Kuzeydoğu Suriye’de yıllardır görüşmelerden sonuç alamayan Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ile Kürt Ulusal Birliği Partileri’ne (PYNK) liderlik eden ve bölgeyi yöneten Suriye Demokratik Birlik Partisi (PYD), ABD ve Fransa himayesinde ortak bir Kürt vizyonu için anlaştıklarını duyurdu. Açıklamada, Şam yönetimine, siyasi adem-i merkeziyetçiliğin Kürtler için önemli bir talep olduğu ve hükümet sisteminin federal olması gerektiği mesajı verildi.
Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Muhammed Colani (Ahmed el Şara) ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Genel Komutanı Mazlum Abdi arasında 10 Mart’ta Şam'da imzalanan ve SDG’nin Suriye Ordusu’na katılması, Kürtlere eşit vatandaşlık ve anayasal güvenceyi de vadeden 8 maddelik anlaşma, Kürtler arası birliğe kapı aralamıştı. Yıllardır bir araya gelmelerine rağmen sonuç alamayan Eski Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani paralelinde faaliyet gösteren ENKS ile öncülüğünü PYD’nin yaptığı PYNK’li gruplar, bölgeyi ortak yönetmek için görüş birliğine vardı.
ABD-Fransa gözetiminde Şam’a mesaj
Anlaşma, yaklaşık 5 yıl süren tartışmalı görüşmelerin ardından 18 Mart’ta Suriye’nin kuzeyindeki Haseki kentindeki koalisyon güçleri üssünde, ABD'nin Suriye İşlerinden Sorumlu Temsilcisi Scott Bowles’ın katılımı ile gerçekleşti ve imzalandı. Anlaşmanın ABD’nin yanı sıra Fransa’nın himayesi, Barzani ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi'nin gözetiminde gerçekleşmesi Şam yönetimine önemli bir mesaj niteliği taşıyor.
Birleşme kararı alan iki Kürt birliği, Şam’daki yeni yönetimle müzakereler için ortak bir yol haritası hazırlanması, Kürtler arası dayanışmanın arttırılması ve merkezi yönetimle müzakerelere başlamak için ortak bir heyet oluşturulması için çalışma başlattı.
Suriye'deki yeni geçiş yönetimiyle yapılacak müzakerelerin temelini oluşturacak olan anlaşma, bölgede Kürtlerin haklarının korunması ve anayasal güvence altına alınması da dâhil olmak üzere birçok maddeden oluşuyor. Talepler konusunu kendi arasında netleştiren Kürt grupları, siyasi âdem-i merkeziyetçiliğe vurgu yaparak, federal hükümet modelini dillendirdi.
İşte o kararlar
PYD ile ENKS arasında varılan anlaşmaya göre, alınan kararlar şu başlıklar altında sıralandı:
- Şam ile müzakereleri sürdürecek ortak heyet oluşturulacak.
- Kuzey Doğu Suriye’nin adı “Rojava Özerk Yönetimi” olarak değiştirilecek ve bölge yönetimini temsil edecek bayrak, Kürdistan bölgesinde kullanılan ve tüm kürtler tarafından Kabul gören sarı-yeşil ve kırmızı renklerden oluşacak.
- Silahlı güçler birleştirilecek: Halen bölgede faaliyet gösteren YPG ile Kuzeydoğu Suriye yönetimi tarafından bölgeye alınmadığı için Irak Kürdistan bölgesinde konuşlandırılan “Roj Peşmergeleri” adıyla bilinen ENKS’ye bağlı silahlı grup, birleşecek.
- Bölgede kurulacak yönetim sistemine yönelik tartışmalar da nokta koyuldu. Bu kapsamda merkezi Şam yönetimine özerk ya da adem-i merkez olarak ifade edilen federal sistem önerilecek.
Şam’la istişare edecekler
Kuzeydoğu Suriye’de iki cephe örgütünün kendi aralarında anlaşmaları sonrası yakın zamanda bölgede geniş katılımlı “Kürt Ulusal Kongresi” düzenlemek için kapsamlı çalışma başlatıldı. Kongreye farklı siyasî taraflar, bağımsız şahsiyetler ve aydınların katılması bekleniyor. Kongrede alınacak kararlar doğrultusunda birleşik Kürt oluşumunun, bir heyetle Şam'a gitmek için hazırlık yapmaya başladığı bildirildi.
