ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Joseph Votel, Türkiye’nin itirazlarının giderilmesi için Suriye’de sahadaki ‘yaratıcı’ ortaklarıyla yeni formüller üzerinde çalıştıklarına işaret etti. Amerikalı General, Rusya’nın kuzey Suriye’de oynadığı rolden ve bunun ABD-Türkiye ilişkilerine etkisinden endişeli olduğunu vurguladı.
ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Joseph Votel ile ABD Afrika Kuvvetleri Komutanı Thomas Waldhauser, Senato’nun Silahlı Kuvvetler Komisyonu’ndaki 2019 bütçesiyle ilgili oturumda senatörlerin sorularını yanıtladılar. Ankara’nın ABD ile YPG ortaklığında kilit aktörlerden biri olarak gördüğü Votel, Türkiye ile sorulara bugüne kadar yaptığı açıklamalara kıyasla belirgin ölçüde uzlaşmacı ve yapıcı yanıtlar vermesi dikkat çekti. Yine de Afrin’de Türkiye’nin sürdürdüğü Zeytindalı Operasyonu’nun uzun vadeli etkilerinden endişeli olduğunu söylemeyi ihmal etmedi.
Çoğunluğu ABD’nin gerçek anlamda bir Suriye politikası olmamasını eleştiren senatörler Votel’i özellikle ABD’nin Esad rejimine bakışı konusunda sıkıştırdı. Senatör Linsey Graham’ın ısrarlı soruları karşısında Votel, Suriye’deki iç savaşı Esad’ın kazandığı yönündeki tespitini paylaşmak durumunda kaldı.
İşte oturumdaki soru-cevap bölümünün önemli bölümleri:
Afrin'in uzun vadeli etkisinden endişeliyim
Senatör Jack Reed: Suriye’de birlikte savaştığımız Kürtler şu anda Afrin’e yönelmiş durumda. Bir Suriye stratejimiz olduğunu düşünmüyorum. SDG ile birlikte fiilen ülkenin bölünmesine göz mü yumacağız?
General Votel: Biliyorsunuz biz Afrin’de görev yapmıyoruz. Ortağımız Suriye Demokratik Güçleri bizim oraya müdahil olmadığımızı ve olma niyetimizin de olmadığını anlıyor. Endişemiz Afrin’deki faaliyetin DEAŞ karşıtı faaliyetlerimiz açısından dikkat dağıtan bir unsur olması. Bu konuyu çözmeye çalışıyoruz. Sahada DEAŞ’a odaklanmamızı sağlayacak yaratıcı insanlar ve ortaklarla çalışıyoruz. Ancak yine de bunun uzun vadeli etkileri açısından endişeliyim.
Senatör Jack Reed: Kürtlerin kademe kademe DEAŞ ile mücadeleyi bırakıp kardeş güçlerini korumak için Afrin’e gitmesinden endişeli misiniz?
General Votel: Bu durumun gerçekleştiğini zaten görüyoruz.
"Muhaliflerin Esad'ı yenme ihtimali yok"
Senatör Lindsey Graham: Suriye’de Esad’la savaşacak güvenilir muhalif güçler kaldı mı?
General Votel: Benim bildiğim kadarıyla kalan muhalifler sadece Şam çevresinde, Guta’da ve İdlib’de. Bu alanlarda hala belli ölçüde toprak kontrol ediyorlar dolayısıyla da rejim için bir tehlike oldukları söylenebilir.
Senatör Linsey Graham: Suriye’de savaşı kim kazanıyor?
General Votel: İç savaş perspektifinden bakarsanız rejimin yükselişte olduğu görülüyor.
Senatör Linsey Graham: Bahsettiğiniz muhalif güçlerin önümüzdeki dönemde Esad rejimini yenme ihtimali var mı?
General Votel: Benim değerlendirmem bu yönde değil.
Senatör Linsey Graham: İran Esad’a yardım ediyor mu? Rusya Esad’a yardım ediyor mu?
General Votel: İran uzun bir süredir rejimin kilit bir destekçisi oldu. Ruslar da rejimin kilit destekçisi.
"Esad rtejimi yükselişte"
Senatör Linsey Graham: Suriye’deki iç savaşı Esad’ın kazandığını söylemek çok güçlü bir yorum mu olur?
