Süveyş Kanalı'nda karaya oturan ve dünyanın en önemli ticaret yollarından birinin günlerce tıkanmasına neden olan dev konteyner gemisi Ever Given'ın ardından, küresel ticaretin krizleri yeniden tartışmaya açıldı. Kazayı ve gemi taşımacılığını yorumlayan Normed Denizcilik CEO'su Ömer Araz, "En ucuz nakliye deniz taşımacılığı; dünya ticaretinin yüzde 10'u Süveyş'ten geçiyor. Tıkanıklık sırasında günlük yaklaşık 10 milyar dolarlık sevk durmuş vaziyetteydi" diye konuştu.
Türkiye ile Kuzey Avrupa limanları arasında düzenli gemi işletmeciliği yapan Normed Denizcilik'in CEO'su Ömer Araz, küresel ticaretin atardamarlarını, Süveyş Kanalı'nın tıkanmasının yarattığı krizi ve pandeminin tedarik zincirlerine olan etkisini T24 yazarı Füsun Sarp Nebil'e değerlendirdi.
Süveyş Kanalı'nın tıkanmasına sebep olan kazada komplo aramadığını ve insan hatası olduğunu düşündüğünü belirten Araz, kanal ile ilgili istatistikler hakkında bazı bilgi verdi. "Kazada komplo aramıyorum. İstanbul'da da oldu. Tabii bu dünyayı çok etkiledi" diyen Araz, "Dünya ticaretinin yüzde 10'u Süveyş'ten geçiyor. Günlük aşağı yukarı 10 milyar dolarlık sevk durmuş vaziyetteydi. 300 tane gemi kuyrukta bekledi. Zamana karşı yarışıyoruz. Afrika'yı dolaşıp gelmenin bedeli yaklaşık 10 gün" diye konuştu.
Pandeminin en başında insanlığın oldukça panik içinde olduğunu ifade eden Araz, "Koronavirüs başladığında herkes bir bocaladı. Paniği atlatmak için bir çaba sarf etti. Çok uluslu şirketler kendilerine her köşesinden fırsat yaratmaya çalışarak adımlar attılar. Herkes nasıl ayakta duracağını düşünmeye başladı" dedi.
"Sonbahara doğru yavaş yavaş bir talep başladı"
Pandeminin küresel ticarete ve mal fiyatlarına etkisini Araz şöyle anlattı:
"Ticaret talebi azalmaya başladığında her şey dibe vurmaya başladı. Taşıma sektörü özellikle. Firmalar üretimlerini durdurmaya karar verdi. Sonbahara doğru yavaş yavaş bir talep başladı. Tüccarların tekrar mal almaya başlaması kıymetli eşyaların yanı sıra temel hammaddelerin fiyatlarını yukarıya çekti. Talebin artması taşıma fiyatlarında artışa sebep oldu."
"Taşıma fiyatları enflasyonist ekonomiye götürüyor"
"Koronavirüs ile mücadele sırasında mega şirketlerin hayatta kalmak için birbirleriyle kooperasyona girmeleri hayatta kalmalarını sağladı. Konteyner dünyasındaki bu ihracat sorunları diğer gemi tiplerine de yansıdı. Denizcilik sektöründe bu parametreler oynarken birden bire kaza ile karşılaştık. O zaman yakıt fiyatlarının artmasına sebep oldu. Otomatik olarak petrol fiyatlarına yansıdı. Fiyatların yükselmesi, taşıma fiyatlarının yükselmesine de etki ediyor. Böylece daha enflasyonist bir ekonomiye doğru gidiliyor."
"Karayolları taşımacılığından uzaklaşılıyor"
"Dünyada en ucuz nakliye deniz taşımacılığı. Karayollarından kamyon taşımanın uzaklaştırılması konusunda Avrupa'da çeşitli çalışmalar var. Genel eğilim mümkün olduğu kadar karayolu taşımasından uzaklaşmak yönünde. Ro-ro taşımalarına çok fazla yönelindiğini görüyoruz hep beraber."
"30 seneden beri Türkiye ile Kuzey Avrupa limanları arasında düzenli gemi işletmeciliği yapıyoruz. Türkiye'nin otomotiv sanayii için malzemeler taşıyoruz. Stok maliyetlerinden şirketleri kurtaracak düzeyde taşımacılık yapıyoruz. Marmaray'da bindiğimiz tüm vagonları Türkiye'ye biz taşıdık. Rüzgar sanayiine kanatlar ve kuleler gibi alanlarda hizmet veriyoruz."
