ÇAYKUR, finansal zorluklar ve yönetimdeki problemlerle mücadele etmeye devam ediyor. Türkiye Varlık Fonu'na geçiş sürecinden bu yana, mali yapısı büyük oranda zarar gören kurum, 2023 yılında 25,7 milyar TL tutarında banka kredisi kullanarak borç yükünü önemli ölçüde artırdı. Sayıştay tarafından yapılan mali denetimler, çeşitli usulsüzlükleri ve kamu zararına yol açan pratikleri açığa çıkardı.
BirGün'de yer alan habere göre, denetim raporları, ÇAYKUR'un finansal yönetimindeki zaafları detaylı bir şekilde ortaya koyarken, 2023 yılında yapılan 24,7 milyar TL'lik kredi ödemeleri, kurumun borç yönetimindeki ciddi sorunları gösterdi. Ayrıca, kurumun borçlanma ihtiyacı sürekli bir hale gelmiş, mevcut finansal stratejilerin yetersiz kaldığı belirlendi.
ÇAYKUR yönetiminin karşılaştığı bir diğer büyük sorun, projelerdeki yanlış yönlendirmeler ve planlama hataları. Özellikle organik çay tarımı projeleri, yanlış uygulamalar sonucu bölgesel verimlilik kayıplarına neden oldu.
Cumhuriyet Çay Fabrikası içinde kurulan ve daha sonra kullanılmayan 'Stevia ekstrakt' tesisi, kuruma maliyetli bir yatırım olarak kaldı. Tesisin atıl duruma düşmesi ve üretime geçirilememesi, ciddi mali kayıplara yol açtı ve bu durum, kamu kaynaklarının etkin kullanılmaması eleştirilerini beraberinde getirdi.
TIKLAYIN - 5 yıllık deneme üretimi ve 16 milyonluk fabrika yatırımından sonra Rize'de yetiştirilmesinin mümkün olmadığı anlaşılan Stevia üniteleri için kiracı aranıyor
Sayıştay denetçileri, ÇAYKUR'un mali sıkıntılarından kurtulabilmesi için kârını artırıcı ve borçlanma ihtiyacını azaltıcı önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
|
BirGün’ün Sayıştay raporuna dayandırdığı haberi alıntılayan T24'e gönderilen ÇAYKUR vekili Av. Erdi Kaya tarafından gönderilen tekzip metninde şu ifadelere yer verildi:
31.12.2024 tarihinde internet siteniz olan "https://www.t24.com.tr de "ÇAYKUR yönetimindeki usulsüzlükler ve kamu zararı Sayıştay raporunda" başlıklı haber gerçeği yansıtmamaktadır. Haberde, ÇAYKUR'un mali tabloları ile örtüşmeyen değerlendirme ve yorumlarda bulunulmuş, okuyucular zihninde kargaşa oluşturulmuştur. ÇAYKUR'un mali tabloları ve kredi ödemelerindeki yıllar içerisinde ve bazı arızi durumlara bağlı olarak oluşan durumlar, olay örgüsüne uymayan değerlendirmelere tabi tutulmuş olup yapılan değerlendirmeler doğru değildir.
Anılan yazıda, ÇAYKUR zararı ile ÇAYKUR'un Türkiye Varlık Fonuna aktarılması arasında bağıntı kurularak, Fon'a aktarım tarihinden bu yana Kurumun zarar ettiği de yazılmıştır. ÇAYKUR'un 2017-2021 dönemindeki zararı ile Türkiye Varlık Fonu arasında hiçbir ilişki yoktur. Kaldı ki ÇAYKUR halen Fon bünyesinde olmasına rağmen 2022 ve 2023 yıllarında kar etmiştir. Bu sebeple de yazarın varsayıma dayalı iddiasının asılsız olduğu görülmektedir.
Yazınızda, yüksek düzeyde banka borcunun mevcudiyetinden de bahsedilmiş olup bu haber de yanlıştır. ÇAYKUR, çay üreticilerinden satın aldığı yaş çay bedellerini bir sonraki ay içerisinde Ödemesine rağmen; satın aldığı yaş çaydan ürettiği kuru çayı bir yıla yayılan bir dönem içerisinde salarak takde çevirdiğinden; bu süreçte, üretici ödemeleri için finansmana ihtiyaç duyabilmektedir. İhtiyaç dönemlerinde kullanılan bu tür finansmanın geri ödenmesi ise üretilen kuru çayın satışıyla gerçekleşmektedir. Bu süreç içerinde kullanılan kredi sürelerinin piyasa koşulları gereğince bankalarca kısa tutulması nedeniyle: kısa sürelerle kredi kullanımı zorunlu olmakta ve kredi giriş-çıkışları fazla olmakta ve kredi hacmi artmaktadır. Bir diğer söyleyişle bahsettiğiniz rakamlar kredi cirosu olup borç miktarı değildir. Her ticari işletmenin işleyişinde mevcut olan bu ticari döngü, ÇAYKUR'un borç batağında olduğu şeklinde değerlendirilemez ve objektiflikten uzak bir şekilde kişisel yorumlanamaz.
Keza: ÇAYKUR'un mali yapısının bozulduğuna ilişkin iddialar da doğru olmayıp son beş yıla ilişkin mali durumu gösteren rakamlar aşağıdaki gibidir. Yazıdaki bir diğer iddia ise ÇAYKUR'un kötü yönetildiği iddiasıdır. Bu iddia tamamen subjektif ve kişisel değerlendirme niteliğindedir. Hukuken gerekli niteliklere sahip ve liyakatli kamu görevlilerinin zan altında bırakılması doğru değildir.
Arz olunduğu üzere, yazarın zikrettiği rakamların doğru olmadığı, varsayıma dayalı yorumlarının da gerçeği yansıtmadığını kamuoyunun bilgisine saygı ile arz ederim.
|
