ABD için Japonya ile askeri ilişkilerin geliştirilmesi stratejik açıdan önem taşıyor. Çünkü Japonya, ABD'nin Asya'daki en sağlam müttefiklerinden. ABD medyasına sızan haberlere göre askeri işbirliğinin artırılması kapsamında Japonya'nın bölgesinde sürdürdüğü askeri tatbikatları genişletmesine olanak sağlanacak. Aynı zamanda Japonya donanmasının, ülke müdafaasına yönelik operasyonlar dışında Amerikan askeri birliklerine destek vermesinin ikili anlaşmada yer aldığı ileri sürülüyor. Ancak bunların gerçekleşebilmesi için Japonya'da anayasada değişiklikler yapılması gerekiyor. Anayasa değişikliğine ise Japon Parlamentosu'nun onay vermesi şart.
Washington'da bulunan düşünce kuruluşu Heritage Foundation'dan Bruce Klingner, ABD'nin Japonya ile askeri işbirliğini genişletme planının çok eski yıllara dayandığını belirterek şöyle konuşuyor: "ABD, Japonya'ya güvenlik politikalarında daha etkili rol oynaması yönünde baskı yaptı. Bunu sadece kendi savunması için değil, bölgesel ve küresel güvenlik ortamı için de istedi. Bu kolektif müdafaa projelerini geliştirme ve gelecekte harcamaların yüzde birinden fazlasını savunma bütçesine ayırma anlamına gelir."
Güç dengesi oluşturmak isteniyor
Washington'da bulunan bağımsız araştırma kuruluşu Wilson Center'den Shihoko Goto ise ABD'nin Ortadoğu, Avrupa ve Rusya'ya karşı Japonya'yı yanında hissetmek arzusunda olduğunu vurgulayarak, "ABD Japonya'nın ulusal ve bölgesel güvenlikte daha fazla inisiyatif almasını istiyor. Çünkü ABD hâlihazırda Ortadoğu'da, Avrupa'da ve Rusya'da etkili bir durumda. Buralarda güç dengeleri oldukça gergin. Japonya için de Kuzey Kore'de sürekli artan silahlanma bir tehdit unsuruna dönüşüyor" diye konuşuyor.
Hem Washington'da hem de Tokyo'da iki ülke arasında askeri işbirliğinin stratejik açıdan gerekli olduğu inancı hâkim. Goto, Japonya ile askeri işbirliğinin artırılmasının ABD için Asya- Pasifik bölgelerindeki etkisini güçlendirmek anlamına geleceğini, buna karşın Japonya'nın da ulusal güvenliğiyle ilgili kaygılarının ABD ile işbirliğinin artırılmasıyla asgariye ineceğini ifade ediyor.
ABD ile stratejik işbirliğine gitmek Japonya'nın elini de güçlendirecek. Özellikle sorunlu komşuları için gözdağı anlamına da gelecek. Tokyo bilhassa Çin ve Kuzey Kore'den çekiniyor. Hatta Kuzey Kore'nin nükleer silahlarla kendisine saldırmasından bile endişe ediyor. Nitekim Kuzey Kore'nin nükleer silah üretiminde tahminlerin çok ötesinde olabileceğine ilişkin haberler Amerikan medyasında dillendirilmeye başlandı.
Çin hoşnut değil
Çin ise ABD'nin bölgeye müdahalesinden rahatsız. Shiko Goto rahatsızlığın boyutunu şöyle dile getiriyor: "Çin bölgede tartışmasız en büyük güç olmak niyetinde. Dünyayı şöyle görüyor; Çin doğudaki en büyük güç. ABD ise Batı'daki en büyük güç. Çin'in penceresinden bakıldığında, bu duruma tek engel olarak Japonya görülüyor."
Uzmanlar tüm bu gelişmeler yaşanırken Japon ordusunun II. Dünya Savaşı sırasındaki acımasız tavrının unutulmaması gerektiğini söylüyorlar. O yüzden Japonya yeniden büyük bir askeri güce dönüşürken, geçmişteki agresif tutumuna dönmemesinin de yollarının aranması gerektiği uzmanların üzerinde vurgu yaptığı bir konu. Klingner, bu durumun da gözardı edilmemesi gerektiğinin altını çiziyor.
@Deutsche Welle Türkçe
Gero Schliess
