ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'deki yaklaşık 2 bin Amerikan askerini çekme kararını, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 14 Aralık'ta yaptığı telefon görüşmesinde aldığı yönündeki iddialar Associated Press'e konuşan ABD'li ve Türk yetkililerce doğrulandı.
Trump'ın söz konusu kararı ulusal güvenlik ekibine danışmadan aldığını bildiren ajans, iki lider arasındaki konuşmaların içeriği hakkında bilgi veren ABD'li ve Türk yetkililerin, isimlerinin açıklanmaması kaydıyla konuştuğunu belirtti.
Associated Press'in haberine göre, 14 Aralık'taki telefon görüşmesi, Erdoğan'ın YPG'ye yönelik operasyon düzenleme tehditleri konusunda Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan 13 Aralık'ta net bir açıklama alamayan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından ayarlandı.
"Trump, ulusal güvenlik ekibini dinlemedi; iletilen metni göz ardı etti"
Ajansa konuşan yetkililere göre, Pompeo, Mattis ve Trump'ın ulusal güvenlik ekibinden diğer isimler, ABD Başkanı'nın Erdoğan'la yapacağı görüşmede ele alınacak konuların listesini hazırladı. Bu listedeki maddeler arasında Trump'ın Erdoğan'a söz konusu operasyondan vazgeçmesini söylemesi de bulunuyordu. Ancak yetkililer, daha önce bu tür tavsiyeleri dinleyen ve Erdoğan'ı YPG'ye saldırarak bölgedeki ABD askerlerini riske atmamaya ikna eden Trump'ın bu kez kendisine iletilen metni göz ardı ettiğini ve Türkiye Cumhurbaşkanı'nı desteklediğini söyledi.
Yetkililer, Trump'ın 14 Aralık'taki telefon görüşmesinden sonra bu kararından dönmesi ya da düzenli bir çekilmeye hazırlanmaları için ABD ordusu ve Kürt güçlere yeterli zamanın verilebilmesi amacıyla, kararını ertelemesi için dört gün boyunca ikna edilmeye çalışıldığını fakat başarılı olunamadığını belirtti.
"Geri püskürt ve Türkiye'ye küçük bir kazanım öner"
"Konuşulacak konular çok netti" diyen bir yetkili, Trump'ın Suriye'nin kuzeyine yönelik olası bir TSK operasyonuna açıkça karşı çıkması ve ABD ile Türkiye'nin güvenlik endişelerini birlikte gidermeyi önermesi için tavsiyede bulunulduğunu söyledi. Yetkili, "Herkes, 'Geri püskürt ve Türkiye'ye küçük bir kazanım öner' demişti. Sınır bölgesinde kontrol ettiği toprakları tutmaya devam etmesi gibi mesela" diye ekledi.
Ancak habere göre, Erdoğan görüşmede defaatle Amerikan askerlerinin Suriye'de olmasının tek nedeninin IŞİD'i yenmek olduğunu ve bu örgütün de yüzde 99 oranında mağlup edildiğini söyledi. Trump'a "Neden hâla oradasınız?" diye soran Erdoğan'ın, kalan IŞİD militanlarının üstesinden Türkiye'nin gelebileceğini ifade ettiği belirtildi.
Bunun üzerine Erdoğan hâlen hattayken Trump, görüşmeyi dinleyen Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'a Türkiye Cumhurbaşkanı'nın söyledikleri doğruysa neden Amerikan askerlerinin Suriye'de kalmaya devam ettiğini sordu.
Yine yetkililerin aktardığı bilgilere göre, IŞİD'in Suriye'de yüzde 99 oranında yenildiğini ifade eden Erdoğan'ın bu sözlerini Bolton da doğrulamak zorunda kaldı. Erdoğan'ın dikkat çektiği noktaya Mattis, Pompeo, ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ve Trump'ın IŞİD'le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk'ün de destek verdiği aktarıldı.
"Trump telefonda çekilme sözü verdi"
Bolton, tüm ulusal güvenlik ekibinin, IŞİD'e karşı zaferin kalıcı olması gerektiği, bunun da söz konusu örgütün topraklarının tamamına yakınını kaybetmiş olmasından daha fazlası anlamına geldiği konusunda hemfikir olduğunu vurguladı. Ancak yetkililerin aktardığına göre, Trump ikna olmadı ve telefonda çekilme sözü vererek hem Bolton hem de Erdoğan'ı şaşırtan bir karar aldı.
Trump, Erdoğan ile yaptığı görüşmede aldığı kararı geçen Çarşamba günü kamuoyuna açıkladı. Trump'ın çekilme kararını duyurmasının ardından Mattis, ABD Başkanı ile Suriye konusunda yaşadığı görüş ayrılıkları nedeniyle görevinden ayrılacağını açıkladı.
Erdoğan bugün İstanbul'da yaptığı konuşmada, geçen hafta Trump ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Türkiye'nin Fırat Nehri'nin doğusuna düzenlemeyi planladığı operasyon konusunda "bir müddet daha" bekleme kararı aldığını söylemişti.
DW,AP/CÖ,GA
© Deutsche Welle Türkçe
