Katar’ın ev sahipliğini yaptığı 2022 Dünya Kupası, dünyanın dört bir yanında büyük bir ilgiyle izlenirken, dünyanın belki de en popüler sporu olan futbol için neden Amerikalıların ‘football’ yerine ‘soccer’ demesi zaman zaman tartışma konusu oluyor.
Euronews'in aktardığına göre, İngiltere’de günlük dilde daha çok “football” kullanılırken, Amerikan İngilizcesinde "soccer" deniliyor ve Amerikalılar da çoğunlukla bu ifadeyi kullanıyor. ABD ve İngiltere’de bu spor için farklı ifadelerin kullanılmasının belki de en önemli nedeni futbolun iki ülkede de yıllar içinde farklı bir şekilde gelişmesi.
Futbol tipi spor oyunlarının tarihçesi yüzyıllara dayanıyor. Ancak bizim anladığımız anlamda futbolun tarihçesi 1863 yılında İngiltere’de Futbol Federasyonu’nun futbol ile ilgili kuralları yazılı bir şekilde belirlemesine kadar gidiyor.
Ülkede o zamanlar futbol en fazla oynanan oyun olarak ortaya çıkarken, ilk kez yatılı okullarda oynamaya başlanan ve oyuncuların bir topu alarak ok atmak için hedefe doğru koştukları rugby futbolu da yine en popüler sporlar arasında yer alıyor.
Britannica'ya göre 1880’li yıllarda iki sporun da popüler olduğu Oxford Üniversitesi’nde gençler, rugyb futbolunu, “rugger”, ayak futbolunu ise “assoccer” diyerek dil bilimi açısından bir tür kısaltma yoluna gidiyor.
Futbol yani ‘soccer’ daha sonra üniversite kampüslerinin dışında da çok sevilince, “soccer” Büyük Britanya’da takma adın ötesine bir türlü geçemiyor. 20 yüzyıla gelindiğinde rugby futbolu daha çok rugby olarak anılmaya başlarken, “association football” tanımlamasının yerine footboll (ayak topu) denmeye başlanıyor.
ABD'de neden farklı bir yol izliyor
Bu arada ABD’de 19. yüzyılın sonlarında popüler olan yeni bir spor ise hem rugby’nin hem de association football oyununun unsurlarını aynı anda içermeye başlıyor.
Bu yeni spora ise Amerikalılar ilk başta “gridiron football” adını verirken, yıllar geçtikçe “gridiron” kullanılmadan sadece bu spor için “football” denmeye başlanıyor.
ABD Futbol Federasyonu oyuncuları ise giderek kendi yaptıkları spora “football” yerine “soccer” demeyi tercih ediyor.
1910’lı yıllarda kurulan ABD Futbol Federasyonu ise 1945 yılına gelindiğinde ismini “United States Soccer Football Association” olarak değiştiriyor.
Daha sonraki yılarda ise “Football”u çıkartıp, sadece “Soccer”ı kullanmaya başlayınca artık bu tanımlama takma isim olmaktan çıkıyor, ABD’de resmi olarak herkesin kullandığı spor türü haline geliyor.
ABD dışında, Kanada, Güney Afrika ve Avustralya’da da “football” yerine “soccer” demeyi tercih eden ülkeler arasında yer alıyor.
