Altı hafta sonra Avrupa Parlamentosu seçimleri yapılacak. Alman Anayasa Mahkemesi, şimdiye kadar seçimlerde oy kullanmalarına izin verilmeyen, kendilerine vasi atanmış kişilerin oy kullanabilmesinin önünü açtı.Almanya'da Federal Anayasa Mahkemesi, kendilerine mahkemece vasi atanmış kişilerin 26 Mayıs'ta düzenlenecek Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanabileceklerine hükmetti.
Ocak ayında Anayasa Mahkemesi, mahkemece vasi tayin edilmiş zihinsel engelli ya da psikolojik rahatsızlığı bulunanlara oy kullanma yasağının Anayasa'ya aykırı olduğu kararına varmıştı. Yargıçlar karara gerekçe olarak, yasağın eşitlik ilkesine aykırı olmasını gösterdi. Oy kullanmaktan menin sadece "kişiye vasi atanmış olmasına" dayandırılamayacağını belirtti. Mahkeme bunun sadece belirli durumlarda; örneğin, kişinin engeli ya da hastalığının siyasi fikir oluşturma ve tartışmaya imkan vermediği durumlarda kabul edilebileceğini vurguladı.
Karar son derece açık olmasına rağmen kararın hangi tarihten itibaren uygulamaya geçirileceğine dair belirsizlik vardı. Bu son açıklanan karar da Alman Yeşiller, Sol Parti ve Hür Demokrat Parti'nin (FDP) Anayasa Mahkemesi'ne acil karara bağlanma başvurusu neticesinde alındı. Sosyal Demokrat Parti ile Hristiyan Birlik partilerinin meclis grupları bu yöndeki bir yasa değişikliğinin seçimlere kısa bir süre kala hazırlıklara müdahale anlamına geleceğini savunuyor. Ancak muhalefet partileri söz konusu kişilerin seçmen listelerine alınmasının halihazırda mümkün olabileceği görüşünde.
Eyalet seçimlerinde mümkündü
Almanya'da bu kararın etkilediği kendisine mahkemece vasi atanmış 82 bin kişi bulunuyor. Bu kişiler yaklaşık altı hafta sonra ilk kez oy kullanabilecekler. Bunun yanı sıra ilk kez suç işlemiş ancak cezai ehliyeti bulunmayan ve hastanede tedavi gören yaklaşık 3 bin kişi de oy kullanabilecek.
Şimdiye kadar benzer durumda olan kişiler sadece eyalet ve mahali idareler seçimlerinde ve sadece bazı eyaletlerde oy kullanabiliyordu. Kuzey Ren-Vestfalya ve Schleswig-Holstein'da buna ilk kez 2017'de, Brandenburg, Bremen ve Hamburg'da da 2018'de gerekli düzenlemeler yapılarak buna imkan tanındı. Anayasa Mahkemesi kararının ardından şimdi kalan diğer tüm eyaletklerde de ilgili düzenlemelerin yapılarak buna imkan tanınması gerekiyor.
Alman hükümetine engelli hak ve sorunları konusunda danışmanlık yapan 54 yaşındaki hukukçu Jürgen Dusel, Deutsche Welle'ye verdiği demecinde, "Kimin oy kyullanıp kullanamayacağına kim karar verebilir? Bu demokrasimizin merkezi. Oy kulanmak isteyen ve vasisi bulunan pek çok vatandaşımız var. Burada siyasi bir can sıkıntısı ya da huysuzluktan söz etmiyoruz. Özellikle toplumun belirli gruplarının temel demokratik haklarını genelleme yaparak egellemeye çalışması karşısında özellikle biz Almanların dikkatli davranması gerekiyor. Neyse ki bu durum şimdi düzeltiliyor."
Mayıs ayı sonunda yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerinin ardından bu yıl içinde Bremen, Brandenburg, Saksonya ve Thüringen'de eyalet seçimleri yapılacak. Bu seçimlerde de Anayasa Mahkemesi'nin haklarında oy kulanabilir kararı verdiği vatandaşlar oy kullanabilecekler.
Daniel Heinrich
©Deutsche Welle Türkçe
