IŞİD'in Irak ve Suriye'de gençler ve çocuklar için özel eğitim merkezleri kurduğu biliniyor. Avrupa'daki yayın organlarında bu konu hakkında sık sık haberlere yer verildi. Orta Asya'da ise bu çok uzun süredir var olan bir durum. Özellikle sınır bölgelerinde terör kamplarının sayısı oldukça fazla.
Moskova'daki Modern Afganistan Araştırmaları Merkezi'nin uzmanlarından Andrey Serenko, "Afganistan'ın kuzeyindeki Kunduz vilayetinde Taliban, terör eylemcisi yetiştirmek için eğitim kampları kurdu. Burada canlı bomba olmayı öğreniyorlar" diyor. Uzman, "Yaşları 6 ila 8 arasında değişen çocuklara sokaklara nasıl mayın döşeyecekleri öğretiliyor" şeklinde konuşuyor. Serenko, çocukların eğitiminin 1-6 yıl arasında sürdüğünü belirtiyor.
Taliban çocukları saldırılara hazırlıyor
Afganistan'ın Badgis vilayetindeki Garmah bölgesinde bir Taliban kampı bulunuyor. Burada meşhur Molla Kayyum eğitim veriyor. Çocukları canlı bomba olmaya hazırlıyor. Andrey Serenko, buradaki çocukların çoğunun kaçırıldığını veya ailelerinden satın alındığını söylüyor. Uzman, bazı çocuklar için yaklaşık bin dolar ödendiğini belirtiyor. Serenko, canlı bomba eğitimi verilen diğer Taliban kampının ise ülkenin kuzeyindeki Sar-i Pol vilayetinde olduğuna ve bu kampta çok sayıda Pakistanlının eğitim verdiğine dikkat çekiyor. Kunduz'daki kampa kıyasla burada eğitimin üç ay sürdüğü ifade ediliyor. Modern Afganistan Araştırmaları Merkezi'nin araştırmalarına göre, kasım ayı sonunda bu kampa altı-yedi çocuğa terör eğitimi verildi.
Malta'daki Kriz Araştırmaları Merkezi (CSRC) uzmanlarından Natalia Kharitonov, teröristlerin potansiyel kurbanların hızlıca güvenini kazanabildikleri için çocukları kullandığını söylüyor. Uzman çocukların olası saldırı yerine yaklaşmasının daha kolay olduğunu belirterek, "Yaşlı canlı bombalara kıyasla daha verimliler, ama yapabileceklerinin bir sınırı var. Mesela bombalı araç eylemi gerçekleştiremezler" diyor. Uzman, bunun Afganistan ve Pakistan'da yaşı küçük olan saldırganların fiyatının, yetişkinlerden daha düşük olmasını açıklayabileceğini söylüyor. Kharitonov, "Saldırılarda çocuklara genelde uzaktan kumanda ile idare edilen bombalı düzenekler giydiriliyor. Bazı durumlarda çocuklar hangi rolü üstlendiklerinin farkında olmuyor" diyor.
Afganistan'da çok sayıda çocuk kaçırma vakası
Kriz araştırmaları uzmanı Kharitonov, kamplara ölü teröristlerin çocuklarının da alındığını belirtiyor. Bazılarının daha uzun kaldığını ve bakıma ihtiyaç duyduğunu belirten uzman, bunun maliyetinin yüksek olduğunu, bu yüzden hayatını kaybeden militanların çocuklarının genelde satıldığını söylüyor. Ayrıca Afganistan ve Pakistan'da çocuk ticareti ve çocuklara yönelik kitlesel ölümlere ilişkin haberlere de sık sık rastlanıyor.
Rus uzman Andrey Serenko ise IŞİD'in Suriye ve Irak'ta kadın ve çocukları canlı bomba eylemlerine hazırladığı görüşünde. Uzman, Afganistan'daki IŞİD merkezlerinde sadece erkeklerin eğitildiğini belirtiyor. Serenko burada, çocukların da bulunduğu yönünde istihbarat olduğunu ancak çocukların rolünün kesinlik kazanmadığını belirtiyor. Serenko, "Gerçek şu ki, IŞİD şu ana kadar hiçbir çocuğu canlı bomba olarak kullanmadı, Taliban bu konuda daha farklı" diyor.
Uzmana göre çocukların canlı bomba olarak eğitilmesi El Kaide'nin Arap etkisinin Afganistan ve Pakistan'a kadar ulaşmasının bir sonucu. Rus uzman, bu konuda Özbekistan'ın rolünün de irdelenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Serenko, "Özbekistan İslami Hareketi'nin üyelerinin Afganistan'da bulundukları sırada canlı bomba eğitimi konusunda uzman olarak görüldüğünü göz ardı etmemek gerekir" diyor. Bu nedenle uzman, örgütün bazı üyelerinin IŞİD'e katılacağı beklentisi içinde. Ancak, çocukların Kuzey Kafkasya'da canlı bomba eylemcisi olarak kullanılacağına ihtimal vermiyor.
