Alman Der Spiegel dergisi, 100 yılın en iyi 100 romanı seçti: Zülfü Livaneli'nin "Engereğin Gözü" romanı da listede!

Konusu

Romanda İstanbul'da çalışmaya başlayan bir Alman tarihçi, İstanbul Üniversitesi arşivinde bulduğu belgeleri inceler. Bir harem ağasının el yazmaları olan bu belgeler, onu yazan harem ağasının başından geçenleri anlatmaktadır. Köle tüccarları tarafından çölde yakalanıp İstanbul'a getirilen Habeş Süleyman, yolda hadım edilmiş ve köle pazarında saraya satılmıştır. Köle, sarayda harem ağası konumuna yükselir.

Harem ağasının büyük bir sadakatle bağlı olduğu padişah, tahtından indirilip bir harem dairesine bir kadınla birlikte kapatıldığında harem ağası, efendisinin yemek ve isteklerini karşılamakla görevlendirilir. Habeş Süleyman efendisine hizmet ederken kendisini basit ve değersiz bir köle olarak görmekle kraliyet ailesine denk birisi olarak görmek arasında gidip gelir. Öte yandan iktidar hırsına kapılmış Valide Sultan, oğlu gönlünü bir kadına kaptırdığı için saraydaki hakimiyetini kaybetmekten korkarak oğlunun yerine yedi yaşındaki torununu tahta geçirir. Ancak torununun kendisi yerine annesinin sözünü dinlediğini görünce onu öldürmeyi dener, başaramaz ve girişiminin cezasını yeniçeriler tarafından öldürülmekle öder.

Kapatıldığı harem odasında ölüm korkusuyla yaşayan eski padişaha saraydaki haberleri ileten harem ağası ona, eğer isterse iktidarı tekrar eline alabilmesi için Osmanlı tahtında oturan oğlunu öldürebileceğini bildirir. Padişah ise bu vicdansızlığı yapamayacağını söyleyerek kendi ölümü pahasına oğlunu yaşatmaya karar verir. 

Der Spiegel dergisinin seçkisi şöyle:

