Frank Witzel haberi duyduğunda şaşkınlığını gizleyemedi. 2015 Alman Kitap Ödülü’nü favori olarak gösterilen Jenny Erpenbecks’in mültecileri anlatan romanı “Gitmek, Gittiler, Gitmişlerdi” kazanmadı. Jüri, yılın kitap ödülünü Frank Witzel’in “Kızıl Ordu Fraksiyonu’nun 1969 Yazında Manik-Depresif Bir Genç Tarafından Yaratılışı” adını taşıyan eserine verdi.
Doksan dokuz bölümden oluşan, yaklaşık bir kilo ağırlığındaki kitap, kısa portrelerden biyografilere, diyaloglardan sorgulara, gerçeklerle bezenmiş kuruntulara kadar farklı metinlerden oluşuyor. Wiesbaden’da 1955 yılında dünyaya gelen yazar ve müzisyen Frank Witzel, 15 yıl üzerinde çalıştığı kitabında eski Almanya’yı yeni bir bakış açısı ile ele alıyor.
Alman zihniyetinin tarihi
Witzel’in romanının kahramanı 1969 yılının yazında 13 yaşına basan, aslında anlaması çok da zor olmayan Wiesbaden’ın Biebrich semtindeki dünyayı anlamaya çalışan bir genç. Romanın kahramanı, logosunu semtteki spor kulübünden kopyaladıkları, pop müzik hakkında tartışmalar yürüttükleri, çalıntı otomobillerle çevrede dolaştıkları ve yakınlarındaki büfeyi su tabancasıyla soyma planları yaptıkları “Kızıl Ordu Fraksiyonu” adını verdiği bir çete kuruyor.
Bu genç, bir gün televizyon izlerken gerçek mermilerle ateş eden rakip bir çetenin varlığından haberdar oluyor. Kafasında Kızıl Ordu Fraksiyonu gerçekliğini yeniden sorgulayan genç, kendi yarattığı hayal dünyasında, derin anlamlar taşıyan Beat müzik ile yaşamaya başlıyor. Ancak bu çok uzun sürmüyor ve tedavisi için yoğun çaba harcayan Dr. Maerklin ve Fleischmann’ın görev yaptığı bir sanatoryuma gönderiliyor.
Alman Kitap Ödülü jürisi Frank Witzel'in eserini “kelimenin tam anlamıyla olağanüstü bir roman kurgusuna sahip” olarak nitelendirdi. Zira kitap taşralı bir gencin yetişkin olmasının hikâyesiyle birlikte savaş sonrasında üzerindeki tozu atmaya başlayan Federal Almanya Cumhuriyeti’nin siyasi uyanışını ele alıyor. Hayaller aracılığı ile dünyayı anlamaya çalışan ve eski Federal Almanya’nın inanılmaz ölçüde komik zihniyetini anlatan kitap okuyucuda hayranlık uyandırıyor. Ancak kitabı iyice anlamak için belki de birkaç kere okumak gerekiyor.
Her açıdan ödüle layık
Jüri ödülü verirken “hayaller ve espriyle karışık, cesur ve yakın tarihten genel bir görünüm sunan kitabın Alman edebiyatında benzeri yok” değerlendirmesinde bulundu.
Almanca yazılan en iyi romana verilen Alman Kitap Ödülü sahibine Frankfurt Kitap Fuarı’nın açılışı için düzenlenen törende takdim ediliyor. Toplam 37 bin 500 euro tutarında olan ödülün 25 bin eurosu ödülü kazanana, 2 bin 500’er euro ise finale kalan beş yazara veriliyor. Alman Yayıncılar Birliği tarafından verilen ödül, Almanca yazan yazarlara ülke sınırları dışında dikkati çekmeyi hedefliyor.
199 yeni çıkan romanı değerlendiren bağımsız jüri, Frank Witzel’in “Kızıl Ordu Fraksiyonu’nun 1969 Yazında Manik-Depresif Bir Genç Tarafından Yaratılışı” (Matthes&Seitz) adlı kitabının yanı sıra şu romanları ödüle layık gördü:
Jenny Erpenbeck “Gitmek, Gittiler, Gitmişlerdi” (Knaus Yayınevi), Rolf Lappert “Kış Hakkında” (Carl Hanser), Inger-Maria Mahlke “Nasıl İsterseniz” (Berlin Yayınevi), Ulrich Peltzer “Daha İyi Bir Hayat” (S. Fischer) ve Monique Schwitters “Tek Taraf” (Droschl).
@ Deutsche Welle Türkçe
Silke Bartlick
