M-Pesa adlı mobil cüzdan uygulaması tam bir başarı öyküsü ürünü. Afrika kıtasından çıkan bu fikir şu anda Afganistan’dan Romanya’ya kadar çok geniş bir coğrafyada, yeni nesil cep telefonları ile tabletlerde kullanıcılara hizmet veriyor. Ancak bu icat yedi yıllık ve meraklıları geçen zaman zarfında Afrika’nın dünyaya sunacağı diğer yeniliklerin beklentisi içindeler. Deutsche Welle’nin Bonn’daki merkezinde gerçekleştirilen, DW Global Media Forums konferansında bu konu da tartışıldı.
Afrikalı bilgisayar programcılarının yıldızı ileride hangi alanda parlayacak? Mobil sağlık hizmeti uygulamalarında olabilir belki. Özellikle hastane eksikliği yaşanan bölgelerde, akıllı telefon ve tabletlere yüklenen tıp aplikasyonları ya da artık demode olmaya yüz tutmuş olan kısa mesaj servisleri büyük önem kazanıyor. Henüz yeni anne olan Tanzanyalı Melisa Ali de "Sağlıklı Bebek" adlı Afrika kıtasının en büyük mobil sağlık hizmetinin 400 bin abonesinden biri:
Melisa Ali, "Kısa mesajla gelen bilgiler sayesinde bebeğime en iyi nasıl bakabileceğimi öğrendim. Eşim önce üye olmuştu, onun sayesinde haberim oldu ve doğumdan sonra hemen ben de abone oldum" dedi.
Melisa Ali’nin yararlandığı bu uygulama kısa mesaj üzerinden abonelerine çocuk bakımı, annelik ve benzeri konularla ilgili önemli bilgiler aktarıyor. Hem de kullanıcıların kişisel özelliklerine uygun olarak. Sistem, "Text to Change" adlı sosyal çalışmaları ile tanınan, merkezi Amsterdam kentindeki bir şirket tarafından işletiliyor. Şirketin kurucusu Bas Hoefman geliştirdikleri bir platform sayesinde interaktif kısa mesaj kampanyalarını yönettiklerini belirterek, “Sağlıklı Bebek” adli uygulama ile ilgili olarak şunları söyledi: "Bu uygulama büyük bir ortaklığın ürünü. Tanzanya Saglik Bakanlığı içerikleri hazırlıyor. Ayrıca çok sayıda organizasyonun, bu uygulamanın başarısında payı var."
Her uygulama başarılı olamıyor
Ne yazık ki bu sistemin başarısı bir istisna. Afrika’da, Kenya, Nijerya, Gana gibi ülkelerde geliştirilen uygulamaların büyük çoğunluğu başarılı olamıyor. Vodafone Enstitüsü’nden Toplumbilimci Julia Manske, Kenya’nın başkenti Nairobi’deki teknoloji merkezini ziyaret etmiş biri olarak, "Kaliforniya Eyaleti'ndeki dünyaca ünlü teknoloji merkezi Silicon Vadisi ile kıyaslandığında Nairobi’de, arka planda destek sağlayacak üniversitelerin ve bu işten elde ettikleri servetlerini yine bu alana yatıracak girişimcilerin eksik olduğunu görüyoruz. İyi birkaç iş çıkarmak için önce çok sayıda başarısızlığı yaşamak gerekiyor" ifadelerini kullandı.
İkinci bir M-Pesa başarısını yaşamak için daha çok mu bekleyeceğiz öyle ise? Manske’ye göre bu o kadar da zaman almayabilir. Buna örnek olarak da yine Afrika’da geliştirilen ve "Brck" adı verilen bir cihazı örnek veriyor. Sözkonusu cihazın marifeti büyük. Kıta üzerinde nerede olunursa olunsun, taşındığı her yerde internet erişimi sağlıyor. Yeni geliştirilen bir uygulama ise iş arayanlar için geliştirilmiş ve M-Pesa gibi unu Afrika’yı aşabilir.
