Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yargıcı Rıza Türmen, AİHM Başkanı Robert Spano’nun Türkiye’yi ziyaretinde ‘hukuk devleti’ ve ‘bağımsız yargı’ vurgusu yaptığını, AYM’ye mesaj verdiğini ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmesinde verdiği mesajlarda, AİHM kararlarının uygulanması vurgusu yaptığını söyledi.
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin ‘idam cezası ger gelsin’ mesajını da değerlendiren Türmen, bunun Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler nedeniyle çok zor olduğunu ancak olması durumunda da AİHS ve Avrupa Konseyi’nden çekilmek zorunda kalınacağını ve bunun bedelinin ‘ağır olacağını’ söyledi.
Eski AİHM Başkanı Türmen, Spano’nun ziyaretinin anlamını, verdiği mesajları, AYM ile AİHM arasında yaşanan çıkmazlara ilişkin tartışmaları ve Türkiye’nin hukuk ve insan hakları karnesinin olası sonuçlarını Murat Sabuncu’ya değerlendirdi.
AİHM’nin Anayasa Mahkemesi üzerinde kulllanabileceği bir ‘kozu’ olduğunu belirten Türmen, Spano’nun mesajlarının iyi anlaşılması gerektiğini dile getirdi. “AYM, AİHM kararlarına uymazsa o zaman sonunda AİHM, ‘sen etkili bir iç yargı yolu olmaktan çıktın çünkü senin kararların ihlale yol açıyor’ diyebilir. Bu denildiği halde AYM’ye gitmeden AİHM’e gitme yolu açılır. Bu da büyük problemler ortaya çıkarır” diyen Türmen, böyle bir durumda yaşanacak olası senaryoları anlattı.
AİHM’nin insan hakları ihlallerine yol açan AYM kararları karşısında üye ülkenin yasalarını inceleme yetkisine sahip olduğunu söyleyen Türmen, “AİHM, özgürlüğü sınırlanması maddesi söz konusu olduğu zaman AİHM o devletin yasalarını inceler. Tutuklama o devletin yasalarına uygun mudur diye bakar. Ancak AYM inceleyemezsin diyor. Spano bunun üzerine çok önemli bir şey söylüyor. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne göre AHİM’in rolü tamamlayıcı bir roldür. Spano, bu rolün o ülkede doğru dürüst bir bağımsız yargı varsa geçerli olduğunu, yoksa o rol gerçekçi olmayacağını söylüyor” dedi.
Spano’nun Türkiye programı kapsamında İstanbul Barosu ve Mardin Barosu ile görüşeceğini ancak siyasi partilerle görüşmeyeceğini belirten Türmen, bu görüşmeler ile Spano’nun Üniversite’de fahri doktora almasının ardından yapacağı açıklamaların AİHM ile Türkiye arasındaki ilişkiler için önemli olacağını söyledi.
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin ‘idam cezası geri getirilsin’ mesajını da değerlendiren Türmen, TELE 1’e verilen ekran karartma cezasını, tutuklu yargılanan ve adil yargılanma hakkı talebiyle açlık grevine giren Aytaç Ünsal’ın durumunu, Türkiye yargısının gidişatını ve hak ihlallerini yorumladı.
