Martin Muno
Rusya'daki internet kullanıcılarının sansürü aşması giderek zorlaşıyor. ABD şirketi Apple, uygulama mağazası App Store Rusya'dan 25 sanal özel ağ (VPN) uygulamasını kaldırdı. Bu adım, devlet medya denetleme kurumu Roskomnadzor'un talimatı üzerine atıldı.
Apple tarafından hizmetlerin operatörlerine gönderilen bir mektupta, ilgili uygulamaların "Rusya'da yasa dışı içerik barındırdığı ve uygulama inceleme yönergelerine uymadığı için" kaldırıldığı belirtildi.
İndirilecek bir VPN sağlayıcısının yardımı ile şifrelenmiş bir IP bağlantısı üzerinden internette engelsiz bir şekilde gezinmek mümkün oluyor. Bu, üçüncü tarafların internet kullanımını takip edemeyeceği anlamına geliyor.
Bu nedenle VPN bağlantıları, devlet sansürünü aşmak ve dünya çapında yasaklı içeriğe erişmek için yaygın olarak kullanılan bir araç.
Rusya'da milyonlarca kişinin bu tür uygulamaları indirdiği tahmin ediliyor.
"Sivil topluma karşı suç işleniyor"
Kaldırılan VPN sağlayıcılarından biri olan Red Shield, bu adımı "sivil topluma karşı işlenen acımasız bir suç" olarak nitelendirdi ve Apple'ın Rusya pazarına erişimi açık tutabilmek için böyle bir tutum sergilediği savunuldu.
Şirket, kararı mahkemede temyiz edeceğini de duyurdu.
Ancak Rus yargısıyla ilgili geçmiş deneyimler, başarı şansının çok zayıf olduğunu gösteriyor. Benzer davalar geçmişte reddedilmişti.
Öneri: Apple ID'de ülke kodunu değiştirin
Aralarında Le VPN'in de bulunduğu bazı sağlayıcılar, Apple'ı geri adıma zorlamak için çevrimiçi platform change.org'da "Apple, Putin'in sansürüne yardım ediyor!" başlıklı bir imza kampanyası başlattı.
VPN operatörleri, Rusya'daki kullanıcıların sansürü aşmak için ilk adım olarak Apple ID'lerindeki ülke kodunu değiştirmelerini öneriyor.
Apple, Çin'in sansür taleplerini de uyguluyor
Apple ise henüz bu eleştirilere yanıt vermedi. Ancak yapılacak açıklamayı tahmin etmek pek zor değil. Apple, daha önce Çin hükümetinin benzer talebi üzerine VPN uygulamalarını Çin App Store'dan kaldırdığında, Apple CEO'su Tim Cook, "İş yaptığımız diğer tüm ülkelerde olduğu gibi orada da yasalara uyuyoruz" demişti.
Apple, Ukrayna savaşının başlamasının ardından Rusya'daki iPhone, iPad ve MacBook satışlarını tamamen askıya almış, Apple Pay ve Apple Maps gibi bazı hizmetler de ya iptal edilmiş ya da kullanımları kısıtlanmıştı.
Ancak App Store, Rusya'daki kullanıcılar için açık kaldı.
Rusya yönetiminden Apple'a övgü
Şirket daha önce de Rus hükümetinin taleplerine boyun eğdi. Apple, Eylül 2021'de de tutulduğu cezaevinde bu yılın başında ölen Alexei Navalny'yi destekleyen muhalif hareketin kullanmak istediği bir uygulamayı kaldırmıştı.
Moskova yönetimi ise VPN ağlarının engellenmesinden memnun. Parlamentonun enformasyon politikasından sorumlu komitesinin başkan yardımcısı Anton Gorelkin, Telegram'da yaptığı açıklamada, Apple'ın Rus mevzuatına uymaya çalışan az sayıdaki ABD şirketinden biri olduğunu öne sürdü. Gorelkin, "Eminim ki bu tutum, uzun vadede Rusya pazarına resmî olarak geri dönme arzusundan kaynaklanıyor" dedi.
Son yıllarda Rus hükümeti, çok sayıda muhalif medya sitesini kara listeye aldı ve Deutsche Welle (DW) de dahil olmak üzere birçok yabancı medya ve sosyal medya platformunu yasakladı. Mart ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde Rus hükümeti, son olarak medya organlarındaki VPN reklamlarını yasakladı.
YouTube da sansürleniyor
Letonya internet portalı Meduza'da yer alan bilgiye göre Rus yetkililer, YouTube kullanımını da kısıtlamaya başladı.
Bunun üzerine devlet kontrolündeki telekomünikasyon sağlayıcısı Rostelekom, "Google'dan kaynaklan teknik sorunlar nedeniyle YouTube'a erişimde kesintiler yaşanabileceği" konusunda kullanıcılarını uyardı.
Ancak bu yalnızca ilk adım olarak değerlendiriliyor. Kremlin yanlısı haber sitesi gazeta.ru'da yer alan bir haberde, Rus yetkililerin önümüzdeki Eylül ayından itibaren YouTube'u kalıcı olarak engellemeyi planladığını yazdı.
