Şu dönemde çok ihtiyatlı konuşmaya çalışıyoruz. Çünkü bir taraftan daima umudu korumak lazım ama öbür taraftan da çok olumlu şeyler söylediğiniz zaman bir rehavet ve gevşeme olabilir. Bu da çok tehlikeli. Veriler son iki haftadır salgının bulaşma hızının önemli ölçüde azaldığını gösteriyor. Vaka sayılarımız azalmaya başladı. Bu da salgının bulaşma hızının yavaşladığını gösteriyor. Yani alınan tedbirler işe yaramış görünüyor. Sokağa çıkma yasakları, kısıtlamaları, iller arası nüfus hareketlerinin azaltılması, maske kullanımı gibi önlemler işe yaramış. Onun için bu açıdan önümüze daha bir umutla bakabiliriz. Tünelin ucunda ışığı gördük diyebiliriz.
"Bunu sonlandırmamız gerekiyor"
Bugüne kadar insanlar evde kaldılar bu tabii çok zahmetli bir süreç. Gerçekten boşu boşuna evde kalmıyorsunuz. Bu aldığınız tedbirler işe yarıyor ve etkili oluyor bunu gördük. “Geldiğimiz nokta itibariyle artık bu işin sonuna geldik bunu başardık rahatlayabilir miyiz?” diye sorarsanız. Hayır asla o güvenli noktada değiliz. Tam tersine çok kırılgan çok hassas bir noktadayız. Şuanda yatay seviyeyi yakaladık ama düşüşe geçmemiz ve bunu sonlandırmamız gerekiyor.
"İkinci pik olabilir" dedi uyardı: Maske kullanımına, sosyal izolasyona, evde oturmaya devam
Dişimizi sıkacağız bu işi sonlandırıncaya kadar tedbirlerden asla geri adım atmamamız lazım. Evde oturmaya devam edeceğiz. Sosyal izolasyona çok dikkat edeceğiz. Maske kullanacağız ve el hijyenimize dikkat edeceğiz.
Bunlarda bir gevşeme olursa bu yatay inme tekrar dikey hale gelebilir. İkinci bir pik ile karşılaşabiliriz. Bu çok olası yani çok kolay olabilecek bir kırılma noktası onun için güvende değiliz.
Evet etkili olduk, evet başarılıyız ama sonuna kadar bunu bu şekilde götürmezsek bütün çektiğimiz şeyler boşa gider. Başa dönmek istemeyiz.
"Avrupa ülkelerinde normal pikin yakalanması 11-12 haftayı bulmuştu"
Diğer ülkelerden daha kısa sürede normale dönebileceğimizi söyleyebilirim. Çünkü Avrupa ülkelerinde normal pikin yakalanması 11-12 haftayı bulmuştu. Türkiye bunu beşinci haftada yakaladı gibi görünüyor. Çok daha kısa sürede bu salgını kontrol altına alıp bitirme fırsatımız var.
Tedbirlere uyarsak özellikle ramazanda ve bayramda bu sosyal izolasyona dikkat edersek ki bu biraz zor olabilir. Çünkü bazı adetlerimiz, geleneklerimiz var. Bayramı bir bulaş zinciri olmadan atlatabilirsek, bayram sonrası normale dönüşümüz çok yavaş yavaş olabilir. Birden bire çok hızlı bir geçiş olmayacak. Belki Covid öncesi gibi de tam olmayacağız. Çünkü aşı bulunmadığı için herkes hâlâ risk altında. Ama artık kısıtlamalar aşama aşama azaltılacak. Daha çok aktif hale geleceğiz.
"Küçük kentlerin henüz bu virüsle karşılaşmadığını tahmin ediyoruz"
Bu hastalıkta henüz elimizde aşı yok ve dolayısıyla geriye sadece hastalığın oluşturduğu bağışıklık kalıyor. Bu bağışıklığın büyük kentlerde oluşmuş olma olasılığı var ama küçük kentlerde henüz daha toplumun önemli kesiminin bu virüsle karşılaşmadığını tahmin ediyoruz.
Dolayısıyla bu normale dönme aşamalarında tabi küçük kentlerde yeniden enfeksiyon zinciri başlayabilir. İkinci atak olasılığı olabilir. O açıdan bu kentler arası ulaşım ve insan hareketleri konusunda kısıtlamaların olması sürebilir.
Aşı bulunmadığı sürece bu sosyal mesafe kavramı her zaman önemini koruyacak. Normal işimize gitsek de sokağa çıksak da tatile gitsek de sosyal mesafe önemli olacak. Bir de maske kullanmaya yine devam edeceğiz.
"Virüsü size en yakınınızdaki taşır"
Ramazanın getirdiği risk sosyal davranışlarla ilgili. Çünkü ramazan ayında toplumsal davranış kalıplarımız biraz değişiyor. Özellikle iftar davetleri, teravihler, hatim ya da mukabele gelenekleri var topluca kuran okuma alışkanlıkları var. Bunların devamıyla ilgili sorunlar olabilir.
Bunları da Diyanet İşleri Başkanlığı bir şekilde yönetmek zorunda ve dile de getiriyorlar. Teravih namazları topluca kılınmıyor ama evlerde veya cami dışındaki yerlerde böyle teravih kılma girişimleri istekleri olabilir. Bu riskli bunu söylemekte yarar var.
"İftarlar riskli; hanehalkıyla yapmalı"
Yine aynı şekilde iftarlar, davet edilmek veya davet etmek riskli, evde hane halkıyla iftar yapmak lazım yani uzaktan olmasa da komşunuz, arkadaşınız, akrabanız, kardeşiniz olabilir. Zaten bu virüsü size bulaştıracak olan insanlar uzaktan tanımadığınız kişiler değil onu söyleyeyim.
Virüsü size taşıyabilecek olan kişiler en yakınınızda en sık görüştüğünüz dostlarınız, komşularınız, kardeşiniz, yakın akrabalarınızdır. Onun için çok dikkat etmek gerekiyor. Hane halkı dışında başkalarına iftara gitmemek başkalarını da iftara çağırmamak şu dönemde en güvenli olan.
