Hatice Kamer
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) belgelerin iki gün geciktiği gerekçesiyle Roboski davasını reddetme kararından büyük hayal kırıklığına uğradıklarını söyleyen aileler basın açıklaması yapmaya hazırlanıyor.
Telefonla konuştuğumuz, bombardımanda hayatını kaybeden 12 yaşındaki Erkan Encü'nün annesi Felek Encü, bu karar ile ilk gün hissetiği acının aynısını yaşadığını söyledi. Kararı duyduğu andan itibaren anlatılmaz bir üzüntü içinde olduğunu ekleyen Encü, "Olayı duyduğum gün ne hissettiysem şimdi yine aynı acıları yaşıyorum. Biz böyle bir karar beklemiyorduk. Acılarımızı birazcık azaltacak bir karar çıkar diye umuyorduk. Çok üzgünüm, çok şaşkınım. Tamamen umudumu kaybettim" dedi.
AİHM dün, Roboskili ailelerin başvurusunu avukatların eksik belgeleri iki gün geç yollaması nedeniyle kabul edilemez bulduğunu açıklamıştı. Bu karar ile AİHM'e başvuru imkanı da ortadan kalkmış oluyor. Ailelerin hukuki bir süreç başlatabilmek için tek şansı, yeni bir soruşturma açılması.
"Başvuru bir kabul edilemezlik kararı ile reddedildi"
Diyarbakır Barosu da AİHM kararına karşı kampanya başlatacak. Diyarbakır Barosu Başkanı Ahmet Özmen bir basın açıklaması yaparak, İnsan Hakları Mahkemesi adını taşıyan bir mahkemenin verdiği bu kararın adil olmadığını söyledi:
"Bu kararı doğru bulmuyor, vicdanen, ahlaken, hukuken ciddi eleştirilere tabi tuttuğumuzu bilinmesini istiyoruz. Başvuru bir kabul edilemezlik kararı ile reddedildi. Yani ön incelemede başvurunun esasının inecelenmesine geçilmeden bir usuli noksan üzerinden kabul edilemez kararıyla reddedildi. Tüm dünyanın bildiği ve savaş uçaklarıyla 34 sivil masum insanın katline sebep olan bir olayda bir usuli eksikliğin bu 34 canın önüne konması, yaşam hakkının esastan incelenmesine geçilmemesini biz hukuken, ahlaken, vicdanen doğru bulmuyoruz.
"Diyarbakır Barosu olarak da bu 34 canımızla ilgili başvurunun reddedilmesine ilişkin bir kampanya yürüteceğimizi duyuruyoruz."
"Bu bir insanlık suçu ve zaman aşımına tabi değil"
Özmen, kabul edilemezlik kararı sonrasında şu an için hukuken herhangi bir başvuru yolu kalmadığını söyledi ve şöyle sürdürdü:
"Ama bize göre bu bir insanlık suçu ve zaman aşımına tabi değil. Dolayısıyla iç hukukta yürütülecek yeni bir soruşturma ve merhale neticesinde bir sonuca ulaşılması ve ya sonuca ulaşılamaması halinde tekrar AİHM sürecinin canlandırılabilmesi mümkün olabilir."
"Avukat hatalı ama AİHM ders verme, cezalandırma yeri değil"
İnsan Hakları hukuku uzmanı Kerem Altıparmak sosyal medya hesabından AİHM kararını eleştirdi. Altıparmak, başvurucuların avukatlarının AİHM'e süresinde başvurduğunu, ancak mahkemenin başvuruda gördüğü üç eksikliğin tamamlanmasının istediğini belirterek şöyle sürdürdü:
"AİHM, başvurucuların her birinin ve avukatlarının bilgilerinin ayrı ayrı ve düzgün doldurulmadığı; Kararın aslı ve onaylı örneklerinin sunulmadığı; bazı başvurucuların vekaletlerinin eklenmediğini saptayarak tamamlanmasını istemiş. Başvurucu avukatı eksik belgeleri 15 günlük sürede değil, 17 günde iletmiş ve ek olarak sağlık raporunu sunarak gecikmeyi belgelendirmiş."
Altıparmak, burada avukatın hatalı olduğunu ama AİHM'nin avukatlara ders verme, cezalandırma yeri değil, insan hakları mağdurlarının mağduriyetlerinin giderildiği bir yer olarak kurulduğunu hatırlatarak kararı eleştirdi.
Ne olmuştu?
28 Aralık 2011 gecesi Şırnak'ın Uludere ilçesine bağlı Ortasu (Kürtçe adıyla Roboski) köyünde 28'i aynı aileden 34 köylü, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait F-16 savaş uçakları ile yapılan hava bombardımanda hayatını kaybetmişti.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, "taksirle ölüme sebebiyet vermekten dolayı" açılan Roboski soruşturma dosyası hakkında 11 Haziran 2013'te görevsizlik kararı vermiş, dosyayı Genelkurmay Askeri Savcılığı'na gönderilmişti.
Genelkurmay Askeri Savcılığı ise dosya ile ilgili olarak 7 Ocak 2014'te takipsizlik kararı verdi. Roboski ailelerinin avukatlarının itirazı ise reddedildi.
Roboskili aileler 18 Temmuz 2014'te Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvuru yaptı, Anayasa Mahkemesi, tespit edilen eksikliklerin tamamlanmasını istedi ancak başvuru, "eksikliğin süresinde giderilmemesi" nedeniyle reddedildi.
23 Ağustos 2016'da HDP Şırnak milletvekili Ferhat Encü aileler adına bizzat AİHM'e başvuruda bulunmuştu.