Bilim insanları bir süredir Avrupa, Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika'yı kavuran sıcak hava dalgasının insan kaynaklı iklim krizinin etkisinden bağımsız oluşmasının neredeyse imkansız olduğunu buldu. Uzmanlar aşırı sıcakların en fazla ölüme sebep olan felaketler arasında yer aldığı konusunda uyarıyor.
Aşırı hava olaylarının iklim kriziyle ilişkisini inceleyen World Weather Attribution çatısı altındaki bilim insanları tarafından yapılan araştırmaya göre küresel ısınmanın etkisiyle Güney Avrupa'yı etkisi altına alan ve Türkiye'de de hissedilen sıcak hava dalgası 2,5 derece daha sıcak yaşanıyor.
Buna göre kömür, petrol gibi fosil yakıtların kullanımı ve endüstriyel hayvancılık gibi insan faaliyetlerinin bir sonucu olan küresel ısınma, Çin'in bazı bölgelerinde sıcak hava dalgası görülmesini 50 kat daha olası hale getirdi.
Uzmanlar hemen hemen bütün ülkelerin, ölümcül sonuçları olan aşırı sıcaklara karşı hazırlıksız olduğu konusunda uyarıyor.
Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi'nden araştırmanın yazarlardan biri olan Julie Arrighi, "Sıcak en ölümcül felaket türleri arasında yer alıyor" diyor.
Temmuz ayında Çin'in bazı bölgelerinde, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyinde ve İspanya'da sıcaklık rekorları kırıldı. Aşırı sıcaklar nedeniyle birçok bölgede kırmızı alarm verildi ve milyonlarca insan bundan etkiledi.
Küresel ortalama sıcaklıklarla birlikte Kuzey Atlas Okyanusu'nda deniz yüzeyi sıcaklıkları da son haftalarda rekor kırdı.
Uzmanlar, sıcaklıklardaki artış seviyesi ve hızının "benzeri görülmemiş" düzeyde olduğunu söylüyor ve önümüzdeki dönemde daha fazla rekorun kırılabileceği konusunda uyarıyor.
Yunanistan'daki orman yangınları nedeniyle hafta sonu binlerce insanın kaldıkları otelleri boşaltmak zorunda kaldı.
Uzmanlar, sıcak ve kuru havanın yangının daha kolay yayılması için elverişli koşullar yarattığını söylüyor.
Son sıcak hava dalgasının iklim kriziyle bağlantısını anlamak isteyen bilim insanları bilgisayar modellerini kullanarak atmosferdeki sera gazı seviyesini değiştirdiler.
Buna göre sera gazı salımları olmasaydı sıcak hava dalgası Kuzey Amerika'yı 2°C; Çin'i ortalama 1°C daha az ısıtacaktı.
Çalışma Haziran ayında başlayan El Nino etkisini de dikkate alıyor. El Nino Pasifik Okyanusu'nda ısınan suların yüzeye yükselmesi ve sıcak havanın atmosfere itilmesiyle dünya genelinde sıcaklıkları artırıcı etki yapıyor.
Bilim insanları El Nino'nun sıcak hava dalgasının şiddetinin artmasında küçük bir pay sahibi olduğunu buldu. Asıl faktörse fosil yakıtların kullanılmasına bağlı küresel ısınmaydı.
Çalışmanın yazarları, bulgularının artık "nadiren" görülmediğini ve dünyanın daha yüksek sıcaklıklara uyum sağlaması gerektiğini vurguluyor.
Bu uyum çabaları arasında insanların ısıya dayanıklı evler inşa etmesi, sıcaktan korunmak için "soğuk merkezler" oluşturması ve daha fazla ağaç dikmek gibi önlemler yer alıyor.
İnsan faaliyetleri nedeniyle dünya sanayi öncesi döneme kıyasla dünya 1,1C daha sıcak.
Bilim insanlarına göre, dünya fosil yakıtları bu hızda tüketmeye devam ederse, sıcaklık artışı 2C'ye ulaşacak, bu olaylar her iki ila beş yılda bir gerçekleşecek.
Uzmanlar, aşırı sıcakların özellikle yaşlılar arasında çok ciddi yaşam tehditi oluşturabileceğini söylüyor. Bir araştırmaya göre, Avrupa'da geçen yılki sıcak hava dalgaları 61 binden fazla ek ölüme neden oldu.
Londra'daki Imperial College London'da İklim Bilimci Friederike Otto, "Bu çalışma, daha önce bildiklerimizi doğruluyor. İklim değişikliğinin şu anda yaşadıklarımızda ne kadar etkili olduğunu bir kez daha gösteriyor" dedi.
