Aralık ayında ABD Merkez Bankası (Fed) finans krizinden beri uyguladığı sıfır faiz politikasından uzaklaştı. Artan Amerikan faizleri başka yerde yatırım yapmayı cazip olmaktan çıkaracağı için genç sanayi ülkelerinden sermaye çıkması beklenmekteydi. Nitekim Çin'in ödeme birimi Yuan bir hafta önce son beş yılın en düşük Dolar kuruna indi.
- Borsalardaki çöküşten Pekin yönetimi de sorumlu mu?
Çoğu uzmana göre: ‘Evet'. Yılbaşından bu yana Çin'de olağanüstü aşırı dalgalanma durumunda hisse senedi ticaretini otomatikman durduran bir mekanizma uygulanıyor. Bu uygulama yatırımcıyı daha da tedirgin etti. Devlet denetimindeki fonlar kanalıyla yapılan yoğun hisse senedi alımlarından amaç borsa endeksinin erimesini önlemekti. Analiz uzmanları Pekin'in piyasalara müdahale politikasının son yıllarda sıraladığı açılım hamlelerini sekteye uğratabileceği görüşündeler.
- Çin yönetimi duruma hakim olabilmek için ne yapıyor?
Çin borsa denetleme kurulunun olağanüstü toplantısında somut kararlar alınmadığı öğrenildi. Ancak büyük yatırımcıya uygulanan hisse senedi satışı yasağının uzatılması bekleniyor. Bu uygulama yaz aylarındaki ilk borsa krizi sırasında başlatılmıştı. 2015 ortalarına kadar hisse senedi fiyatları aşırı oranda artmıştı. Milyonlarca küçük yatırımcı da hisse senetlerindeki değer artışından yararlanmak istemiş ve borsada şansını deneyebilmek için borçlanmıştı. Şimdi bunun acısı çıkıyor.