General Votel: Bunun çok güçlü bir yorum olacağını düşünmüyorum. Rejim yükselişte olduğunu ortaya koydu.
"ABD politikasının Esad'ın gitmesi yönünde olup olmadığını bilmiyorum"
Senatör Linsey Graham: Bizim ABD olarak politikamız hala Esad’ın gitmesi gerektiği yönünde mi?
General Votel: Şu noktada politikamızın bu olup olmadığını bilmiyorum. Bizim görevimiz DEAŞ ile mücadele.
Senatör Linsey Graham: Eğer bu bölgeden sorumlu komutan olarak bu sorunun yanıtını siz bilmiyorsanız kimse bilmiyordur. Bu da İran’ın, Rusya’nın ve Esad’ın savaşı kazandığı anlamına gelmez mi?
General Votel: Bu alanda İran etkisini görmeye devam edeceğimiz anlamına gelir. İran açısından bakıldığında Lübnan Hizbullah’ını daha büyük ölçüde destekleyebilecek bir pozisyonda olmaları ve dolayısıyla da İsrail’e büyük bir tehdit oluşturmaları anlamına gelir.
Senatör Linsey Graham: İran ve Rusya’ya karşı savaşmanın sizin görev tanımınız içinde olmadığını söylüyorsunuz. Olmalı mı?
General Votel: Eğer ABD’nin başını çektiği koalisyon böyle bir karar alırsa biz bunu uygularız.
"Türkiye ile çatışmasızlık hattı iyi işliyor"
Senatör Elizabeth Warren: Suriye’de çok karmaşık bir denklem içinde görev yapıyorsunuz. Ruslar var, Türk askerleri var. Bu güçlerle çatışmayı engellemek için ne yapıyorsunuz?
General Votel: Rusya ile uzun zamandır çatışmasızlık hattını işletiyoruz. Bu hat günde bir kaç kez işliyor. Şimdi benzer bir hattımız kuzeyde Türk ortaklarımızla da var. Böylece ortaklarımızın bizim ne yaptığımızdan haberi oluyor ve gerilimi arttıracak olasılıkları en aza indirgemiş oluyoruz. Türkiye bir NATO müttefiki. Türkiye ile ilişkimize büyük değer veriyoruz. DEAŞ karşıtı mücadele uzun zamandır çok iyi bir ortak oldular. Sınırlarında terörizmden kaynaklı meşru güvenlik kaygıları olduğunun farkındayız. Bu elbette aramızda biraz gerilime neden oldu ama şu anda büyük ölçüde diplomatik kanallardan bunun giderilmesi için çalışıyoruz. Askeri kanaldan çalışmalar da var. Burada dikkat çekmek istediğim şey Rusya’nın oynadığı rol. Hem kundakçı hem itfaiyeci rolüne soyunarak bölgede ortaklarımızla aramızda tansiyonu kışkırtıyor. Rusya’nın kuzey Suriye’de oynadığı rolden ve bunun bizim Türkiye ile ilişkilerimiz üzerindeki etkisinden endişeliyim.
"Kendi aramızda çatışmayı körüklersek çözümü zor olur"
Senatör Tim Kaine: DEAŞ ile mücadelemiz etkilenmeden NATO müttefikimiz Türkiye’nin kaygılarını giderecek bir yol bulabilecek miyiz?
General Votel: Belirttiğim gibi diplomatik görüşmeler sürüyor. Bunların detayına giremem. Türkiye bizim desteğimize sahip. Güvenlik kaygılarını anlıyoruz. Ortağımız SDG ile ilişkimiz konusunda Türkiye’ye olabildiğinde şeffaf davranıyoruz. SDG yarısı Kürt yarısı Arap olan bir güç. DEAŞ ile mücadelede çok etkin bir güç oldular ve kurtarılan bölgelerin istikrar sürecinde önemli rol oynamaya devam ediyorlar. Bu meseleyi aşmak için Türkiye ve diğer koalisyon ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. Orada son derece karmaşık bir demografik yapı var. Bu meselenin çözülmesi için sahada çok yakın bir çalışma şart. Ama bence en önemli şey iyi bir iletişim. Tansiyonu düşürmek için şu anda işlettiğimiz bir mekanizma var. Amacımız çatışmaya dönüşebilecek durumları önlemek. Kendi aramızda çatışmayı körüklersek bunu çözmek son derece zor olur.
