Bir İstanbullu için Galatasaray veya İstanbul Erkek Lisesi; bir İzmirli içinse Bornova Anadolu(eski adıyla İzmir Maarif Koleji) veya Atatürk Lisesi ne ifade ediyorsa Soma Linyit Lisesi de Soma tarihinde özel yeri olan bir okul. Maden işçilerinin ücretlerinden kesilen parayla 60’ların sonunda yapılan Soma Linyit Lisesi’nin binasından uzaklaştırılarak okulun İmam Hatip Lisesi’ne tahsis edilecek olması, son dönemde ülkede kolektif belleği temsil eden değerler ve mekânlara dönük kıyımın yeni bir örneğini oluşturuyor.
Türkiye’de duyarlılığını kaybetmemiş olanların gözü kulağı 13 Mayıs’tan bu yana 301 madencinin can verdiği iş katliamının yaşandığı Soma’da… Maden katliamından sonra Soma’daki hayatı, Objective Araştırmacı Gazetecilik Programı kapsamında ‘Soma’nın En Sıcak Yazı’ başlığıyla elimizden geldiğince T24 okurlarına aktarmaya çalışmıştık. Bu kez Soma’dan gelen farklı bir habere kulak veriyoruz.
Adını Soma linyitinden alan Soma’nın simge okulu Linyit Lisesi şimdilerde İmam Hatip Lisesi’ne dönüştürülmek üzere. Okulun, ilçe merkezindeki mevcut binasından taşınması ve şu anda okulun ek binasını kullanmakta olan İmam Hatip Ortaokulu’yla birlikte İmam Hatip Lisesi’ne dönüştürülmek istenmesi Soma Linyit Lisesi camiasını tedirgin etmiş durumda.
Bir İstanbullu için Galatasaray veya İstanbul Erkek Lisesi; bir İzmirli içinse Bornova Anadolu (eski adıyla İzmir Maarif Koleji) veya Atatürk Lisesi ne ifade ediyorsa Soma Linyit Lisesi de Soma’nın tarihinde özel yeri olan bir okul. Nasıl olmasın?
Okulun harcında madencilerin emeği var
Okulun temeli 1967 yılında atılmış; bina 1968’de eğitimin hizmetine girmiş. Binanın yapımına en fazla maddi katkıyı o tarihlerde bilinen adıyla Ege Linyit maden işçileri (ELİ) ve memurları yapmış. Bir başka deyişle maden işçilerinin de rızasıyla, ücretlerinden kesilen belli miktarda parayla bu okulun ilk harcı karılmış. Okulun yapımına maden işçilerinin yanı sıra Soma halkı, Soma Belediyesi, Soma’da o dönem faaliyet gösteren sinema işletmesi bile katkıda bulunmuş. Kısacası bugün artık eşi benzeri olmayan bir dayanışma duygusu ve kolektif ruhla inşa edilmiş Soma Linyit Lisesi…
Dolayısıyla burada bahsedilen, sıradan bir binanın başka bir yere taşınması değil; o binaya ilk harcı koyanların; öğretmenliğe ilk kez o okulda başlayanların, Soma’da ilk defa liseye adım atan öğrencilerin el birliğiyle kurdukları bir dünyanın ve okula ait tüm anıların da bir kalemde silinip atılması anlamına geliyor.
Soma Linyit Lisesi’nden 1968’den bu yana yüzlerce doktor, mühendis, avukat, öğretmen yetişmiş. Avustralya’dan Amerika’ya dünyanın dört bir yanında mezunları olan, Soma’nın yaşayan tarihi Soma Linyit Lisesi şimdi kaderini belirleyecek kararı bekliyor.
Gideceğimiz okulda hiçbir sosyal imkan yok
Soma Linyit Lisesi Okul Aile Birliği Başkanı Bayram Yılmaz, geçen aylarda Linyit Lisesi’nin yerinin değiştirileceği yönünde haberlerin olduğunu ancak Soma Kaymakamlığı’nın ‘Okul taşınmayacak, gerekirse bina güçlendirilir’’ açıklamasıyla rahatladıklarını söylüyor. Ancak kısa süre önce okula gelen müfettişlerin okulun taşınacağı doğrultusundaki söylemleriyle aileler, veliler ve eski mezunlar olarak bir kez daha üzüldüklerini belirtiyor.
