54 yıl sonra ilk kez Washington'daki Küba Büyükelçiliği binasında yeniden Küba bayrağı dalgalanmaya başlayacak. ABD Başkanı Barack Obama, temmuz başındaki tarihi açıklamasında büyükelçiliklerin açılacağını, “54 yıl önce soğuk savaşın en yoğun olduğu dönemde Amerika Birleşik Devletleri Havana'daki büyükelçiliğini kapattı. Bugün ABD'nin resmi olarak Küba ile diplomatik ilişkileri tekrar başlatma ve karşılıklı olarak büyükelçilikleri açma konusunda mutabık kaldığını duyuruyorum. Bu, Küba hükümeti ve halkıyla ilişkilerin normalleştirilmesi çabalarında ve Amerika'daki komşumuzla yeni bir sayfa açmada tarihi bir adım" sözleriyle duyurmuştu.
Bu adımın, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilere de ivme kazandırması bekleniyor. Zira Küba'da “Dolar Devrimi” başladı sayılır. Giderek daha fazla sayıda Amerikan şirketi Küba'ya yatırım yapıyor, üstelik 55 yıldır yürürlükte olan ve iki ülke arasındaki ekonomik faaliyetleri yasaklayan ambargoya rağmen.
Amerikan şirketleri yatırımlara başladı
Örneğin kısa bir süre önce ABD ile Küba arasında doğrudan telefon görüşmelerine imkân tanıyan telefon hattı çekildi. New Jersey merkezli iletişim şirketi IDT ile Küba'nın resmi iletişim şirketi Etecsa arasında anlaşma imzalandı. Netflix şirketi ise Küba'da internet üzerinden film satışı hizmeti sunmaya başladı. Büyük Amerikan bankalarının kredi kartları da bir süredir Küba'da ödeme aracı olarak kabul ediliyor.
Turizmde de adeta bir patlama yaşanıyor. İnternet üzerinden emlak kiralama şirketi Airbnb Küba'daki arzını artırmayı hedefliyor, şirketin listesinde şimdiden Küba'dan bin ev bulunuyor. Ayrıca 2016 yılının mayıs ayından itibaren de Amerikan şirketi Carnival Corporation'a ait yolcu gemilerinin Küba limanlarına demir atması bekleniyor.
Resmi olarak yolcuların, “kültürel, sanatsal, dini ve insani alışverişte bulunmak üzere” programa katıldığı açıklansa da aslında Amerikalı turistlerin Küba'ya deniz yolculuğu yapması ambargo nedeniyle yasak.
ABD merkezli “Engage Cuba” adlı örgütün başkanı James Williams, “Amerikan Kongresi'ni bir an önce Amerikalı turistlerin rahatlıkla Küba'ya grip çıkmasını ve girişimcilerin iş yapabilmesini olanaklı hale getirmeye çağırıyoruz” dedi. Williams, “Değerlerimizi savunmanın en iyi yolu Küba ve Amerikalılara eşit şekilde perspektif sağlanmasıdır” diye konuştu.
Engage Cuba'nın verilerine göre, ambargonun kaldırılması ABD'den Küba'ya mal ihracatını yılda dört milyar dolar seviyesine çıkartabilir. Hizmet ihracatının tutarının ise yılda 1 milyar 600 milyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. ABD Ticaret Bakanlığı'nın verdiği bilgilere göre, iki ülke arasındaki mal ticaretinin hacmi halihazırda 300 milyon dolar tutarında. Fakat ticari faaliyetler şu anda tek yönlü, ABD insani yardımlar kapsamında Küba'ya gıda ve tıbbi yardım malzemesi ihracatı yapıyor.
Amerikan tarım lobisi baskıyı artırıyor
Küba, yıllık iki milyar doların üzerinde tarım ürünü ithal ediyor, zira yerli üretim Küba halkının talebini karşılamaya yetmiyor. Amerikan tarım sektörü, bu piyasayı rakipleri Brezilya veya Vietnam'a kaptırmak istemiyor. Bu nedenle tarım lobisi, ambargonun kaldırılması için yoğun baskı yapıyor.
Küba uzmanı Bert Hoffmann, Küba'nın ABD ile yakınlaşmasının Küba ekonomisini canlandıracağından emin. Alman Küresel ve Bölgesel Araştırmalar Enstitüsü (GIGA) Berlin ofisi yöneticisi Hoffmann, “Wall Street, Küba ile mali işler yapmak istiyor, Orta Batı eyaletleri Cumhuriyetçileri seçse de mısır ve pirinç ihraç etmek istiyorlar” diyor. Hoffmann, “ABD muhafazakar Cumhuriyetçiler tarafından yönetilse bile artık hiç kimse Google veya Mastercard gibi şirketlerin ekonomik faaliyetlerini yasaklayamaz” değerlendirmesini yapıyor.
ABD'ye göç eden Kübalılar Küba ekonomisinin motoru durumunda. Adadaki yakınlarına döviz havaleleri yıllık iki milyar doları aşıyor. Üstelik adada iç talebin ve satın alma gücünün de artmasını sağlıyorlar.
Hoffmann'a göre, Ada'daki dolar artışı ülke için sosyal bir sınava da dönüşecek. Adaya dolar havale eden Kübalıların genelde beyaz olduğuna dikkat çeken uzman, siyahi Kübalıların bu döviz girişinden pay alamadığını belirtiyor. Hoffmann'a göre, bu dolarlar devrim sayesinde elde edilen eşitliğin hızla bozulmasına neden olabilir.
