Avrupa'da yasaklanan 'zehirli akaryakıt' Hollandalı şirketler tarafından Afrika'ya satılıyor

Yusuf Özkan-Lahey

Hollanda merkezli petrol şirketlerinin Avrupa'da yasaklanan, çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiye sahip kanserojen akaryakıtı, Afrika başta olmak üzere yıllardır yoksul ülkelere ihraç ettikleri belirlendi.

Hollanda Çevre ve Ulaştırma Müfettişliği (ILT), petrokimya şirketleri ile mücadele etmek için gerekli yasal düzenlemelerin artık mevcut olduğunu belirterek, zehirli petrol ürünleri satışının derhal durdurulmasını istedi.

Birkaç hafta içinde bu çağrıya uymayan şirketlere yasal işlem yapılacak.

Hollanda Uygulamalı Bilimsel Araştırmalar Kurumu (TNO) tarafından yapılan araştırmaya göre, Hollandalı petrol şirketleri, çok fazla zararlı madde içerdiği için Avrupa'da yasaklanan ucuza mal edilmiş motorlu araç yakıtlarını ağırlıklı olarak Afrika ülkelerine ihraç ediyor.

Avrupa'da izin verilenden 300 kat daha fazla kükürt

Hollanda'da Afrika pazarı için üretilen otomobil yakıtları, yüksek oranda benzen, kükürt ve mangan içeriyor.

Hollandalı şirketler tarafından Afrika ülkelerine satılan akaryakıtlardaki kükürt oranı, Avrupa'da izin verilenden 300 kat daha fazla.

Araştırmaya göre, kimya endüstrisi tarafından üretilen benzen gibi toksik artıkları ucuza alan petrol şirketleri, bu ürünleri normal benzin ya da motorin ile karıştırarak Afrika ülkelerine gönderiyor.

Ucuza mal edilen bu zehirli yakıtlar yıllardır yoksul ülkelere satılmaya devam ediyor.

Ancak Afrika ülkelerinde bu ürünlerin kullanımı serbest olduğu için, Hollanda Çevre ve Ulaştırma Müfettişliği bu konuda fazla bir şey yapamıyordu.

Hollanda Çevre Yönetimi Yasası'nın, "zararlı maddelerin piyasaya arzını yasaklayan" maddesi ise, zehirli akaryakıt satan şirketlere karşı müfettişliğin elini güçlendirdi.

Kamu yayıncısı NOS'a konuşan Çevre ve Ulaştırma Müfettişliği yetkilileri, yasa gereği, maddelerin zararlı etkilerinin farkında olunması durumunda, bu riskleri en aza indirmek için önlem almanın şart olduğunu vurguladı.

Müfettişliğe göre, Afrika'da zehirli yakıtların yarattığı çevre ve sağlık sorunları oldukça ciddi. Dünya Bankası'nın Nijerya'nın Lagos kentinden yaptığı hava kalitesi araştırması, kirli hava nedeniyle her yıl 11 bin erken ölüm yaşandığını ortaya koydu.

Kirli hava en fazla çocukların yaşamını etkiliyor. Ölümler, daha çok 5 yaşına kadar olan çocuklar arasında yaygın.

Müfettiş Frank Peen, "İnsanları ve çevreyi korumak için Avrupa'da belirlediğimiz standartların Avrupa dışına ihraç ettiğimiz ürünlere de uygulanması önemli ancak şu anda petrol şirketleri bunu yapmıyor" dedi.

Müfettişlik, ismini açıklamadığı 8 petrokimya şirketini, zararlı akaryakıt ihracatına derhal son vermesi konusunda, son kez uyardı. ILT, çağrıya uymayan şirketlere ciddi yaptırımlar uygulanacağını belirtti.

Hükümetin çağrısına olumlu yanıt verilmemesi halinde hem zararlı ürünleri üreten kimya fabrikaları hem de bunları akaryakıtla karıştırıp satan petrol şirketleri hakkında yasal işlem başlatılacak.