1. Virginia Woolf: Bayan Dalloway (Büyük Britanya, 1925)
2. André Gide: Kalpazanlar (Fransa, 1925)
3. Ernest Hemingway: Güneş de Doğar (ABD, 1926)
4. Isaak Babel: Kızıl Süvariler (SSCB, 1926)
5. Marcel Proust: Yakalanan Zaman (Fransa, 1927)
6. Nella Larsen: Passing (ABD, 1929)
7. William Faulkner: Ağustos Işığı (ABD, 1932)
8. Louis-Ferdinand Céline: Gecenin Sonuna Yolculuk (Fransa, 1932)
9. André Malraux: İnsanlık Durumu (Fransa, 1933)
10. Bruno Schulz: Tarçın Dükkânları (Polonya, 1934)
11. F. Scott Fitzgerald: Müşfikti Gece (ABD, 1934)
12. Djuna Barnes: Nightwood (ABD, 1936)
13. Halldór Laxness: Dünyanın Işığı (İzlanda, 1937-40)
14. Jean-Paul Sartre: Bulantı (Fransa, 1938)
15. Georges Simenon: Venedik Treni (Belçika, 1938)
16. James Joyce: Finneganın Vahı (İrlanda, 1939)
17. Albert Camus: Yabancı (Fransa, 1942)
18. Jorge Luis Borges: Ficciones (Arjantin, 1944)
19. Ivo Andrić: Drina Köprüsü (Yugoslavya, 1945)
20. Primo Levi: Bunlar da İnsan mı? (İtalya, 1947)
21. Nagib Machfus: Midak Sokağı (Mısır, 1947)
22. Raymond Queneau: Biçem Alıştırmaları (Fransa, 1947)
23. Anthony Powell: Eğitim Meselesi (Büyük Britanya, 1951)
24. Natalia Ginzburg: Bütün Dünlerimiz (İtalya, 1952)
25. Simone de Beauvoir: Mandarinler (Fransa, 1954)
26. J.R.R. Tolkien: Yüzüklerin Efendisi (Büyük Britanya, 1954/55)
27. Patricia Highsmith: Yetenekli Bay Ripley (ABD, 1955)
28. Vladimir Nabokov: Lolita (ABD, 1955)
29. James Baldwin: Giovanni’nin Odası (ABD, 1956)
30. Jack Kerouac: Yolda (ABD, 1957)
31. Chinua Achebe: Her Şey Dağılıyor (Nijerya, 1958)
32. Giuseppe Tomasi di Lampedusa: Leopar (İtalya, 1958)
33. Richard Yates: Hayallerin Sonu (ABD, 1961)
34. Abe Kōbō: Kum Kadın (Japonya, 1962)
35. Doris Lessing: Altın Defter (Rodezya, 1962)
36. Giorgio Bassani: Finzi-Contini’nin Bahçesi (İtalya, 1962)
37. John le Carré: Soğuktan Gelen Casus (Büyük Britanya, 1963)
38. Sylvia Plath: Sırça Fanus (ABD, 1963)
39. Clarice Lispector: G.H.’nin Çilesi (Brezilya, 1964)
40. Thomas Pynchon: 49 Numaralı Parçanın Nidası (ABD, 1966)
41. Jean Rhys: Geniş Sargasso Denizi (Dominika, 1966)
42. Mihail Bulgakov: Usta ve Margarita (SSCB, 1967)
43. Tove Ditlevsen: Kopenhag Üçlemesi (Danimarka, 1967-1971)
44. Gabriel García Márquez: Yüzyıllık Yalnızlık (Kolombiya, 1967)
45. Imre Kertész: Kadersizlik (Macaristan, 1975)
46. Alexander Sinowjew: Esneyen Doruklar (SSCB, 1976)
47. Italo Calvino: Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu (İtalya, 1979)
48. José Saramago: Alentejo’da Umut (Portekiz, 1980)
49. Vassili Grossman: Yaşam ve Yazgı (SSCB, 1980)
50. Pramoedya Ananta Toer: İnsanların Bu Dünyası (Endonezya, 1980)
51. Umberto Eco: Gülün Adı (İtalya, 1980)
52. Salman Rushdie: Geceyarısı Çocukları (Hindistan, 1981)
53. John Updike: Tavşan Zengin Oldu (ABD, 1981)
54. Octavio Paz: Sor Juana Inés de la Cruz – veya: İnancın Tuzakları (Meksika, 1982)
55. Fernando Pessoa: Huzursuzluğun Kitabı (Portekiz, 1982)
56. Isabel Allende: Ruhlar Evi (Şili, 1982)
57. Maryse Condé: Segu Toprak Surlar (Guadeloupe, 1984)
58. Don DeLillo: Beyaz Gürültü (ABD, 1985)
59. Toni Morrison: Sevilen (ABD, 1987)
60. Haruki Murakami: İmkansızın Şarkısı (Japonya, 1987)
61. Nicholson Baker: The Mezzanine (ABD, 1988)
62. António Lobo Antunes: Kervanların Dönüşü (Portekiz, 1988)
63. Zülfü Livaneli: Engereğin Gözü (Türkiye, 1996)
64. Mircea Cărtărescu: Orbitor (Romanya, 1996)
65. Arundhati Roy: Küçük Şeylerin Tanrısı (Hindistan, 1997)
66. Anne Carson: Kırmızının Otobiyografisi  (Kanada, 1998)
67. Per Olov Enquist: Kraliyet Doktorunun Ziyareti (İsveç, 1999)
68. John Maxwell Coetzee: Utanç (Güney Afrika, 1999)
69. Philip Roth: İnsan Lekesi (ABD, 2000)
70. Jonathan Franzen: Düzeltmeler (ABD, 2001)
71. Mo Yan: Sandal Ağacı Cezası (Çin, 2001)
72. Amos Oz: Aşk ve Karanlık (İsrail, 2002)
73. Norman Manea: Holiganın Dönüşü (Romanya, 2003)
74. J.K. Rowling: Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldaşlığı (Büyük Britanya, 2003)
75. Roberto Bolaño: 2666 (Şili, 2004)
76. Kazuo Ishiguro: Beni Asla Bırakma (Büyük Britanya, 2005)
77. Péter Nádas: Paralel Öyküler (Macaristan, 2005)
78. Joan Didion: O Yılın Büyüsü (ABD, 2005)
79. Ngũgĩ wa Thiong’o: Kargalar Efendisi (Kenya, 2006)
80. Cormac McCarthy: Yol (ABD, 2006)
81. Liu Cixin: Üç Cisim Problemi (Çin, 2008)
82. Annie Ernaux: Seneler (Fransa, 2008)
83. Marie NDiaye: Üç Güçlü Kadın (Fransa, 2009)
84. Karl Ove Knausgård: Kavgam (Norveç, 2009)
85. Michel Houellebecq: Harita ve Topraklar (Fransa, 2010)
86. Elena Ferrante: Benim Olağanüstü Akıllı Arkadaşım (İtalya, 2011)
87. Chimamanda Ngozi Adichie: Amerikana (Nijerya, 2013)
88. Kamel Daoud: Meursault Soruşturması (Cezayir, 2013)
89. Olga Tokarczuk: Yakup’un Kitapları (Polonya, 2014)
90. Mathias Énard: Pusula (Fransa, 2015)
91. Hanya Yanagihara: Değersiz Bir Hayat (ABD, 2015)
92. Adania Shibli: Küçük Bir Ayrıntı (İsrail/Filistin, 2017)
93. Tsitsi Dangarembga: Hayatta Kalmak (Zimbabve, 2018)
94. Rachel Cusk: Övgü (Büyük Britanya, 2018)
95. Sally Rooney: Normal İnsanlar (İrlanda, 2018)
96. Hervé Le Tellier: Anomali (L’Anomalie) (Fransa, 2020)
97. Mohamed Mbougar Sarr: İnsanların En Gizli Hatırası (Senegal, 2021)
98. Han Kang: Veda Etmiyorum (Güney Kore, 2021)
99. Hernán Díaz: Trust (ABD, 2022)
100. Ocean Vuong: Mutluluk İmparatoru (The Emperor of Gladness) (ABD, 2025)