T24 Dış Haberler
İran ve ABD, Tahran'ın nükleer programının geleceği konusundaki görüşmelerin ilk turunu bugün gerçekleştirdi. Tahran, iki ülke temsilcilerinin bugün "verimli görüşmeler" gerçekleştirdiğini ve gelecek hafta yeniden bir araya gelme konusunda anlaştıklarını açıkladı. Görüşmenin 19 Nisan'da olması bekleniyor.
ABD'nin müzakere ekibine Başkan Donald Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff başkanlık etti. İran heyetinin başında ise İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi bulunuyordu.
"Niyetimiz eşit şartlarda adil ve onurlu bir anlaşmaya varmak"
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, cumartesi günü görüşme için Umman'a vardıktan sonra yaptığı açıklamada “Niyetimiz eşit şartlarda adil ve onurlu bir anlaşmaya varmaktır. Eğer karşı taraf da aynı niyetle gelirse, müzakereler için bir yol bulmak üzere bir ön anlaşmaya varma şansımız var," dedi.
Erakçi, “Müzakereler için bir zemine çok yaklaştığımızı düşünüyorum ve önümüzdeki hafta bu zemini sonuçlandırabilirsek, uzun bir yol kat etmiş olacağız ve buna dayalı olarak gerçek tartışmalara başlayabileceğiz,” dedi.
Görüşme doğrudan mı oldu, dolaylı mı?
Görüşmeler, Trump'ın istediği gibi yüz yüze değil, İran'ın isteğiyle Umman'ın arabuluculuğunda gerçekleşti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada İran ve ABD ekiplerinin "ayrı odalarda oturduklarını" ve Umman Dışişleri Bakanı'nın iki taraf arasındaki bakış açılarını ve pozisyonları aktardığını söyledi.
Ancak İran Dışişleri Bakanı, heyetinin görüşmelerden çıktıktan sonra Orta Doğu Temsilcisi Witkoff başkanlığındaki muhataplarıyla kısa bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi.
Eski İranlı yetkililer, Tahran'ın ABD ile görüşmelerin dolayı olmasında ısrar etme sebebini açıklarken bunun "güvensizlikten" kaynakladığını söyledi. The Washington Post'un haberine göre; yüz yüze bir görüşme, İran'ın "hemen taviz vereceği" anlamına gelebilir.
Görüşmelerden beklentiler neler?
Umman'ın başkentinde bugün yapılan toplantı, İran ve ABD'nin 10 yıldan bu yana ilk kez resmen yan yana geldiği bir toplantı oldu. Ancak bu görüşmelerden beklenti düşük. Her iki tarafın yetkilileri de bu görüşmelerin, bir çözüme ulaşmak için zemin hazırlamaktan ziyade gelecekteki daha ciddi görüşmeleri olumlu yönde etkileyebileceğini ifade ediyor.
Öte yandan Trump, görüşmelerden bir sonuç çıkmaması halinde İran'a yönelik askerî harekât tehdidinde de bulunuyor.
ABD ve İsrail, İran'dan ne talep ediyor?
Trump yönetiminin İran'dan nükleer programını engellemek için tam olarak ne yapmasını istediği ise belirsizliğini koruyor. İranlı yetkililer daha fazla şeffaflık ve nükleer zenginleştirmenin sınırlandırılmasını öngören kısıtlamalara açık olduklarını söylüyor. Ancak İsrailli yetkililer İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılması çağrısında bulunuyor.
Hamaney'den uyarı
İran Dinî Lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD ile müzakerelere karşı uyaran bir başyazıyı web sitesinde yayımladı.
Başyazıda, “Tecrübeler Amerikalıların kibirli ve zorba ruhları ve karakterleri nedeniyle müzakere etmeye ve adil bir anlaşmaya varmaya istekli olmadıklarını göstermiştir” denildi.
|
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın şubat ayında yayınladığı bir rapora göre İran nükleer programının sivil amaçlı olduğu konusunda ısrar etse de ülke daha yüksek zenginleştirme seviyelerinde daha büyük miktarlarda uranyum üreterek silah sınıfına yakın uranyum zenginleştirmesini önemli ölçüde genişletti.
Görüşmelerde başka hangi konular ele alınacak?
Müzakere ekiplerinin ele alabileceği diğer konular arasında Tahran'ın bölgedeki silahlı gruplara verdiği destek ve ülkenin yerli füze üretim programı yer alıyor.