‘’Şimdi okulumuz, küçük binada geçici olarak bulunan Yunus Emre İmam Hatip Ortaokulu’na tahsis edilmek isteniyor. Küçük bina 1952’de yapılmış. Ekonomik ömrü tamamlandığında bina yıkılıp yerine aynı İmam Hatip Ortaokulu yapılabilir. Ancak şimdi, 630 velinin Soma Linyit Anadolu Lisesi yönündeki tercihi hiçe sayılıyor; okulda bulunan akıllı tahtalar ve yılların arşivi görmezden geliniyor. Ayrıca pek çok öğrencimiz evlerini okulumuzun bulunduğu mahalleye taşımış durumda, okula yürüyerek gelip gidiyorlar. Okulumuzun kapalı spor salonu, halı sahası, tenis kortu bulunuyor. Gideceğimiz okulda ise bu imkânların hiçbiri yok. Soma’da İmam Hatip Lisesi mi yok? Var. Ortaokulu mu yok? O da var. Var olan, üstelik tarihi bir okulun yeri değiştirileceğine yapılacak yeni okulun oraya gönderilmesi gerekmez mi?’’ .
Yaklaşık 102 bin nüfuslu bir ilçe olan Soma’da önceleri Çok Programlı Lise olup 2009 / 2010 öğretim yılından itibaren Soma İmam Hatip Lisesi adıyla eğitim vermeye başlayan ve 2010’da da Anadolu İmam Hatip Lisesi’ne dönüştürülen, 445 öğrencisi olan bir lise bulunuyor.
İlçe Milli Eğitim’den şaşırtıcı yorumlar
Okulların açılmasına kısa bir süre kalmışken Soma Linyit Lisesi’ni bekleyen akıbeti sormak için önce Soma Kaymakamlığı’nı arıyoruz. Kaymakamlık konuyu İlçe Milli Eğitim’e havale ediyor. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yetkilileri ise son sözün Manisa Valiliği’nde olduğunu söylüyor.
Burada bir parantez açıp İlçe Milli Eğitim’den bir görevli ile aramızda geçen diyaloğu aktaralım. Haber yapmak üzere İstanbul’dan aradığımızı söylediğimizde önce bu konuda konuşma yetkisi olmadığını belirten kişi, bize ‘’İstanbul’dan Soma’daki bir okulun durumunu soracağınıza ülkedeki daha önemli konulara ilgi göstermeniz daha iyi olurdu’’ tavsiyesini veriyor.
Okulun kapatılmayacağını sadece yerinin değişeceğini söyleyen aynı yetkili, bu duruma karşı çıkanları İstanbul’daki 3. Köprü ’ye karşı çıkanlara benzetiyor. ‘’Okulların açılmasına çok kısa süre kalmasına rağmen böyle bir değişiklik nasıl olur’’ diyecek oluyoruz. Antik Yunanlı filozof Heraklitos’un ünlü sözünü anımsatan bir ifadeyle, şaşırtıcı bir yorum yapıyor : ‘’Biliyorsunuz değişmeyen tek şey değişimin kendisi’’!...
Soma’nın en köklü okulu Linyit Lisesi’nin eski mezunları, öğretmenleri, veliler, öğrenciler ise okullarını savunmak için açtıkları imza kampanyasıyla seslerini duyurmaya çalışıyor. Savundukları sadece bir bina değil; ilk gençlikleri belki, geçmişleri, o okulda yaşadıkları ilk aşk ya da sınıfta verdiği dersle yaşamlarını değiştiren o ‘öğretmen’… Ama daha da önemlisi, madencilerin alınteriyle yükselen bir eğitim kurumuna ve anılara duyulan saygı…
3 Eylül 2014