İstanbul, 3 Eylül (DHA) - Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi\'nin (Betam) öngörüsüne göre, yılın ikinci çeyreğinde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyümesi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.9, yıllık bazda yüzde 6.2 olacak.
Betam\'dan Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Yazgı Genç tarafından hazırlanan \"Negatif Görünüme Rağmen Yüksek Büyüme\" başlıklı \"Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Ağustos 2018\" notu açıklandı. Betam\'ın araştırma notunda şu değerlendirmeler yapıldı:
\"Kesinleşen Nisan, Mayıs ve Haziran ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara göre 2018 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla büyüme oranını yüzde 6.2 olarak tahmin ediyoruz.
\"Geçen ayki tahminlerimize kıyasla hem çeyreklik hem de yıllık büyümeyi aşağı revize ediyoruz. Bunun temel sebebi Haziran ayı öncü göstergelerinin beklentimizin altında kalması, hatta bazılarının azalması. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim ve yatırım öncü göstergelerinin neredeyse tamamı çeyreklik büyümenin düşük olacağına işaret ediyor. Bu durum, Eylül ayı sonunda yayınlayacağımız üçüncü çeyrek büyüme tahminlerimiz için de kötümser bir senaryoyu ima ediyor.
“2018 yılının ikinci çeyreğinde 2018 yılının ilk çeyreğine kıyasla SÜE dayanıklı tüketim endeksi ve kamu tüketim harcamaları hariç tüm mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinde azalış olmasını bekliyoruz. Özellikle ithal edilen tüketim mallarındaki yüzde 7.8’lik azalış dikkat çekici. Çeyreklik bazda en yüksek artışın yüzde 5.0 ile kamu tüketim harcamalarında olmasını bekliyoruz. 2018 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2.7 oranında azalan SÜE dayanıklı tüketim endeksinin 2018 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 0.3 oranında artacağını tahmin ediyoruz.
“Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda, 2018 yılı ikinci çeyreğinde tüketim malları ithalatı, konut kredileri ve özel tüketim vergisi dışında kalan tüketim öncü göstergelerinin artmasını bekliyoruz. Bir önceki çeyrekte artış gözlenen tüketim malları ithalatı (yüzde 12), konut kredileri (yüzde 4.3) ve ÖTV’nin (yüzde 2.7) 2018 yılının ikinci çeyreğinde sırasıyla yüzde 10.1, yüzde 2.2 ve yüzde 3.2 azalmasını bekliyoruz.
“Yukarıda özetlenen veriler ışığında, 2018 yılının ikinci çeyreğinde tüketim artışının ilk çeyreğe kıyasla daha düşük olmasını bekliyoruz.
“2018 yılının ikinci çeyreğinde 2018 yılının ilk çeyreğine kıyasla tüm mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış yatırım öncü göstergelerinde bir düşüş bekliyoruz. Yatırım malı ithalatı (yüzde 12.9) ve son üç ay içindeki üretim beklentisindeki (yüzde 8.8) azalışlara dikkat çekmek isteriz. Bir önceki çeyrekte yüksek artış gösteren kamu yatırım harcamalarının (yüzde 22.4) 2018’in ikinci çeyreğinde yüzde 2.5 azalmasını bekliyoruz.
“Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreği ile yaptığımızda yatırım malı KKO ve son üç ay içindeki üretim beklentisi hariç tüm yatırım öncü göstergelerinde artış olmasını bekliyoruz. Son üç ay içindeki üretim beklentisinde yüzde 8.0’lık azalış dikkate değer. Bir önceki çeyrekteki muazzam artışın ardından, 2018’in ikinci çeyreğinde kamu yatırım harcamalarında yine görece yüksek (yüzde 21.1) bir artış gözlemliyoruz.
“Yukarıda özetlenen veriler ışığında, 2018 yılının ikinci çeyreğinde yatırım artışının düşük olmasını bekliyoruz.
“2018 yılının ikinci çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış reel ithalatta ve altın dışı reel ithalat endeksinde azalış, hem reel ihracatta hem de altın dışı reel ihracat endeksinde artış öngörüyoruz. Özellikle bir önceki çeyrekte yüzde 0.3 oranında artış gözlenen reel İthalatta 2018 yılının ikinci çeyreğinde beklenen yüzde 6.2 azalış dikkat çekicidir.
“Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla reel ithalat ve reel ihracatta azalış, altın dışı reel ihracat ve altın dışı reel ithalat endekslerinde ise artış bekliyoruz. Özellikle bir önceki çeyrekte artış gösteren reel ithalat ve reel ihracatta2018’in ikinci çeyreğinde beklenen azalışlar (sırasıyla yüzde 1.4 ve yüzde 1.8) dikkat çekicidir.
“Mart sonu itibarı ile dört liranın altında olan dolar Ağustos sonuna gelirken 6.70 lira civarına yükseldi. Bunun sonucu olarak ikinci çeyrekte ithalatta azalma ihracatta ise artma eğilimi kendisini hem çeyreklik hem de yıllık verilerde gösteriyor.
“GSYH’nin tahmininde kullandığımız diğer değişkenlerden perakende sektörü fiyat beklentisi ve elektrik tüketimi hariç tüm değişkenler ekonominin mevsim ve takvim etkilerinden arındırdıktan sonra çeyreklik bazda küçüleceğine işaret ediyor. Geçen ayın aynı dönemi ile kıyaslandığında sadece hizmetlere olan talep endeksi ve KKO küçülmeye işaret ederken diğerleri pozitif büyümeye işaret ediyor. Elektrik tüketimi (yüzde 10) ve perakende sektörü fiyat beklentisinde (yüzde 17.3) öngörülen artışların görece yüksek olduğunu hatırlatalım.
“Kesinleşen Nisan, Mayıs ve Haziran ayı öncü göstergeleri ışığında 2018 yılının ikinci çeyreğinde dönemsel GSYH büyümesinin çeyreklik bazda yüzde 0.9 yıllık bazda ise yüzde 6.2 olacağını tahmin ediyoruz.”
