Son iki ayda üç farklı şehirde maden atık havuzu çöktü; atık kimyasallar suya, havaya, toprağa karıştı. Çevreciler, madencilik uzmanları, kazaların bu işin “fıtratında olmadığını” belirterek asgari tedbirlerin bile alınmadığını söyledi. Peki, atık su havuzları neden çöküyor?
Bursa Yenişehir Çevre Platformu Sözcüsü Şafak Erdem konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
Gazete Duvar’ın haberine göre, Kanun ve yönetmeliklerin bu tip dolaylı ihlallere yol açan zayıf noktaları olduğunu belirten Şafak Erdem, kopyala yapıştır proje dosyaları, bölgeyi tanımayan kişilerin masa başında verdiği olurlar, ‘ÇED gerekli değildir’le halktan kaçırılan süreçlerle 'felaketlere giden yolun ilmek ilmek örüldüğünü' düşünüyor. Erdem, ÇED süreçlerinde yürütülen yöntem ve devamında işletme aşamasında yeterli denetim ve izlemenin yapılmaması, idari işlemlerin uygulanmamasının kazaların önünü açan nedenler arasında olduğunu söyledi.
Büyük holdinglerin farklı farklı maden firmaları üzerinden birçok bölgede ekolojiye zarar veren olaylara karışmış tesisleri var. Bu firmaların verdikleri zararlara rağmen yeni tesisler, kapasite artışları için rahatlıkla izin alabildiğini vurgulayan Erdem, şöyle konuştu:
“Bütüncül ve halk sağlığı üzerinden yeterli bir değerlendirme yapılmıyor. Nesko Madencilik’e Şebinkarahisar’da yaşanan çevre felaketi yüzünden en üst sınırdan (12 milyon TL) idari para cezası uygulandı, faaliyetten men edildi. Sayıştay'ın 2020 raporu ise tüzel kişilere kesilen para cezalarının tahsil oranının yüzde 26 olduğunu gösterdi.”
Şirketlerin, maliyet hesabını düşünerek maden atık alanları, flotasyon (yüzdürme) tesislerinin birbirine yakın olmasına dikkat ederken, köyde yaşayan insanların sağlığı, su kaynakları ve tarım alanlarının nasıl etkileneceğinin hesaplanmadığını söyleyen Erdem, “Bu değerlendirme ‘kamu yararı’ adı altında masum gösteriliyor. Firmanın istihdama ve ekonomiye katkısından bahsediliyor. İnsanlar madene malzeme taşıyan kamyon ve TIR’larla aynı yolu kullanıyor. Kirazlıyayla özelinde ise bir kilometre sınırı olmasına rağmen, yönetmeliklere aykırı bir şekilde birkaç yüz metre mesafede atık barajı inşa edildi. Köyün mezarlığı dahi ÇED alanı içerisinde kaldı. Şirketler sadece işin ne kadar kârlı yürütüleceğine bakıyor” diye konuştu.
