Osman ŞİŞKO- Emre KOLTUK/GÜMÜŞHANE, (DHA) - GÜMÜŞHANE\'nin Dumanlı köyü sınırlarında yer alan, geçmişi Ortaçağ’a kadar uzanan, ‘Gökyüzüne yakın saklı kent’ olarak da bilinen arkeolojik doğal sit alanı Santa Harabeleri\'ne, yaylacı tarafından 2 katlı tuğla bina inşa edildi. Tarihi dokuda çirkin görüntü oluşturan kaçak yapı için Gümüşhane Valiliği\'nce yıkım kararı alındı.
Gümüşhane’ye 72 kilometre uzaklıktaki Dumanlı köyü sınırlarında yer alan, Rumlar tarafından 17’nci yüzyılda kurulduğu bilinen, 7 mahalleden oluşan, arkeolojik doğal sit alanı Santa Harabeleri, taştan inşa edilen tek katlı yapılarla her mahallede bir kiliseden oluşuyor. Rum sivil mimarisine özgü eserleri barındıran ve bugüne kadar ayakta kalan yapılar, bölgeye ulaşım zorluğu çekilmesi nedeniyle bakımsızlıktan harabeye döndü. Yörede yaylacılık yapanlar da harabelerin bulunduğu bölgeye kaçak betonarme yapılar inşa etti. Santa Harabeleri\'ne, eski taş yapı üzerine bir yaylacı tarafından inşa edilen 2 katlı tuğla bina ise tarihi dokuda çirkin görüntü oluşturdu. Gümüşhane Valiliği İl Özel İdaresi ekipleri, kaçak yapı ile ilgili yasal işlem başlatıp, yıkım kararı aldı. Bölgedeki diğer kaçak yapılar ise takibe alındı. Kimi yaylacıların ahır olarak da kullandığı Santa Harabeleri\'nin turizme kazandırılması için proje hazırlandı.
‘HARABELER SAHİPSİZ KALDI’
Santa Harabeleri\'ni de kapsayan Arsin Vadisi\'ni Koruma Platformu Başkanı Oktay Acar, Arsin- Yanbolu- Santa güzergahının turizme kazandırılması için çalışma yürüttüklerini belirterek, sahipsiz kalan harabelerin bugüne kadar kaderine terk edildiğini söyledi. Bölge halkının da yeterli bilgilendirilmediğini savunan Acar, ”Bir denetim mekanizması da oluşturulmamış. İlgili kurumlar da geçmişte gereken hassasiyeti göstermemiş. Başıboş kalmış bir vadi. Oradaki tarihi yapıları insanlar istedikleri gibi hoyratça kullanmış. Buna yetkililerin dur demesi lazım” dedi.
‘TUĞLA YAPI RAHATSIZ EDİYOR’
Yöre halkının yaşam hakkının elinden alınmadan, bölgenin doğasına ve tarihi mimarisine uygun yerleşim alanlarının oluşturulması gerektiğini belirten Acar, “Bu bölgede doğayı ve tarihi bozan her türlü yapılaşmaya karşıyız. Yetkililerin elini vicdanına koyarak, bir an önce Santa Harabeleri ve vadimize sahip çıkmasını istiyoruz. Harabelerin olduğu alanda altı tarihi taş yapı, üstü ise tuğladan yapılmış bir yapı var. Bu bizi oldukça rahatsız ediyor. Bu yapı hakkında Gümüşhane Valiliği\'nce alınmış yıkım kararı olduğunu biliyoruz. Bu bina bir an önce yıkılıp, restore edilmesi ve eski mimarı durumuna getirilmelidir” diye konuştu.
İÇİŞLERİ BAKANI ZİYARET ETMİŞTİ
Öte yandan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, hafta sonu beraberinde Trabzon Valisi Yücel Yavuz ve Gümüşhane Valisi Okay Memiş ile birlikte Santa Harabeleri’ni ziyaret etmişti. Ziyarete ilişkin değerlendirmedesinde Soylu, “Burayı tarif etmek gerekirse gizli kalmış cennet; ama yine de gizli kalmasına dikkat etmek lazım. Maalesef, gizli kalmış cennetleri hemen ufalıyoruz” demişti. Bakan Soylu, Santa Harabeleri\'nin restorasyonla turizme kazandırılması için proje geliştirildiğini de belirtmişti.
SANTA HARABELERİ
Doğu Karadeniz\'deki Rum-Pontus Devleti\'nin kültürel mirası olan Santa Harabeleri\'nin, 17’nci yüzyılda inşa edildiği biliniyor. Rumlar\'ın bölgeden 1923 yılında göç etmesiyle kaderine terk edilen harabeler, Gümüşhane’ye 72, Trabzon’a ise 42 kilometre uzaklıkta; Gümüşhane’nin Dumanlı köyü sınırlarında yer alıyor. Rum sivil mimarisine özgü eserleri barındıran ve 1999\'da arkeolojik doğal sit alanı ilan edilen Santa Harabeleri, 7 mahallede taştan inşa edilen tek katlı konutlardan ve her mahalledeki en az 1 kiliseden oluşuyor. 1700- 1900 yıllarında 5 bine yakın kişinin yaşadığı harabeler, ulaşım zorluğu nedeniyle az sayıda yerli- yabancı turist tarafından ziyaret ediliyor. Santa Harabeleri’nin turizme kazandırılması için proje geliştirildi.
FOTOĞRAFLI
